ماجرای مرغ های عفونی

این روزها خبری در فضاهای مجازی در مورد مرغ های عفونی منتشر شده که سبب نگرانی و سردرگمی مردم در رابطه با مصرف یا عدم مصرف آن شده است وزارت بهداشت و دامپزشکی هم به صورت رسمی گزارشی در این زمینه اعلام نکرده اند. ولی آنچه در تصاویر و گزارشات مشاهده شده، استخوان سبز زیر فیله مرغ است که احتمال انتقال بیماری آن به انسان وجود داشته و نسبت به مصرف آن هشدار داده شده است.

سرانه مصرف گوشت مرغ در ایران نسبت به بسیاری از کشورها بالاتر بوده و در واقع یکی از غذاهای اصلی ایرانیان به شمار می رود. در رابطه با اینکه آیا واقعا این مشکل در لاشه های مرغ می توانند سبب بیماری زایی در افراد شود یا خیر سوال بسیاری از هموطنان است.

در این باره با رئیس اداره کنترل بیماری های مشترک بین انسان و دام وزارت بهداشت تماس گرفتیم که در پاسخ اطلاع رسانی در این زمینه را مشروط به نظر کارشناسان دامپزشکی دانست و گفت: با سازمان دامپزشکی تماس بگیرید و هر آن چه آن ها اعلام کنند، درست است.

هاتفی نژاد استاد دامپزشکی می گوید: این مشکل در لاشه های مرغ به دلیل باکتری های روده ای ایجاد شده که پیش از این بیماری زا تلقی نمی شد ولی در سال 2002 اولین بار مشخص شد که این موضوع سبب بیماری زایی می شود.

وی افزود: این مشکل در مرغ های مادر و در محل اتصال ریه بوده که اگر برشی در استخوان فیله مرغ زده شود رنگ سبزی در آن مشاهده می شود، همچنین خروس ها نیز دچار این بیماری شده و از سال 2010 اعلام شد که این مشکل به دلیل وجود باکتری، ایجاد شده و ممکن است بیماری زا باشد.

هاتفی نژاد با اشاره به اینکه این مشکل ربطی به عضله دام ندارد، تاکید کرد: البته گاهی مواقع در افرادی که این دام را مصرف کنند مقاومت آنتی بیوتیکی در بدنشان ایجاد می شود، لذا این لاشه ها باید در کشتارگاه حذف شوند چرا که می توانند سبب بیماری در انسان باشد.

وی با اشاره به اینکه این بیماری در دام معمولا با چشم دیده نمی شود و تنها در صورت برش آن می توان به این مشکل پی برد، ادامه داد: نمی توان این مسئله را تقصیر کمبود نظارت دانست چرا که فروش لاشه دام به صورت کامل مانع از مشاهده چنین مشکلاتی می شود و مردم باید با کنترل در منزل از سلامت آن اطمینان پیدا کنند.

این دامپزشک خاطر نشان کرد: افراد در صورت مشاهده این مشکل در لاشه های خریداری شده مرغ از مصرف آن جهت پیشگیری و انتقال بیماری باید اجتناب کنند.

حال این مسئله جای تعجب دارد که چرا با وجود اینکه برخی از مرغ ها دچار بیماری بوده و امکان انتقال آن نیز به انسان وجود دارد نسبت به حذف لاشه ها برخوردی نمی شود و یا اگر فرض را بر این بگذاریم که لاشه مرغ تنها با برش فیله آن مشکلش مشخص می شود چرا هیچ اطلاع رسانی در این زمینه توسط دستگاه های مسئول انجام نگرفته است.

