راه كارهایی جهت ترویج مصرف
ماهی و آبزیان در جامعه

باورهای غلط یكی از عوامل مهم خود داری برخی اشخاص از مصرف ماهی است. عوامل دیگری كه در این مورد مؤثر است، تحمل نكردن بوی ماهی است. بعضی از افراد بوی ماهی را دوست ندارند و از استشمام آن دچار ناراحتی می شوند. برای چاره ی این امر می توان قبل از طبخ، آن را به خوبی شست و شو داد و تمیز كرد و به هنگام طیخ از مواد معطری مانند پودر آویشن و یا سبزیجات معطر دیگری مانند مرزه ، ترخون، ریحان، نعناع و امثال آن استفاده كرد.

لازم به ذكر است كه ماهی تازه و سالم بوی نامطبوع ندارد و چنانچه ماهی، مانده و فاسد شود از آن بوی نامطلوب استشمام می شود. بنابراین باید به سلامت و تازه بودن ماهی اطمینان داشته باشیم تا بتوانیم از خواص تغذیه ای این ماده ی غذایی مفید نهایت استفاده را ببریم. به طور كلی مسئله ی عادت در شكل گیری الگوی غذایی انسان نقش بسیار مهمی برعهده دارد. در بعضی از خانواده ها عادت به مصرف ماهی وجود ندارد، یعنی در برنامه ی غذایی هفتگی آنان ماهی به طور مكرر طبخ نمی شود و در نتیجه اعضای خانواده به مصرف این ماده ی غذایی مفید عادت نمی كنند و این امر عامل دیگری برای مصرف نكردن یا كمبود مصرف ماهی است.

در هر حال چنانچه علل ممانعت كننده ی مصرف ماهی را جست و جو كنیم و سعی در رفع این علل بر آییم و نیز خود و خانواده مان را به مصرف این ماده ی غذایی مفید عادت بدهیم، گامی بسیار مؤثر در حفظ سلامت خود، خانواده و جامعه مان برداشته ایم.

از آنجایی كه مصرف ماهی و آبزیان تأثیر مهمی در حفظ سلامت جامعه و پیشگیری از بیماری ها و در نهایت ارتقای سلامت افراد اجتماع به عهده دارد، لذا لازم است اقدامات مؤثری جهت تشویق مردم به مصرف ماهی انجام گیرد.

در این جا راه كارهایی جهت ترویج مصرف ماهی و محصولات دریایی درجامعه و تشویق مردم برای مصرف این مواد غذایی مفید پیشنهاد می شود.

1- آگاه كردن جامعه نسیت به خواص تغذیه ای محصولات دریایی

آگاه كردن جامعه نسیت به خواص تغذیه ای محصولات دریایی و تأثیری كه درسلامت انسان و پیشگیری از انواع بیماری ها دارند، یكی ازمهمترین و مؤثرترین اقدامات جهت ترویج مصرف این دسته از مواد غذایی است كه این امر با آموزش صحیح، پی گیر و همه جانبه امكان پذیر است. دراین جا نقش رسانه های گروهی هر چه بیش تر شفاف می شود. رسانه های گروهی می توانند با تبلیغات صحیح، جالب و جذاب مردم را به مصرف هرچه بیشتر محصولات دریایی تشویق كنند. گاه دیده شده كه رسانه های گروهی، سهواً و بدون ارزش تغذیه ای تبلیغات وسیعی روی بعضی از مواد غذایی انجام می دهند و با استفاده از جالب ترین و جذاب ترین تصاویر، انیمیشن ها و نمایش های عروسكی، مصرف این مواد را رواج می دهند، درحالی كه چنانچه حتی قسمتی از این همه تلاش صرف تبلیغات صحیح و مناسب برای مواد غذایی با ارزش تغذیه ای بالا از قبیل ماهی و آبزیان بشود، و اگر این آموزش، مداوم و پی گیر باشد، نتایج بسیار ثمر بخشی در برخواهد داشت كه بهره ی آن نصیب جامعه خواهد شد.

