حمایت پوتین از اسد چرا؟

شرایط سوریه درحال حاضر بگونه ای است که منافع  بازیگران منطقه ای و بین المللی هر روز در آن تعریف جدیدی می یابد و این موضوع شرایط پیچیده بحران سوریه را پیچیده تر می کند.

آمریکا، روسیه، اروپا، همسایگان دور و نزدیک سوریه مانند لبنان، عراق، ایران، ترکیه، عربستان، مصر، اردن، اسرائیل و قطر همگی دارای منافع راهبردی در سوریه هستند.
موج آوارگان سوری علاوه بر همسایگان سوریه کشورهای عضو اتحادیه اروپا را هم درگیر خود کرده است، اما آنچه در این برهه از بحران سوریه اهمیت بسیار دارد، ورود مستقیم روسیه به عرصه این بحران است.
از حمله اتحاد جماهیر شوروی سابق به افغانستان در سال 1979 تاکنون روسیه حضور نظامی بدین شکل در منطقه نداشته است، اگرچه روسیه بعنوان وارث اتحاد جماهیر شوروی دو مورد حضور نظامی در گرجستان و اکراین را ثبت کرده، اما حضور در سوریه از نوع دیگری است.
روسیه برای نخستین بار بطور مستقیم نیروی پیاده نظام خود را هزاران کیلومتر دورتر از مرزهای خود و در کشوری دیگر بنام سوریه وارد میدان می کند، میدانی که از نظر آب و هوا و زبان و فرهنگ تفاوت بسیاری با جنگ های پیشین خارج از مرزهای روسیه دارد.

برخی از کارشناسان دخالت نظامی مستقیم روسیه در سوریه را اقدامی حساس و در عین حال دشوار می دانند. روسیه درحالی مستقیما وارد عرصه میدانی سوریه شده که در عمل غیر از ارتش و نیروهای مسلح سوریه، ایران و حزب الله لبنان بعنوان هم پیمان دمشق در این عرصه حضور دارند و روسیه علاوه بر آمریکا و غرب، باید در برابر کشورهای عربی و برخی از همسایگان سوریه مانند ترکیه و اسرائیل نیز صف آرایی کند.
آنچه باعث شده برخی از کارشناسان حضور روسیه در سوریه را دشوار و حساس تلقی کنند، اوضاع اقتصادی این کشور و جایگاه بین المللی روس هاست که همچون زمان اتحاد شوروی سابق به عنوان یک ابر قدرت در عرصه بین المللی مطرح نیست.
این کارشناسان همچنین به دوری روسیه از سوریه اشاره می کنند که موضوع انتقال تجهیزات و تسلیحات نظامی را هم زمان بر و هم هزینه بر می کند.
اگرچه به گفته این کارشناسان توجه به این حقایق ورود نظامی روسیه به میدان جنگ در سوریه را در پرده ای از ابهام فرو می برد، با این حال می توان اهداف چندی را برای این حضور در نظر گرفت:
- تحقق بخشی از اهداف و خواسته های خود در عرصه جهانی و منطقه ای
- تحریم های غرب و کاهش قیمت نفت تاثیری بر اقتصاد روسیه نداشته است
- اثبات اینکه روسیه همچنان در قبال رخ دادهای خاورمیانه و شمال آفریقا دارای موضعی تاثیرگذار است و اجازه نمی دهد، تعامل غرب با روسیه در لیبی بار دیگر و این بار در سوریه تکرار شود
- حضور نظامی روس ها در اکراین تاثیری بر قدرت و حضور نظامی روسیه سوریه نداشته است
- ابراز وجود در خاورمیانه ای که در سال های اخیر شاهد تحولات موسوم به بهار عربی و در ماه های اخیر حل و فصل پرونده هسته ای ایران و پوست اندازی بسیاری از ائتلاف های راهبردی منطقه و تغییر شکل و ماهیت در حال پوست اندازی و تغییر راهبرد قدرت های جهانی است
- اثبات این امر که روسیه به تعهدات خود در حمایت و دفاع  از متحدان منطقه ایش به هر قیمت عمل می کند
- اثبات این موضوع به کشورهای منطقه از جمله متحدین که روسیه قابل اعتمادتر از غرب است
- اثبات اینکه صنایع نظامی روسیه توانمندتر و مدرن تر و با قابلیت تر از صنایع نظامی غرب است و حداقل در این عرصه از غرب عقب نمانده است

- بازاریابی برای صنایع تسلیحات نظامی روسیه و به حرکت واداشتن دیگر بخش های صنعتی این کشور که رشد و تکاپوی اقتصادی روسیه را درپی دارد
- مهم تر از همه اینکه از این پس روسیه وزنه ای تاثیرگذار در معادلات منطقه خاورمیانه خواهد بود و از این پس بدون هماهنگی با روسیه هیچ گامی در منطقه برداشته نخواهد شد
- خلاص شدن از عناصر مسلحی که با گرایشات سلفی تکفیری از مناطق مختلف روسیه تحت عنوان «جهاد» و با هدف براندازی نظام در سوریه راهی این کشور شدند و بازگشت آنها به زادگاهشان تهدیدی علیه امنیت ملی روسیه شمرده می شود
اما اینکه چرا روس ها در این برهه زمانی وارد بحران سوریه شدند، بیانگر هوش و ذکاوت مسکو در عرصه بین المللی و منطقه ای است. به این جهت که آمریکا و هم پیمانان منطقه ای و بین المللیش در سوریه به بن بست رسیده اند.
در واقع 5 سال است، آمریکا و غرب و دشمنان سوریه در منطقه در سوریه به هر دری زدند تا نظام حاکم در این کشور را سرنگون کنند، به درب بسته خوردند و هم اکنون تلاش می کنند، به شکلی آبرومندانه از این باتلاق خارج شوند.
بنابراین احتمال واکنش آمریکا و غرب در برابر حضور نظامی روسیه در سوریه با توجه به هزینه سنگینی که این کشورها در این بحران متحمل شده و بحران هایی مانند بحران اقتصادی که چند سالی با آن دست به گریبان هستند و به تازگی بحران پناهجویان سوری نیز به آن افزوده شده، در پایین ترین سطح خود قرار دارد.
چه بسا اگر این اقدام روسیه پیشتر صورت گرفته بود، با واکنش تند و حتی مقابله به مثل آمریکا و غرب مواجه می شد، در چنین شرایطی دور از انتظار نبود که سوریه به عرصه رویارویی نظامی قدرت های جهانی تبدیل و این رویارویی به جنگ جهانی سوم منجر شود.
به همین دلیل است که تاکید می شود، حضور نظامی روسیه در سوریه در مناسب ترین زمان ممکن صورت گرفت و این زمان سنجی روس ها، تحلیل هایی که اعتقاد دارند، این دامی است که توسط غرب و آمریکا برای روسیه پهن شده و بزودی روس ها در باتلاق سوریه غرق خواهند شد، را رد می کند.