تأثیر گذارترین رسانه زمان جنگ

رادیو کم‌هزینه‌ترین و در دسترس‌ترین رسانه‌ای است که به خصوص در زمان بروز بحران‌ها و جنگ کاربرد وسیعی می‌یابد چرا که منطقة پوشش امواج آن وسیع است و مخاطبان حتی در حال حرکت امکان شنیدن پیام‌های آن را دارند.

رادیو در عین حال که نقش انکارناپذیری در اطلاع‌رسانی و پخش اخبار دارد می‌تواند دروغگوی بزرگی هم باشد زیرا تصویر مستند، همزمان و زنده‌ای از رویدادها ارائه نمی‌کند. از سوی دیگر، پیام آن در فضا منتشر می‌شود و سندی از آن در دست مخاطب باقی نمی‌ماند؛ مخاطب برای تجسم صحنه‌های ترسیم شده توسط رادیو باید از قوة تخیّل خود استفاده کند. بر این اساس، صاحبان قدرت به منظور ایجاد جنگ روانی؛ قبل، حین و بعد از جنگ‌های نظامی با ارائة اطلاعات ساختگی از منابع غیرموثق و غیرواقعی سوء استفاده‌های فراوانی از رادیو می‌کنند.

در طول هشت سال جنگ ایران و عراق، رادیو در کشور ما ارتباط نزدیکی با مردم داشت و سعی میشد تمامی اتفاقات مربوط به جنگ را منعکس کند.

صدا و سیما به عنوان رسانه ملی، در طول دفاع مقدس از نقش و جایگاه ویژه ای در حفظ و توسعه روحیه حماسی برخوردار بود، تقویت اعتماد مردم نسبت به رهبری، تقویت و انسجام ملی، تبیین پیروزی های رزمندگان اسلام، پشتیبانی از اهداف و سیاست های جنگ ، تجلیل از رزمندگان و ایثارگران جبهه های جنگ را می توان از جمله محورها و خطوط تبلیغی صدا و سیمای جمهوری اسلامی در طول دفاع مقدس نام برد.

رادیو به عنوان ابزار رسانه شنیداری از سه عنصر کلام ، موسیقی، و صدا شکل گرفته که تبلیغات رادیویی از این طریق صورت می گیرد، در طول دفاع مقدس عام ترین و بیشترین مخاطب را در بین ابزارهای ارتباطی هم در داخل بخش های مختلف کشور و همچنین در سراسر جبهه های جنگ داشت و از تاثیر بسیار بالایی برخوردار بود. پخش سرودها و آهنگ های انقلابی و حماسی، اخبار و گزارش های مربوط به پیروزی های رزمندگان در جبهه های از طریق رادیو تاثیر فوق العاده بر روحیه حماسی مردم و روحیه رزمی رزمندگان داشت. همچنین به عنوان مرجعی برای دریافت اخبار و اطلاعات مربوط به جبهه ها محسوب میشد.

در سالهای آغازین جنگ رادیو به عنوان یکی از اصلی ترین رسانه هایی بود که مردم را در جریان وقایع و اخبار جنگ قرار می داد و شاید به توان گفت كه هیچ مقطعی از انقلاب مانند دوران دفاع مقدس، برای رادیو افتخارآمیز نبوده است.

رادیو رابطی میان رزمندگان و خانواده‌هایشان

محمد حسین صوفی معاون صدا، رسانه رادیو را به عنوان یک راوی صادق در دوران دفاع مقدس معرفی می کند که توانست اقدامات و عملکرد رزمندگان و حماسه‌های آنان رابه گوش مردم برساند.

رادیو در آن زمان رابطی بین رزمندگان و خانواده‌ها بود. رادیو از معدود رسانه‌های فعال و پویای آن زمان بود که وارد عمل شد و نقش این ارتباطات را برقرار کرد. رادیو در حوزه اطلاع رسانی و ایجاد ارتباط با رزمندگان تراز نوینی از یک رسانه را ایفا کرد.

یکی از وظایف دستگاه‌های فرهنگی این است که بتوانند متناسب با شرایط روز، نیازهای اجتماعی و فرهنگی مخاطبان را فراهم کنند. موضوع جنگ نیز در همه جای دنیا و همچنین در کشور ما به گونه‌ای است که هرچه زمان می‌گذرد تلاش می‌کنیم نقاط کشف نشده‌ای را پیدا کنیم و در اختیار مخاطبان قرار دهیم و با نگاهی هنرمندانه‌تر به دفاع مقدس بپردازیم.

رادیو در ایام دفاع مقدس این نقش را داشت که در جریان جبهه و جنگ به بیان فتوحات‌، پیروزی‌ها‌، ایجاد ارتباط بین خانواده‌ها و رزمندگان بپردازد. اما پس از ایام دفاع مقدس و جنگ با تولید مستند و مصاحبه با رزمندگان به بیان خاطرات پرداخت. همچنین پس از دوران اطلاع‌رسانی رادیو تولید آثار هنری را در دستور کار خود قرار داد. تولید نمایش‌های رادیویی‌، معرفی کتاب‌ها و رمان‌هایی که افزایش پیدا کرده است؛ بنابراین رادیو از دوران تبلیغ، به دوران تبیین دفاع مقدس رسید.

در زمان جنگ تحمیلی، تاثیر انکارناپذیر رادیو به عنوان رسانه‌ای قدرتمند در تبلیغات و اطلاع‌رسانی جنگ، مسوولان را بر آن داشت تا بخشی از این رسانه را به طور مستقل به اخبار و رویدادهای جنگ اختصاص دهند و قرار بر این شد تا رادیویی با نام «رادیو جبهه» آغاز به کار کند. اعلام رادیویی فتح خرمشهر در واقع یک عملیات با شکوه رسانه‌ای بود. طراحی و اجرای دقیق و کامل اعلام خبر پیروزی عملیات بیت‌المقدس که منجر به آزادی خرمشهر شد، فقط یک و نیم روز در رادیو طول کشید، اما خبر پیروزی تمام ایران را به عرصه شورآفرینی تبدیل کرد.

در طول هشت سال دفاع مقدس اخبار زیادی از رادیو پخش شد که گاهی خوشایند بود و به مردم روحیه میداد و گاهی هم اخباری از اتفاقات ناخوشایند جبهه ها منعکس میشد. در واقع در طول این هشت سال رادیو همیشه در کنار مردم بود و بسیاری از خبرهای پیروزی ها وشکست ها را برای مردم منعکس کرد.

بخش ارتباطات تبیان

مطالب مرتبط:

آیاصداوسیما در خدمت انقلاب است؟

رادیو، تصویری می شود!