2- نقش والدین در تشویق كودكانشان به مصرف محصولات

به طور كلی برقراری هر نوع عادت غذایی در انسان، از كودكی، به وسیله ی خانواده و در خانواده ریشه می گیرد. توجه داشته باشیم كه والدین الگوهای بسیار مهمی برای كودكان هستند.

چنان چه مادر و پدر، ماهی و محصولات دریایی را به عنوان مواد غذایی اصلی و اساسی در برنامه های هفتگی خانواده بگنجانند و خودشان با میل و رغبت غذاهای خوشمزه ای از این دسته از مواد غذایی را تهیه و مصرف كنند، كودكان نیز به مصرف این مواد مفید تشویق شده و این عادت را در تمام عمر به همراه خواهند داشت.

3- دسترسی نداشتن به محصولات دریایی

دربررسی علل مصرف نكردن ماهی گفته شد که یكی از دلایل، به عقیده ی بعضی از افراد، دسترسی نداشتن به محصولات دریایی در بعضی از فصول سال است. امروزه خوشبختانه در اكثر نقاط كشورمان انواع ماهی و محصولات دریایی پرورش داده می شود، بنابراین در همه فصول و در بسیاری از مناطق كشور دسترسی به ماهی و سایر محصولات دریایی امكان پذیر و آسان است.

4- طعم و بوی ماهی

برخی افراد به طور كلی طعم و بوی ماهی را دوست ندارند.درمورد رفع بوی ماهی پیشتر اشاره كردیم كه با افزودن سبزیجات معطر می توان بوی آن را مطابق با سلیقه ی خود تغییر داد، اما برای كسانی كه طعم ماهی را دوست ندارند، دو راه وجود دارد كه به وسیله ی آنها می توانند خود را به مصرف این ماده ی غذایی مفید عادت دهند.

الف- ماهی و سایر محصولات دریایی را در ابتدا به مقدار خیلی كم وارد برنامه ی غذایی خود كنند، مسلماً مصرف یك ماده ی غذایی به مقدار خیلی كم ولو اینكه انسان آن را دوست نداشته باشد، برای هیچ كس غیرقابل تحمل نیست. وقتی این قبیل افراد به مصرف مقدار كم محصولات دریایی عادت كردند، به تدریج می توانند، مقدار آن را افزایش دهند و به این ترتیب ذائقه ی خود را به مصرف این محصولات غذایی بسیارمفید و مؤثر در سلامت انسان، عادت دهند.

ب- افرادی كه طعم ماهی را دوست ندارند، می توانند با مخلوط كردن ماهی و سایر آبزیان با سایر مواد غذایی به تدریج خود را به مصرف آن عادت دهند، به خصوص چنانچه محصولات دریایی را با موادی كه دوست دارند و مورد علاقه ی آنها ست به صورت مخلوط طبخ كنند، می توانند به این طریق با تغییر طعم ماهی، آن را برای ذائقه خود دلچسب سازند.

با آموختن روش های مختلف طبخ ماهی و آبزیان، می توان انواع غذاهای بسیار خوشمزه و متنوع را از آنها تهیه كرد و علاوه براستفاده از خواص تغذیه ای آنها، تنوع زیادی نیز در برنامه ی غذایی خود ایجاد كرد.

مصرف حدود 400-200 گرم ماهی، دو تا سه بار در هفته برای تمام افراد در هر سن و شرایطی توصیه می شود.

توجه داشته باشیم كه مصرف مكرر ماهی و محصولات دریایی در برنامه ریزی غذایی هفتگی، می تواند درحفظ سلامت ما بسیار مؤثر باشد و ما را از گزند بیماری های مهلك و آزار دهنده درامان نگه دارد و همچنین موجب سلامت، شادابی و طول عمر، عمری سالم و پربار، شود.

برلیانت بزرگمهر محقق و كارشناس

ارشد تغذیه و رژیم درمانی