دلار تقلبی؛بودن یا نبودن!!
چندی پیش ادعاهایی مبنی بر وجود دلار تقلبی در بازار مطرح شد. ادعاهایی که اکنون رد شده است. جریان این دلارهای تقلبی چیست؟ چه اثری بر بازار خواهد داشت؟....
طی ماه های گذشته بازار ارز به بازاری پرسود برای عدهای سودجو و دلال تبدیل شد و نقدینگی مردم را به امید دستیابی به سودهای کلان به سوی خود کشاند. در این میان کلاهبرداران فرصت طلب نیز دست به کار شده و به هر شکل ممکن درپی سرکیسه کردن مردم هستند. از دلالی تا دلار تقلبی؛ کاری نبود که این افراد سودجو انجام نهدند.
اواسط تیر گذشته وزیر اقتصاد و سخنگوی اقتصادی دولت با اعلام ورود دلارهای تقلبی به بازار و کشف سرمنشاء آن از سوی دستگاههای نظارتی، گفت: نگران حضور هیجانی غیرحرفهایها در بازارهایی هستیم که در آن فعالیتهای حرفهای انجام میشود.
در آن زمان وزیر امور اقتصادی و دارایی در ارتباط با نوسانات ارز و به صورت مشخص قیمت دلار اظهار داشت: یک نگرانی دیگر این است که برخی دلارهای تقلبی در بازار منتشر میکنند که البته دستگاه های نظارتی در این بخش فعال هستند.
وی ادامه داد: با سرمنشاء تخلفات برخورد شد ولی توجه مردم باید این باشد که تامین نیازهای ارزی خود را در چارچوبهای مشخص از بانک مرکزی و کانالهای قانونی دنبال کنند، چون امکان اینکه دچار زیان شوند وجود دارد.
حسینی تصریح کرد: دلارهای تقلبی که ممکن است در کانالهای غیررسمی و گوشه خیابان مبادله شود؛ نیاز به مراقبت مردم دارد و البته دستگاههای نظارتی در این بخش مسئولین خود را انجام میدهند.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، اما همچنان سر حرف خود ایستاده است. بیان کرده که نهادهای ذیربط همچون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، نهادهای امنیتی و همچنین افراد دستگیر شده در این باره تأیید میکنند که ارز تقلبی در بازار وجود دارد
به دنبال این ادعا مبنی بر وجود دلار تقلبی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در این زمینه اطلاعیهای صادر کرد. روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: در پی بروز برخی شایعات مبنی بر وجود دلارو سکههای تقلبی در بازار ، از کلیه هموطنان درخواست میشود که به منظور ارتقای سطح ایمنی در مبادلات روزمره و جلوگیری از ضرر و زیانهای احتمالی ، برای خرید ارز و سکههای خود به بانکها و صرافیهای مجاز مراجعه نمایند.
به منظور حفاظت از سکههای خود ، هموطنان میتوانند از صندوق امانات بانکها و همچنین برای حفاظت از ارز از روش سپردهگذاری ارزی در بانکها استفاده کنند.
ماجرا از کجا دوباره آغاز شد؟
حال بعد از گذشت چندین ماه مجددا چنین شائبه ای مطرح شد. هفته گذشته ارسلان فتحی پور، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، خبر از ورود پنج میلیارد دلار ارز تقلبی در بازار کشور داد.
وی گفته بود: متأسفانه این ارزها در حال توزیع در سراسر کشور است و مردم باید مراقب باشند تا مال باخته نشوند. فتحی پور مستقیم اشاره کرده بود که این میزان حجم از ارز تقلبی ظرف چند روز وارد بازار کشور شده است.
وجود ارزهای تقلبی در بازار و غیرقابل تشخیص بودن آن برای اغلب مردم و حتی صرافها موجب نگرانی شده است و همین امر موجب شد مسوولان مربوطه نیز دست به کار شده و هر یک هشدارهایی را در راستای عدم خرید ارز از دستفروشان به مردم بدهند.
فتحیپور رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه طی چند روز گذشته پنج میلیارد دلار ارز تقلبی وارد کشور شده است، اظهار کرد: متاسفانه این ارزها در حال توزیع در سراسر کشور است و مردم باید مراقب باشند تا مالباخته نشوند.
همچنین رییس اتحادیه کشوری طلا وجواهر به مردم توصیه کرد که ارز را از صرافیهای مجاز بانک مرکزی خریداری کنند و از افراد متفرقه و دستفروشان خرید نکنند.
راهکارهای برای جلوگیری از تقلب
مهدی ابویی معاون پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق ارز نیز اعلام کرده بود که امکان دارد دلارهای تقلبی در بازار توزیع شده باشد.
وی با تأکید بر غیرقانونی بودن خرید و فروش ارز خارج از شبکه بانکی و صرافیهای مجاز،برابر قانون مبارزه با پولشویی، گفته است:اقدامات ستاد در بخش پیشگیری و مقابله با خرید و فروش غیرقانونی ارز با همکاری دستگاههای عضو آغاز شد.
معاون پیشگیری و هماهنگی سازمانها و استانهای ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز افزود: بر اساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، وزارت اطلاعات مسۆول امر مبارزه با قاچاق ارز بوده و ناجا نیز در مورد خرید و فروش غیرقانونی ارز اقدام می کند.
