بفرمائید شام ایرانی!

یکی از برنامه های متفاوت و جالب توجه در شبکه نمایش خانگی، با عنوان "بفرمائید شام ایرانی" در حال تولید و پخش می باشد. با وجود اینکه مدت زمان زیادی از تولید این برنامه نگذشته است اما به نظر می رسد جای خود را در میان مخاطبان پیدا کرده و از محبوبیت قابل توجهی برخوردار شده است.

هر چند که این برنامه با الگوبرداری از برنامه ای با همین عنوان از شبکه فارسی زبان ماهواره ای با نام"من و تو" می باشد، اما برای ان دسته از افرادی که بفرمائید شام ایرانی و خارجی را دیده باشند، قضاوت کردن درباره تفاوتهای این دو برنامه، ساده تر است. تفاوتهایی که نشان از قدرت هنرمندان ایرانی و البته فرهنگ و منش ایرانی دارد.

بفرمائید شام ایرانی، برنامه ای بدیع، جذاب، سرگرم کننده، با نشاط و آموزنده است که می تواند یک فرصت تفریحی مناسب برای کسانی باشد که وقت محدودی برای نشستن در مقابل جعبه جادویی دارند.

به نظر می رسد چیزی که بر جذابیت این مجموعه می افزاید،  توجه به نكات فردی، روان‌شناسانه و جامعه‌شناسانه‌ای است كه در ساختار  این برنامه رعایت شده است؛ در این برنامه نكاتی وجود داردكه آن را از یك مسابقه صرفا سرگر‌م‌كننده و یکنواخت،  به یك برنامه تامل‌برانگیز و البته اموزنده، تبدیل كرده است؛ مسابقه‌ای‌ كه شركت‌كنندگان برای یکدیگر، آشپزی می کنند و سعی دارند به بهترین نحو از مهمانان خود پذیرایی کنند؛ مسابقه‌ای كه مهارت‌های زندگی شركت‌كنندگانش را به نوعی به چالش می‌كشاند؛ مهارت‌هایی مثل صداقت، انصاف، عدالت، نوع دوستی و دگرخواهی در زندگی .

بفرمایید شام ما... یعنی بفرمایید شام ایرانی ما... به چند دلیل از بفرمائید شام اون طرف آب، متفاوت است. اول اینکه این مجموعه در شبکه نمایش خانگی است و برای تماشای آن باید هزینه کرد. اما بفرمائید شام خارجی با دعوت از عامه مردم در این مسابقه و به صورت برنامه ای تلویزیونی پخش می شود. البته نباید از این نکته غفلت کرد که وقتی برنامه ای وارد شبکه خانگی می شود باید از خصلتهایی برخوردار باشد که مخاطب را به سمت خود بکشاند و او را تشویق به خرید نسخه ای از این برنامه بکند. اما تفاوتهای مهم دیگری هم میان بفرمائید شام ایرانی و خارجی وجود دارد و آن، نزدیکی بفرمائید شام ایرانی به سبک و سیاق و فرهنگ مردمی است که در ایران زندگی می کنند.نقطه قابل توجه کار آقای بیرنگ این است که در این برنامه، مشارکت خانم ها و آقایان را از یکدیگر تفکیک کرده و به این ترتیب اختلاطی میان روابط زن و مرد در این برنامه دیده نمی شود که همین امر از نکات مثبت آن، تلقی می شود. اما برتری بعدی این برنامه، ایرانی بودن آن است.

شاید چندان عجیب نباشد که مردمانی که سالها و یا شاید ماهها در جامعه غربی زندگی کرده اند، با عناصر زندگی غربی خو گرفته باشند و الگوهای زندگی شان بیشتر شبیه به انها شده باشد. برای چنین افرادی برگزاری یک مهمانی شبانه با وجود انواع مشروبات الکلی، رنگ و بوی دیگری دارد و سخن گفتن از المان های زندگی غربی، جذابیت بیشتری دارد و گه گاه به نظر می رسد برخی از این افراد یک اروپایی متولد شده اند.

