فارسی وان به دنبال خاورمیانه بزرگ

بخش ارتباطات-دکتر حسن لاسجردی استاد دانشگاه،کارشناس ارتباطات و مسائل سیاسی خاورمیانه در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی تبیان ضمن اشاره به اینکه شبکه فارسی وان مقدمه ای برای ایجاد جنگ نرم در کشور است؛ قطع برنامه این شبکه را راهکاری مناسب درمقابله با آن ارزیابی نکرد.

به عنوان اولین سئوال آقای دکتر شبکه هایی  همانند فارسی وان با چه اهدافی پا به عرصه گذاشتند؟

بهتر است ابتدا بحث را با یک کالبد شکافی در منطقه خاور میانه شروع کنیم؛ در سال 2003، 8 محور تغییر در خاور میانه توسط آمریکا و غربی ها مطرح شده که یکی از این امور بحث رسانه و استفاده فراوان از تأثیرات رسانه ای جهت همسو کردن افکار مخاطب با هدف پیش بینی شده قدرت های مذکور بود.

آمریکا و صهیونیستها در ایران به این نتیجه رسید که باید راه جدیدی را برای القاء افکار خود انتخاب کند.

براساس آسیب شناسی انجام شده و دریافتن روحیات ایرانی ها ایجاد یک شبکه ای که به مسائل اجتماعی و آداب و رسوم می پردازد را نتیجه بخش تر از حمله نظامی دانستند و این مهم در دستور کارشان قرار گرفت.

بعد از این مقدمه می توان گفت که شبکه فارسی وان با سرمایه گذاری عظیمی پایه ریزی شد وفعالیت خود را در جهت تأثیر گذاری برروی رفتار، کردار، آداب و رسوم آغاز کرد.

در نتیجه شبکه هایی همانند فارسی وان، بی بی سی فارسی و EONEWS که در آینده نزدیک طراحی می شود عاملانی جهت تغییر فرهنگ هستند و برای این امر هر چقدر هم که اعتبار نیاز باشد هزینه می کند تا به هدفشان برسند

البته باید گفت که هدف از این نوع  شبکه ها صرفاً کشور ایران نیست چرا که کشورهای افغانستان و تاجیکستان هم از این امر مثتثنی نیستند و مجموع شبکه هایی همانند فارسی وان و سایرین که حدود 40 مورد هستند توجیهی برای رسیدن به اهداف و عمل کردن طرح خاور میانه بزرگ صاحبان قدرت محسوب می شوند.

با توجه به اینکه انگاره های فرهنگی بسیار مورد توجه عوام مردم قرار می گیرد و می توان به صورت غیر مستقیم برروی آن اثر گذاشت و پاسخ های سریع و واکنش آنی را به همراه ندارند؛ شبکه فارسی وان نیز از همین منظر وارد شده و تصمیم در نفوذ بر زیر ساخت های فرهنگی و اجتماعی بدون ایجاد چالش مستقیم و لحظه ای را دارد و به صورت  کارشناسی و غیر مستقیم راه را برای رسیدن به هدف (تغییر رفتارو فرهنگ افراد جامعه) هموار می سازد. به عنوان مثال در کشور ما بحث اعتقاد و حد و مرز جهت روابط بین جنس مخالف وجود دارد و این امر مسئله ای نیست که به طور مستقیم بتوان به آن پرداخت و نیازمند ایجاد برنامه ای است که بتوان غیرمستقیم و در دراز مدت افکار را تغییر داد تا این حدو مرزها آهسته کمتر شوند، فارسی وان به خوبی این روند را دنبال می کند.

فارسی وان و شبکه های این چنینی به دنبال نفی فرهنگ نیستند بلکه هدفشان نفوذ و ایجاد تغییر در آن است. در واقع می خواهد یک خورده فرهنگی را در جامعه درست کنند و به آن شاخه برگ دهد تا این مهم آهسته آهسته بزرگ شود و به جای فرهنگ اصلی بنشیند، همین مسئله سبب ایجاد رفتار جدیدی در جامعه می شود.کارکردهای تمامی این شبکه ها در دراز مدت نتیجه بخش است.

در بحث های متداول جامعه شناسی، بحث جنگ نرم همواره از موارد مورد توجه است و این امر فرآیند ی برای کسانی که تغییرات اجتماعی را طراحی می  کنند محسوب می شود، در جهت رسیدن به آن از تکنیک های ایجاد چالش و فضای دوگانه استفاده مطلوبی می برند که این امر به قدرت تبدیل می شود و در نهایت انقلاب نرم به وجود می آید.

به نظر می رسد استفاده از این پیش مقدمات همانند شبکه فارسی وان، زمینه ای را برای ایجاد جنگ نرم  در کشورمان فراهم می سازد.

