تابش
چرا در بعد از ظهر روزهای تابستان ترجیح میدهید در سایه قدم بزنید و در زمستان ترجیح میدهید در معرض آفتاب باشید؟ و این در حالی است كه دمای هوای محیط سایه و آفتاب تقریباً یكسان است.
وقتی در هوای سرد یك شب زمستانی آتش برپا كردهاید چرا اجازه نمیدهید كسی یا مانعی بین شما و آتش قرار گیرد؟
یا چرا افرادی كه وارد اتوبوس شركت واحد میشوند در روزهای تابستان صندلی كه در سایه است را انتخاب میكنند در حالی كه هوای داخل اتوبوس تقریباً در همه جا یكسان است؟
چگونه خورشید به زمین گرما میدهد؟
قبل از این كه به سؤال های بالا جواب دهیم توجّه شما را به دیدن این فیلم جلب مینمایم.
برای مشاهده فیلم کلیک کنید.
در همه این موارد گرما به روشی غیر از رسانایی و همرفتی انتقال مییابد كه به آن تابش میگویند. به عبارتی در انتقال گرما به روش تابش نیازی به محیط مادی نیست. به طور مثال گرما از خورشید به زمین و ما میرسد در حالی كه مابین خورشید و زمین خلاء است.
وقتی دستتان كنار لامپ (همانند شكل بالا) قرار میگیرد، دست شما عمدتاً در اثر تابش گرم میشود زیرا اگر یك ورق نازك مابین دست و لامپ قرار گیرد میبینید كه گرمایی به دست نخواهد رسید، یا به اندازه قبل گرم نمیشود.
از دیدگاه میكروسكوپیك میتوان گفت كه امواج الكترومغناطیس (فوتون ها) حامل انرژی گرمایی هستند و از جسمی به جسم دیگر رسیده و با جذب شدن توسط جسم دوّم، باعث گرم شدن آن میشوند. البته طول موج یا بسامد امواج الكترومغناطیس می‌تواند طیف گسترده‌ای را شامل شود، بر همین اساس برخی تابش‌ها قابل دیدن و برخی دیگر نامرئی هستند.
برای مشاهده فیلم کلیک کنید.
همان طور كه در فیلم فوق مشاهده نمودید امواج الكترومغناطیس با طول موج كوتاه (ماكروویو) توسط ماده غذایی جذب شده و دمای آن بالا می‌رود و در این انتقال گرما نیاز به محیط مادی نیست.
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: مریم فروزان کیا