مقصود بد یا خوب بودن این افراد نیست که قضاوت امری سخت است و در این نوشتار به این حیطه وارد نمی شویم که در این صورت بحث از عمل حرام و غیر حرام نیز در میان است. اما نقطه ثقل سخن ما این است که فرهنگ ایرانی آنقدر گرانبها، غنی و ارزشمند است که اگر کسی انرا باور داشته باشد، نمی تواند به راحتی از آن جدا شود و آنرا نادیده گیرد. اما روح این فرهنگ در بفرمائید شام ایرانی به وضوح نشان داده شده است.

هرچند نقش آفرینان بخش اول این مجموعه، چهار نفر از بازیگران جوان و نسبتا سرشناس سینما و تلویزیون ایران هستند اما نحوه نمایش این برنامه به گونه ای است که در طی روند فیلم، گه گاه فراموش می کنید که اینها بازیگر هستند. چرا که محور سخنان و رفتار انها به زندگی واقعی شان نزدیک می شود. آنجا که بحث انصاف، قضاوت، رفاقت و همدلی در میان است، همین نقش آفرینان آنچنان عادی و واقعی می شوند که می توانند ارتباط عمیقی با مخاطب برقرار کنند و به این ترتیب بر او اثر گذارند. به همین خاطر است که بیش از آنکه به برنده بودن فکر کنند به شاد کردن دلها می اندیشند و همین عناصر است که طراوت و زیبایی خاصی به مجموعه ای می دهد که همچون آثار قبلی آقای بیرنگ، به یاد ماندنی و دوست داشتنی می شوند.

تماشای این برنامه ها چند نکته در ذهن ایجاد می کند که بیان آن در این نوشتار، خالی از لطف نیست.

اول اینکه توانمندی هنرمندان و کارگردانان ایرانی که هم اکنون در این جامعه زندگی می کنند، در حدی است که یقینا در رقابت با برنامه سازان ایرانی در خارج از کشور، گوی سبقت را ربوده و از جهات مختلف بر انان برتری دارند.

هرچند الگوگیری این برنامه از فرمت خارجی آن، ممکن است تا حدودی برای کار آقای بیرنگ، نقطه ضعف تلقی شود اما به نظر می رسد کارگردان این مجموعه سعی دارد با بالابردن نقاط قوت، این نقاط ضعف را بپوشاند. شاید اگر این برنامه با به کارگیری خلاقیت خود کارگردان ساخته می شد، جایگاه ویژه تری را پیدا میکرد. اما به هر حال جای بسی خوشحالی است که هنرمندان خوش ذوق و خوش فکر ایرانی که بتوانند به تولید برنمه های متنوع و پربار بپردازند،کم نیستند.

با توجه به این مسئله، حسرتی در دل ایجاد می شود که چرا این توانمندی و خلاقیت، در رسانه ملی، کمتر مورد استفاده قرار می گیرد که  برنامه سازانی از این دست، ترجیح دهند با شبکه نمایش خانگی، آثار خود را روانه خانه ها کنند تا اینکه کل جمعیت کشور از تماشای این برنامه ها شاد شوند.

"بفرمائید شام ایرانی" تا این لحظه، نشان داده است که می توان در فضایی صمیمی، شاد و مهیج و به دور از هرگونه حرف و سخن ناشایست و غیراخلاقی، لحظاتی زیبا و شادی آفرین را برای مردم فراهم کرد. لحظاتی که با تمام وجود از تماشای یک برنامه لذت ببرند و پندها و پیام های اخلاقی نیز، دریافت کنند. ای کاش فرصتی فراهم می شد تا از رسانه ملی شاهد پخش برنامه ای این چنین، باشیم.

فاطمه ناظم زاده

بخش ارتباطات تبیان