امکان ندارد که دلار تقلبی به صورت وسیع وارد بازار شود و فعالان بازار ارز را غافل کند. مسئولین اقتصادی و فعالان بازار ارز، برای اینکه این ریسک را دفع کنند، حتماً دلارها را از طریق سیستم بانکی یا صرافان معتبر چک میکنند
وی همچنین از ابلاغ دستورالعمل پیشگیری و مبارزه با قاچاق کالا و ارز خبر داد که بر اساس آن عملیات تمامی صرافی های مجاز از طریق سیستم نرم افزاری کنترل و با ساماندهی صرافی ها از فعالیت واحدهای غیرمجاز جلوگیری می شود.
ابویی خاطرنشان کرد: در جلسات کارگروه ویژه ارز ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا وارز، روند معاملات غیرقانونی ارز به خصوص در شهرهای مرزی و نحوه مقابله با آن بررسی و تصمیمات لازم جهت مرحله اول اقدام اتخاذ شد.
معاون پیشگیری و هماهنگی سازمانها و استانهای ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز اظهار کرد: اقدامات ستاد در بخش پیشگیری و مقابله با خرید و فروش غیرقانونی ارز با همکاری تمامی دستگاههای عضو ستاد آغاز شده است.
در عین حال همان طور که ذکر شد ،با توجه به توزیع پنج میلیارد دلار ارز تقلبی در کشور به مردم توصیه و هشدار داده می شود که به منظور ارتقاء سطح ایمنی در مبادلات روزمره و جلوگیری از ضرر و زیانهای احتمالی برای خرید ارز و سکههای خود و جلوگیری از ضرر و زیانهای احتمالی به بانکها و صرافیهای مجاز مراجعه کرده و برای حفاظت از سکههای خود، از صندوق امانات بانکها و همچنین برای حفاظت از ارز از روش سپردهگذاری ارزی در بانکها استفاده کنند.
کارشناسان چه می گویند؟
وجود دلارهای تقلبی در این حجم توسط عده ای از کارشناسان رد شده است. الیاس نادران، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به موضوع وجود 5 میلیارد دلار ارز تقلبی در بازار، تصریح کرد: اینکه در هر بازاری اجناس تقلبی وجود داشته باشد ممکن است؛ در بازار پولی و مالی حتی چک پول های تقلبی را نیز وارد بازار می کنند اما اینکه در این حجم 5 میلیاردی دلار تقلبی در بازار وجود داشته باشد از عجایب و غرایب است.
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم، وجود دلار تقلبی در بازار را در سطح گسترده ناممکن میداند، غلامرضا مصباحی مقدم ورود ارز تقلبی در این حجم را غیر ممکن خوانده است. وی گفته است: امکان ندارد که دلار تقلبی به صورت وسیع وارد بازار شود و فعالان بازار ارز را غافل کند. مسئولین اقتصادی و فعالان بازار ارز، برای اینکه این ریسک را دفع کنند، حتماً دلارها را از طریق سیستم بانکی یا صرافان معتبر چک میکنند.
وی تصریح کرد: در چنین شرایطی، تقلبی بودن دلارها شناسایی میشود؛ بنابراین، امکان ندارد به صورت میلیاردی ارز وارد بازار مبادلات شود، حال آن که فعالان یا مسئولین از آن غافل باشد. مصباحی مقدم اشاره کرده: معلوم است افرادی که اینگونه اظهارنظر میکنند، با بازار ارز آشنایی ندارند. همه چیز را نباید این اندازه ساده فرض کرد که دلار تقلبی وارد میشود و کسی هم شناسایی نکرده و مردم هم دلار تقلبی میخرند.
با تمام این حرف ها در سوی دیگر ارسلان فتحی پور، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، اما همچنان سر حرف خود ایستاده است. بیان کرده که نهادهای ذیربط همچون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، نهادهای امنیتی و همچنین افراد دستگیر شده در این باره تأیید میکنند که ارز تقلبی در بازار وجود دارد.
ارسلان فتحی پور، همچنان رقم دقیق ارز تقلبی در بازار را معادل پنج میلیارد دلار میداند و بر این باور است، دشمن بیکار ننشسته و همچنان در پی ایجاد اخلال در اقتصاد کشور است. به باور وی، ورود این میزان ارز تقلبی از اقدامات دشمن برای ایجاد اخلال اقتصادی است.
به نظر می رسد که موضوع دلارهای تقلبی به معمایی تبدیل شده است. معمایی که کشورهای دیگر هم به دنبال حل آن بوده اند و شاید با غرض ورزی مطالبی را عنوان می کنند. در این باره، یک نشریه آلمانی در تحلیلی به این ادعا پرداخته که ارز تقلبی در بازار ایران از اقدامات خود دولت است و دولت این کار را برای کاهش هجوم به بازار و تبدیل ریال به ارزهای دیگر و در نهایت برای جلوگیری از کاهش ارزش پول ملی صورت داده است.
فارغ از صحت این ادعا، بدون شک در شرایطی که مردم با تمام وجود نتایج حاصل از نوسانات ارزی را درک می کنند، وجود چنین شایعاتی با ایجاد التهاب در بازار می تواند منجر به مشکلات مضاعف برای زندگی آنها شود. بازنده اصلی این التهابات قطعا مردم هستند و مثل همیشه جای پاسخگویی دقیق مسئولین ذیربط در این میان به شدت حس می شود.
فرآوری: ریحانه حمیدی فر بخش اقتصاد تبیان
منابع :فردا/ سایت زر/ مهر/ تابناک