تبیان، دستیار زندگی
خوردن و آشامیدن در حمام و بلافاصله قبل یا بعد از استحمام، از دیدگاه طب سنتی ممنوع و مضر است. گفته یا شنیده می‌شود که در حمام‌های قدیم، افراد می‌خوردند و می‌آشامیدند. این امر اگر در محیط اصلی حمام بوده، اشتباه است...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رابطه غذا خوردن با استحمام در طب سنتی


خوردن و آشامیدن در حمام و بلافاصله قبل یا بعد از استحمام، از دیدگاه طب سنتی ممنوع و مضر است. گفته یا شنیده می‌شود که در حمام‌های قدیم، افراد می‌خوردند و می‌آشامیدند. این امر اگر در محیط اصلی حمام بوده، اشتباه است...

حمام

معمولاً در قدیم افراد پس از فارغ شدن از مراحل شستشوی بدن و دلک (ماساژ دلاک) و پوشیدن لباس یا کشیدن پارچه یا حوله بر بدن، یعنی وقتی بدن و حالت آن کمی آرام گرفته و خنک می‌شد، اقدام به نوشیدن آشامیدنی متناسب با مزاج و فصل (شربت یا آب زرشک، انار، آلبالو، آب‌لیمو، به‌لیمو، عسل یا سکنجبین) و یا خوردن خوردنی‌های سبک مانند کمی نان و پنیر تازه و سبزی و گردو یا تنقلاتی مانند مغز بادام و پسته و کشمش و نخودچی می‌نمودند.

عوارض خوردن و آشامیدن در حمام و یا وارد شدن به حمام با شکم پر        

یک عارضه اصلی، این است که هضم مختل شده، لذا غذا خوب هضم نمی‌شود و سریع‌تر از حالت عادی و زودتر از موعد از معده و روده عبور کرده و جذب شده، به کبد رسیده و به اخلاط تبدیل می‌شود؛ بنابراین خونی که از این غذا حاصل می‌شود، حاوی مواد (اخلاط) نارس و ناپخته (خوب هضم نشده) است که خاصیت غذایی کمی دارد و بیشتر شامل مواد زائد دفعی بوده، لذا در بدن و لابه‌لای بافت‌ها می‌ماند، به جای اینکه به مصرف اعضا و سلول‌ها برسد. به همین خاطر علی‌رغم این که غذا خورده می‌شود، به سلول‌ها قوا و انرژی کافی نرسیده و شخص دچار ضعف شدید قوای بدن، افت فرآیندهای ذهنی و فکری، کاهش و نقص عملکرد اعضا شامل قلب، ریه، مغز، کبد، عضلات، پوست، موها و ... می‌شود.

از طرف دیگر، مواد ناپخته حاصل از هضم در بدن جمع می‌شوند و موجب پف‌کردگی و افزایش وزن شخص شده، به دنبال تجمع در عروق منجر به انسداد نسبی یا کامل آن‌ها گردیده و به این ترتیب، برای بروز سکته زمینه‌سازی می‌شود. این که شنیده یا دیده می‌شود شخصی در حمام یا استخر سکته کرد می‌تواند به دلیل رعایت نکردن همین تدبیرها باشد؛ بنابراین باید فاصله زمانی حدود 2 تا 3 ساعت (بسته به سبکی یا سنگینی غذای مصرف‌شده) بین زمان غذا خوردن و استحمام وجود داشته باشد تا معده سبک شده و عمده غذا از معده عبور کرده باشد و سپس فرد به حمام برود.

افرادی که لاغر هستند، با آب‌های گرم و معدنی استحمام کنند چرا که آب گرم

معتدل مواد ضروری را به سمت عضلات پیش می‌برد همچنین روغن‌مالی با روغن‌هایی که دارای طبیعتی مرطوب دارند مانند بنفشه بعد از استحمام می‌تواند موجب چاق شدن افراد لاغر شود

در داخل حمام و مخصوصاً حین شستشو و نظافت بدن نیز حتی‌المقدور نباید خوردنی و یا آشامیدنی مصرف شود، زیرا تمرکز قوه مدبره (مدیر داخلی) بدن بر پاکسازی است و نباید آن را به کار دیگری مشغول کرد. به این اصل مهم توجه کنیم که برای رسیدن به بیش‌ترین بهره وری و سلامت بدن و روان همواره و حتی‌المقدور فقط بر روی یک کار در یک زمان تمرکز نماییم و بدن را به بیش از آن وادار نکنیم. اگر فرد با شکم پر وارد حمام شود و یا در داخل حمام به خوردن یا آشامیدن بپردازد، قسمتی از قوای بدن صرف هضم می‌شود؛ لذا نه پاکسازی به خوبی انجام می‌شود و نه هضم. مخصوصاً نوشیدن آب سرد در حمام خیلی منع شده، به ویژه اگر معده کاملا خالی باشد. این بدان دلیل است که در حمام بدن و اعضای داخلی آن به نسبت گرم هستند و نوشیدن آب سرد باعث سردی شدید معده و کبد شده و به ضعیف شدن کار اصلی آن‌ها که عمل هضم است، می‌انجامد. این امر باعث می‌شود فرد تا مدت‌ها نتواند غذا را به خوبی هضم کند.با شکم خالی و گرسنه هم نباید وارد حمام شد زیرا وقتی شخص کاملا گرسنه باشد، حرارت حمام به حرارت داخلی گوارش (که در حال خالی بودن معده خودش را بیشتر نشان می‌دهد) اضافه می‌شود، تحلیل زیاد صورت گرفته و به لاغری مفرط می‌انجامد. در نتیجه گاهی به عنوان توصیه کمکی برای رژیم‌های لاغری گفته می‌شود افراد در حال گرسنگی وارد حمام شوند. پس افراد لاغر به دلیل تشدید ضعف مطلقاً نباید با شکم گرسنه به حمام بروند.