چه مسئله ای باعث شد که فارسی وان در این مدت کوتاهی که پخش می شود مخاطبان فراوانی را جذب کرده است؟

خاصیت هر رسانه نفوذ در افکار مخاطبان خود است، خصوصاً رسانه ای که جهت دار و براساس اهداف از پیش تعیین شده عمل می کند، می تواند مؤثرتر باشد.

اگر خواسته های مختلف یک جامعه مورد بررسی قرار گیرد و به علایق و سلایق آن دقیقاً توجه شود نهایتاً تأثیر گذاری و نفوذ در آن چند برابر می شود.البته در حال حاضر معتقد به تأثیر بسیار زیاد این شبکه آن طور که گفته می شود نیستم چرا که براساس اطلاعات موجود خیلی از جاهای کشور هنوز به امکانات ماهواره ای دسترسی ندارند و برخی از افراد هم که این شبکه را نگاه می کنند تغییر آنچنانی در رفتار آنها دیده نمی شود و یا بروز نمی دهند، ولی به جهت جلوه های زیبای بخش های مختلف اجتماعی که برای مردم بسیار ملموس است و در این شبکه به خوبی به آن پرداخته می شود می تواند جای خود را پیش از پیش در جامعه ما باز کند.

در این بحث ذکر این نکته ضروریست که تأثیر گذاری فراوان شبکه فارسی وان تنها ایجاد یک موج است یعنی به طور مداوم گفته می شود می تواند مؤثر باشد تا بعدها از این ترفند استفاده کنند و در مخاطب فهماندن این تأثیرگذاری را نهادینه کنند.

اگر این شبکه فیلم هایی را به نمایش بگذارد که مورد استقبال عموم و خصوصاً بانوان قرار گیرد تأثیر آن در تغییر فرهنگ و  رفتار جامعه باز هم بیشتر می شود.

در حوزه فرهنگ به خصوص بحث خلقیات که در درون آنها کشش هایی وجود دارد و این کشش ها قطع کردنی نیستند بلکه باید در راستای تغییر یا تبدیل آن ها برآمد. در هر نبردی باید با وسایل خود آن به مقابله پرداخت، به عنوان مثال نبرد نظامی را باید با تجهیزات جنگی پاسخ داد؛ پس در نتیجه بحث فرهنگ نیز تقابل فرهنگی را می طلبد.

این امر تحقیق پذیراست که با وسایل نظامی به مقابله فرهنگی پرداخت ولی باید توجه داشت که زمان و هزینه ها بسیار بالاست و در نهایت هم به نتیجه دلخواه نمی رسد.

در دوران گذشته یعنی زمانی که از رقیب فاصله عقیدتی و نفی وجود داشت کلاً برای ترد یا از بین بردن طرف مقابل اقدامات قهریه و قطع روابط انجام می پذیرد اما در زمان حاضر هرکس به دنبال حرف های منطقی تر به روش های جذاب و تکنیک های نوین است پس در نتیجه روند قطع و نفی نیز تغییر رویکرد داده هر چیزی که ترد یا قطع شود چیز جدیدی جایگزین آن می شود.

فارسی وان پخش نشود صدها شبکه دیگر به فعالیت خود ادامه می دهند.

نهایتاً باید بگوییم که قطع کردن راه کار مناسبی نیست اگر چه امکان دارد کوتاه مدت جوابگو باشد ولی در دراز مدت پیامدهای منفی آن پیش از پیش نمایان می شود لذا بهترین کار مقابله با ضد فرهنگ استفاده از ابزارهای فرهنگی است.

آیا افکار صهیونیستی در برنامه سازی این شبکه نیز منتشر می شود؟

در دنیای رسانه فرمول هایی متعددی برای نفوذ و تأثیر گذاری بر ذهن افکار مخاطب وجود دارد، در مجموع بپذیریم که صاحبان این شبکه صهیونیستی باشند یا حتی نباشند به نوعی اهدافی را دنبال می کنند که میزان مؤثر بودن برنامه های فارسی وان را مشخص کند.

به طور کلی اگر پذیرفته شود که آمریکایی ها و صهیونیست ها درطرح خاورمیانه بزرگ دنبال تغییرات اجتماعی و اعتقادی هستند در نتیجه از ابزارهای رسانه های مانند شبکه فارسی وان استفاده می کنند تا به هدف خود برسند و در افکار مخاطبان نوعی همسوگرایی با هدف های خود به وجود بیاورند. در وضع موجود طبق شواهد در سریال پخش شده این شبکه حامل پیامهای غیر متعارف براساس فرهنگ جامعه ما همانند از بین بردن حدو مرزهای روابط زن و مرد است که مسائل آن کاملاً هدفمند و برنامه ریزی شده اند. جای شکی وجود ندارد که برنامه ها منطبق با افکار صهیونیستی باشد اما با زبانی ساده و قابل فهم برای عامه مردم پخش می شوند و تبعات جدی به وجود می آورد و نباید آن را دست کم گرفت.