و اما تغییر رنگ لاشه

علیرضا کسیانی معتقد است در یک دوره پرورشی 42 تا 48 روزه، تنش های متعددی به طیور وارد می شود که ممکن است ویروسی، باکتریایی، انگلی یا موارد دیگری از این دست باشد. اما در این میان، بیماری های مشترک از اهمیت فوق العاده ای برخوردارند زیرا به طور مستقیم با سلامت انسان ها در ارتباط است. خوشبختانه بیماری های قابل انتقال به انسان از طریق لاشه طیور بسیار محدود و اندک است مگر اینکه عفونت ثانوی مانند سالمونلا باشد که آن هم سریعاً توسط ناظران دامپزشکی در کشتارگاه ها تشخیص داده شده و مانع ورود آن به بازار خواهند شد.
از نظر این دامپزشک، مشاهده رگه سبزرنگ در سینه مرغ می تواند مربوط به عفونت محل واکسیناسیون باشد یا نشستن طولانی مدت مرغ روی زمین. به هر ترتیب، بهترین کار این است که چنین لاشه هایی در کشتارگاه حذف شوند.

نگران نباشید

یکی دیگر از دامپزشکان به نام زلیخا تاتاری معتقد است: این عارضه به نام عضله سبز یا DPM معروف است و هیچ مشکلی از نظر بهداشتی و سلامتی ندارد. تاتاری می گوید: «این وضعیت زمانی به وجود می آید که اکسیژن کافی به ماهیچه ها نرسد. به عبارتی بافت مورد نظر به دلیل کمبود اکسیژن نکروز شده و به اصطلاح می میرد. بنابراین مصرف کننده می تواند قسمت سبز شده را از لاشه جدا کرده و با خیال راحت گوشت را مصرف کند.»

این دامپزشک با اشاره به مشکلات مدیریتی که ممکن است در برخی واحدهای پرورشی وجود داشته باشد، عنوان می کند: «سنگین بودن مرغ هنگام کشتار، سرعت رشد بالا و در مواردی حمل نامناسب مرغ تا کشتارگاه، ممکن است باعث به وجود آمدن این عارضه شود و هیچ ارتباطی با عفونت، باکتری یا ویروس ندارد. به عبارتی وقتی حجم مرغ های فرستاده شده به کشتارگاه زیاد می شود، امکان فشار قفس به سینه مرغ وجود دارد که این عامل، کمبود خون رسانی و در نهایت افت اکسیژن در بافت را به همراه خواهد داشت. البته گفتنی است که خروس ها در ابتلا به عضله سبز، مستعدتر هستند. هرچند بازرسان کشتارگاه نباید اجازه ورود این لاشه ها به بازار را بدهند.»

یکی از مقامات بلندپایه سازمان دامپزشکی که نخواست نامش منتشر شود، نیز در این مورد می گوید: «اگر تغییر رنگ، ناشی از عوامل بیماری زا نباشد و لاشه بوی تعفن ندهد، مشکلی نخواهد داشت اما به هر ترتیب، وظیفه بازرسان این است که گوشت را از نظر زیبایی شناختی نیز بررسی کنند. البته عوامل متعددی مانع تشخیص موارد این چنینی خواهد شد که از آن جمله می توان خستگی بازرس، کمبود نور و بالا بودن حجم کار را نام برد.»

با توجه به گفته های کارشناسان و دامپزشکان خبره، می توان به جرات ادعا کرد که وجود رگه سبز در گوشت سفید مشکلی از نظر سلامت لاشه نداشته و مصرف کننده با جدا کردن بافت نکروز شده می تواند از بقیه قسمت ها استفاده کند. البته ناگفته نماند که تقریباً تمامی کارشناسان بر این عقیده بودند که ناظران سازمان دامپزشکی در کشتارگاه ها نباید اجازه ورود این نوع گوشت ها را به بازار بدهند. این موضوع نه از منظر سلامتی، بلکه از لحاظ ظاهری مشکل دارد و مصرف کننده را نسبت به آن بدبین می کند. به این ترتیب لازم است دقت بیشتری در محصولات فرستاده شده به بازار صورت گیرد تا مصرف کننده ها که اغلب از این موضوع آگاهی چندانی ندارند، نسبت به این صنعت با نگاه تردید ننگرند.