با توجه به مطالب گفته‌شده باید زمانی به حمام رفت که غذا به تازگی از معده رد شده باشد و شکم خیلی پر یا خیلی گرسنه نباشد؛ مثلاً در صورتی که فرد ساعت 8 صبح صبحانه خورده ساعت 10-11 به حمام برود و یا اگر ساعت 1 بعدازظهر نهار خورده، ساعت 4-5 عصر به حمام برود.

بعد از حمام نیز باید اجازه داد بدن از حالت غلبه گرمی حمام خارج شود،‌ ضربان بالا رفته قلب پایین بیاید، تعریق بعد از حمام انجام شود که این مراحل حداقل نیم ساعت به طول می‌انجامد. توصیه شده فرد طی این مرحله بلافاصله بعد از حمام، استراحت مختصری داشته باشد و پس از آرام گرفتن و متعادل شدن شرایط بدن می‌تواند غذا بخورد.

یک قاعده کلی که در ورزش، خواب، حمام و آمیزش هم وجود دارد، این است که نباید بدن را همزمان درگیر دو یا چند کار کرد.

با توجه به گفته حکما، اگر فردی ناچار شود در حمام غذا بخورد (به دلیل ضعف و یا توقف زیاد در حمام)، برای کاهش عوارض، می‌تواند مقدار کمی غذا بخورد، اما نباید چیزی بیاشامد.

اگر افراد حمام بعد از غذا با فاصله کم داشته باشند در بدن غذای خام منتشر می‌شود و گرفتگی‌هایی در اعضاء بدن ایجاد می‌شود

حمام نیمه‌گرم برای چاق شدن

لاغری بدن به چند علت عمده مانند ضعف بدن، کیفیت پایین و کم بودن خون در بدن و خشکی مزاج افراد است. عدم کیفیت خون در بدن موجب کاهش عضله و گوشت در بدن می‌شود، بنابراین افرادی که لاغر هستند، با آب‌های گرم و معدنی استحمام کنند چرا که آب گرم معتدل مواد ضروری را به سمت عضلات پیش می‌برد همچنین روغن‌مالی با روغن‌هایی که دارای طبیعتی مرطوب دارند مانند بنفشه بعد از استحمام می‌تواند موجب چاق شدن افراد لاغر شود. استحمام با آب خیلی گرم بدن را تحلیل برده و لاغر می‌کند ولی استحمام با آب نیم گرم بدن را چاق می‌کند. علاوه بر این استشمام بوهای خوش موجب از بین رفتن ضعف بدن می‌شود (بوی خوش موجب تقویت قلب شده در نتیجه خون خوب در بدن به جریان می‌افتد و ضعف بدن از بین می‌رود).

استحمام بعد از خواب طولانی

استحمام باید بعد از یک خواب طولانی صورت پذیرد زیرا حمام بعد از غذا باعث گرفتگی‌ها در اعضای بدن می‌شود. اگر افراد قبل از غذا به حمام بروند موجب دفع فضولات هضم سوم از اعضا و پراکنده کردن باد معده و امعا می‌شود، همچنین بدن را برای قبول غذای جدید آماده می‌کند. حمام بعد از غذا وقتی مناسب است که فرد خواب طولانی کرده‌ باشد و هضم غذا کامل شده باشد، همچنین اگر افراد حمام بعد از غذا با فاصله کم داشته باشند در بدن غذای خام منتشر می‌شود و گرفتگی‌هایی در اعضاء بدن ایجاد می‌شود.

فرآوری: مریم مرادیان نیری

بخش تغذیه و آشپزی تبیان


منابع:

دنیای تغذیه – دکتر سید مهدی میرغضنفری

خبرگزاری تسنیم – غلامرضا کرد افشاری، متخصص طب سنتی

پزشکان - ژاله علی اصل، متخصص طب سنتی

مطالب مرتبط:

حساسیت و آلرژی از دیدگاه طب سنتی

ارتباط غذا با خواب و بیداری در طب سنتی

ردپای طب سنتی در ورزش

ارتباط بین غذا خوردن با محیط زندگی در طب سنتی

بخور نخورهای طب سنتی

مزاج هر انسانی چه می‌طلبد؟

طب سنتی و خواص غذاها

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.