تبیان، دستیار زندگی
روز ششم مهر 1340 ایران از دولت سوریه پس از خروج آن كشور از «جمهوری متحد عربی» و از بین رفتن اتحادش با مصر، حمایت كرد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ارتباط دیرینه ی ایران و سوریه

روز ششم مهر 1340 ایران از دولت سوریه پس از خروج آن كشور از «جمهوری متحد عربی» و از بین رفتن اتحادش با مصر، حمایت كرد.

فرآوری: فهیمه السادات آقامیری-بخش تاریخ ایران و جهان تبیان
ارتباط دیرینه ی ایران و سوریه

نگاهی گذرا و کوتاه به کشور سوریه

جمهوری عربی سوریه کشوری در جنوب غرب آسیا و در کنار سواحل شرقی دریای مدیترانه است. این کشور از شمال با ترکیه، از شرق با عراق، از غرب با لبنان و دریای مدیترانه و از جنوب با اردن و فلسطین همسایه است. دمشق پایتخت سوریه و حلب بزرگترین شهر آن است.

موقعیت سوریه در غرب آسیا و ساحل شرقی مدیترانه در طول تاریخ جایگاهی استراتژیک به این کشور بخشیده است.  این کشور در گذشته شام نامیده می شد. نام کنونی سوریه را فرانسویان پس از فروپاشی عثمانی و مستعمره نمودن این کشور از روی تاریخ کهن این بخش از جهان و آشوریان باستانی بر این سرزمین نهادند.

از نظر مذهبی حدود 74% جمعیت سوریه را مسلمانان سنی، 13% علویان، شیعیان دوازده امامی و اسماعیلیان، 10% مسیحی و 3%دروزی تشکیل می دهند. از نظر قومیتی هم اعراب بیش از 90% جمعیت سوریه را تشکیل می دهند در حالیکه کردها حدود 9% جمعیت سوریه را تشکیل می دهند. ارامنه، ترک ها، چرکس ها و یهودیان مجموعاً کمتر از 1% جمعیت سوریه را تشکیل می دهند.

روابط ایران و سوریه را می توان قدیمی ترین در تمام زمینه ها بین ایران و یکی از کشورهای منطقه خاورمیانه دانست.

کشورهای غربی و عربی از دهه 80 میلادی شروع به یک سری اقدامت جهت دور کردن سوریه عربی از ایران می نمودند که هیچگاه موفق نشدند این رابطه را قطع نمایند و رهبران سوریه همواره در مقابل خواست این کشورها موافقت نموده اند.

با آغاز نهضت امام خمینی و شروع مبارزه علیه حكومت پهلوی حافظ اسد رئیس جمهور سوریه از مخالفین شاه حمایت كرد. او با جناح های مخالف ایرانی از طریق امام موسی صدر، شهید چمران و بسیاری دیگر از مبارزین ایرانی ارتباطاتی برقرار كرد و آموزش نیروهای مبارز را در كشورش بر عهده گرفت. حافظ اسد پس از تبعید امام خمینی به پاریس به تمام سفارت های خود در خارج از كشور به خصوص پاریس دستور داد از هیچ كمكی به مخالفان شاه دریغ نكنند.

خاطره رفیق دوست از اولین روز جنگ و کمک های حافظ اسد به ایران

محسن رفیق دوست در وبسایت خود نوشت:

آخرین هواپیمایی که از تهران روز 31 شهریور 1359 پرواز کرد، هواپیمایی بود که من با هواپیما رفتم دمشق. قبل از نقل آن خاطره یک مقدمه لازم است. قبل از پیروزی انقلاب توسط شهید محمدصالح حسینی یک سفر به سوریه رفتم؛ هم در سوریه و هم در لبنان، با بعضی از مقامات ملاقات کرده بودم که پس از آن هم به زندان افتادم.

بعد از پیروزی انقلاب که   همان ماه های اول بود که من یک سفر رفتم سوریه و آن دوستانم را دیدم و اولین ملاقات را من با حافظ اسد آن موقع داشتم. که تقریباً از آن موقع دیگر من با اسد دوست شدم. یعنی وقتی که می رفتم خوب ایشان رئیس جمهور سوریه بود و شخصیت ممتازی هم در دنیای عرب بود، به این سادگی هم هر کسی به ملاقاتش نمی رفت ولی من هر وقت می رفتم سوریه و درخواست ملاقات می کردم این ملاقات میسر می شد. شاید من تا سال 66 که می رفتم توی این 7، 8 ده ساله شاید بیش از 30 بار هر چند ماه یک دفعه می رفتم. در آن ملاقات اولیه، اسد هم نسبت به انقلاب اظهار خوشحالی و پشتیبانی کرد و هم اعلام کرد که از من هر کاری برمی آید انجام می دهم.

این بود تا جنگ شروع شد. جنگ که شروع شد، من در فرودگاه دمشق هواپیما پیاده شده بودم، دیدم همه ایرانی ها آنجا منتظر بودند که با همین هواپیما برگردند. یعنی دیگر فرودگاه بسته شده بود. یکی از دوستانم آقای حاج اصغر رخ صفت آنجا تو فرودگاه من را دید. گفت خبر داری؟ گفتم نه، گفت عراق حمله کرده به ایران و فرودگاه ها را بمباران کرده و فرودگاه بسته شده است.

فردا یا پس فردای آن من به ملاقات اسد رفتم. در آن سفر گفتم که شما قول دادید. گفت هر کار از من بربیاید، می کنم.

چند روز اجباراً ماندم که بعد یک هواپیمای 330 من را از دمشق یکسر بُرد دزفول. رفتیم جبهه. ما رفتیم تحقیق کردیم دیدیم که یکی از کارهایی که می توانیم از سوریه استفاده بکنیم به عنوان یک مرکز نقل و انتقال است. یعنی ما در محاصره شدید نظامی هستیم. می توانیم خیلی چیز ها را از خیلی جاهای دنیا، از همان هایی که حجم بزرگی ندارد، حالا خیلی حساس نیست بخریم، بیاوریم سوریه و از سوریه حمل کنیم به ایران. که ایشان دستور داده بود و در فرودگاه دمشق، یک بخش خاصی، ما یک انباری داشتیم که چیزهای مختلف را از جاهای مختلف می خریدیم، آنجا می آوردیم و به اندازه یک هواپیما که می شد، هواپیما می فرستادیم می آورد. اینگونه روز اول جنگ برای من رقم خورد.

این ارتباط هم چنان ادامه دارد و حال که سوریه درگیرهای جنگ های فرقه ای شده ، کشور ایران هم از هیچ کمکی به آن کشور کوتاهی نکرده است.


منابع: فردا نیوز، موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، سایت تاریخ ایرانی