اعتیاد، زنان را معتادتر می ‌کند!

نگاهی به تفاوت ‌های جنسیتی اعتیاد

محققان در حوزه اعتیاد در طول 20 سال گذشته متوجه تفاوت ‌های مهمی شده ‌اند که در برخی از انواع اعتیاد میان زنان و مردان وجود دارد...

درک بهتر این تفاوت ‌های جنسیتی می ‌تواند به زنان کمک کند که از سوءمصرف مواد مخدر بپرهیزند و ضمنا این مساله به پزشکان نیز کمک می ‌کند که زنان معتاد را در ترک اعتیادشان یاری دهند. مردان با احتمال بیشتری از زنان ممکن است معتاد شوند.‌ یک بررسی ملی در آمریکا در سال 2008 نشان داد که  11/5 درصد مردان 12 ساله و بالاتر، مشکل وابستگی یا سوءمصرف مواد دارند؛ در حالی که در زنان در همین سنین این رقم 6/4  درصد است. اما از جنبه‌ های دیگر، زنان با مشکلات سخت ‌تری در زمینه اعتیاد روبه ‌رو هستند؛ از جمله این که زنان با سرعت بیشتری به مواد مخدر وابسته می ‌شوند و سریع ‌تر از مردان دچار پیامدهای پزشکی و اجتماعی اعتیاد می‌‌ شوند. ضمن این که‌ ترک اعتیاد نیز برای شان سخت ‌تر است و با احتمال بیشتری ممکن است دوباره معتاد شوند.

زنان سیگاری نسبت به مردان سیگاری، بیشتر در معرض به خطرافتادن سلامت هستند. آن ها با احتمال بیشتری به سرطان ریه مبتلا می ‌شوند و با احتمال 2 برابر بیشتر نسبت به مردان سیگاری در معرض حمله قلبی هستند. از طرف دیگر پژوهش‌ ها بیانگر آن است که ترک سیگار برای زنان سخت‌ تر از مردان است و زنان با احتمال بیشتری ممکن است پس از ترک سیگار،‌ دوباره سیگار کشیدن را شروع کنند.

دلایل این تفاوت مشخص نیست. برخی از بررسی ‌ها نشان داده ‌اند که زنان سیگاری به عوامل و اشارات محرک محیطی (مثلا روشن کردن سیگار هنگام دیدن یک دوست در میهمانی) حساس‌ ترند، در حالی که مردان سیگاری بیشتر به اثرات زیستی یا جسمی نیکوتین واکنش نشان می ‌دهند. این تفاوت ‌‌ها و برخی از بررسی ‌های مقدماتی نشان می ‌دهند که درمان ‌های جایگزینی نیکوتین در زنان ممکن است به اندازه مردان موثر نباشد.

یک تجزیه و تحلیل روی 14 تحقیق در این مورد نشان داد که گرچه هم مردان و هم زنان با استفاده از برچسب‌‌‌ های پوستی نیکوتین با احتمال بیشتری سیگار را ترک می ‌کنند،‌ احتمال ترک سیگار در زنان کمتر از مردان است. حدود 20 درصد از مردان در طول 6 ماه با استفاده از برچسب پوستی سیگار را ترک کرده بودند،‌ در حالی که در مورد زنان این میزان حدود 15 درصد بود. هنگامی كه از برچسب پوستی بی‌ اثر استفاده شده بود، در هر دو جنس میزان ترک حدود 10 درصد بود.

سایر داروهایی که برای ترک سیگار به کار می‌ روند، مانند بوپرپیون و وارنیکلین، از طریق جایگزینی نیکوتین عمل نمی‌ کنند.

پژوهش ‌های محدودی که تا به حال انجام شده ‌اند،‌ نشان می ‌دهند که این داروها دست کم در کوتاه ‌مدت به‌ طور یکسان بر زنان و مردان موثرند. اضافه کردن مشاوره به مصرف داروها احتمال ترک سیگار را هم در مردان و هم در زنان افزایش می ‌دهد. با توجه به این که زنان نسبت به مردان حساسیت بیشتری به محرک‌ های محیطی دارند که ممکن است باعث سیگار کشیدن مجدد آن ها پس از ترک شود، منطقی به نظر می ‌رسد که استفاده از شیوه‌ های روان درمانی به آن ها کمک کند در مقابل چنین محرک‌ هایی مقاومت کنند.