تدابیر طب سنتی در رابطه با مواد غذایی اصلی (3)

از آنجا که اصل در تدابیر بر تدبیر با غذاهاست در مطلب تدابیر طب سنتی در رابطه با مواد غذایی اصلی (1) و (2) به شکلی مختصر و کاربردی برخی از پر مصرف ترین مفردات غذایی را بررسی کردیم. در این مطلب به تدابیر غذایی گندم و نان گندم و گوشت ماهی می پردازیم.

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

گندم

گندم بهترین غذای تندرستان است و کثیرالغذا و چاق کننده بدن است.
آرد خوب گندم، آردی است که به میزان کافی سبوس داشته باشد و خمیر آن نیز به اندازه مناسب و متعادل دارای نمک باشد، زیرا خمیر بدون نمک بد هضم است و خمیر شور سبب خشکی معده و تشنگی می شود.
خمیر بدون خمیر مایه بد هضم است و موجب سده و درد شکم می شود. از طرف دیگر اگر خمیر مایه زیاد باشد سبب ترش شدن نان در معده می گردد.
لازم است نان پس از بر آمدن کافی خمیر ، پخته شود.
بهتر است بذرهایی چون کنجد، رازیانه، زیره، ساه دانه و تخم خشخاش بر روی خمیر قرص نان پاشیده شود و یا آن ها را با خمیر مخلوط کنند و نان را در تنور به اعتدال بپزند.
بهترین نان ها از نظر نوع پخت نان تنوری است که در تنور سفالی پخته شده باشد.
نان گرم وقتی تازه از تنور می آید دیر هضم است. چنین نانی زود سیری می آورد و موجب تشنگی می گردد.
بهترین نان ها از نظر فاصله پخت تا مصرف نانی است که ابتدای روز پخته و آخر روز بخورند. روز دوم نیز نان را اگر سفت نشده باشد می توان خورد.
غذاییت نان نرم بیشتر و غذاییت نان خشک کمتر است. نانی که در تنور بیش از حد خشک شده باشد به سبب زیادی خشکی، دیر از معده عبور می کند.

نان سنگک

_ خمیر آن اندکی فطیر و رقیق می باشد، آن را پهن نموده و بر روی ریگ های گرم می اندازند و معمولا بر روی آن بذرهای مناسب می پاشند.

_ این نان مناسب مزاج ورزشکاران و افرادی است که کارهای سنگین انجام می دهند.

گوشت ماهی

بهترین ماهی، آن است که در آب شیرین پرورش یافته باشد که این آب شیرین همیشه جاری بوده و بر روی سنگ و سنگ ریزه یا شن گذشته باشد، سرچشمه آن دور بوده و باد برآن وزیده باشد.
طبیعت مطلق آن سرد و تر است.
ماهی دریا و آب شور، سردی و تری کمتری دارد و بعضی نسبت به بعضی دیگر گرم تر می باشند.
ماهی نمک سود شده از هر نوع که باشد گرم و مایل به خشکی است و ماهی نمک سود کهنه، گرم و خشک است.
کباب ماهی تازه، سریع الهضم و چاق کننده و تولید کننده منی مخصوصا در زنان می باشد.
بهتر است اندازه آن در بزرگی و کوچکی، متوسط باشد.
حرکت زیاد و فلس بسیار از نشانه های ماهی خوب است.
ماهی خوب آن است که همان روز صید شده و بوی بد نیز نداشته باشد.
ماهی سواحل دریا بهتر و نازک تر و لذیذ تر از ماهی رودخانه است.
بدترین ماهی ها، ماهی قنات و گودال ها و چشمه های کوچک و زمین های پست وآب های کثیف و بدبو راکد می باشد.
ماهی های بسیار بزرگ و یا بسیار کوچک پرخار نیز بد هستند و بهتر است از مصرف آن ها پرهیز شود.
ماهی در افراد گرم مزاج سبب تقویت نیروی جنسی و نعوظ می شود.
مصلح اخلاط گرم است و برای زخم نای ناشی از حرارت مفید می باشد.
برای سل، دق، سرفه خشک، ضعف کبد وکلیه که از حرارت باشد مفید است.
کباب آن با آب غوره و سماق برای اسهال صفراوی و دموی مجرب است.
خوردن ماهی تازه و بریان با پیاز تازه سبز موجب افزایش تولید منی و تقویت نعوظ می شود.
بهترین روش مصرف ماهی کباب کردن بر آتش است که برای معده سبک تر از بریان کردن در روغن می باشد.
گوشت ماهی برای این گونه افراد مضر است : صاحبان مزاج سرد و تر، کسانی که عصب و معده بلغمی دارند مخصوصا در افراد چاق.
مصلح آن در مزاج بلغمی، زنجبیل پرورده و گلقند و ترشی کبر و سرکه و گلپر است.
گرم مزاجان بهتر است ماهی را با سرکه مصرف کنند.
آشامیدن زیاد آب بسیار بعد از آن بسیار زیان آور است و موجب بیماری های مزمن می گردد.
مصرف ماهی همراه با شیر و تخم مرغ و یا گوشت سایر حیوانات بسیار زیان آور است و سبب بیماری های مزمن می گردد.
گوشت دم و حوالی باله های ماهی به سبب حرکت زیاد آن نواحی لطیف تر است.
اشخاصی که بعد از خوردن ماهی دچار تهوع می شوند برای جلوگیری از این حالت میتوانند از آب به یا آب زیره استفاده کنند.
مداومت در خوردن ماهی، سبب ضعف معده می شود.