آیینه تمام نمای خدا
«اللهم اجعل محیای محیا محمد وآل محمد مماتی ممات محمد وآل محمد» «یا اباعبدالله انی سلم لمن سالمكم و حرب لمن حاربكم الی یوم القیامة».
از آن‌جایی كه امام حسین (ع) دین نبوی را احیا نمود و با دادن جان، نگذاشت‌اسلام از مسیر اصلی خود خارج شود، معیار و مناط حق قرار داده شد؛ به نحوی كه مرز بین‌حق و باطل امام حسین (ع) و تفكر حسینی است، لذا دشمنان حسین (ع) باطل ودوستان او بر حقند. امام حسین (ع) با نثار و ایثار جان و اولاد خود، ملاك حقانیت سیاسی‌ـ اجتماعی شد، چرا كه صلح و جنگ از امور سیاسی یك جامعه محسوب می‌گردد.
«انی سلم لمن سالمكم و حرب لمن حاربكم و ولی لمن والاكم و عدو لمن‌عاداكم؛ ]یا اباعبدالله[ من در صلحم با هر كسی كه با شما در صلح باشد و در جنگم با هركسی كه با شما در جنگ باشد و دوستدار كسی هستم كه دوستدار شما باشد و دشمنم باهر كسی كه با شما دشمن باشد».
در این فراز از زیارت حضرت، مناسبت‌ها و رابطه‌های یك شیعه در چهار بخش‌مشخص می‌شود: صلح، جنگ، دوستی و دشمنی.
صلح و جنگ مربوط به نوع تناسبات اجتماعی و سیاسی است و دوستی و دشمنی‌مربوط به عقیده و باور انسان است. با این وجود پنج فرع از فروع دین اسلام تكلیف و نوع‌موضع‌گیری‌اش مشخص می‌گردد. جهاد، امر به معروف، نهی از منكر، تولی و تبرا. باصلح و جنگ، دوستی و دشمنی كه همگی آنها معیار و ملاكشان صلح و جنگ، دوستی ودشمنی با امام حسین (ع) است؛ فروع دین دارای میزان می‌گردد. به نوعی مرزبندی‌عقیدتی ـ سیاسی در زندگی شیعه امام حسین (ع) ترسیم می‌گردد.
بیعت با معیار حقانیت
فرازی كه از آن محوریت حقانیت امام حسین (ع) برداشت شد، می‌تواند نوعی‌بیعت با حق و حقیقت باشد. چرا كه در انتهای این فراز «الی یوم القیامة» نیز آمده است.یكسان سازی سیرة زندگی شیعه با مولای خود امام حسین (ع) نوعی بیعت است،تعهدی است كه شیعه در زیارت امام خود به زبان می‌آورد كه از مسیر و سیره زندگی‌اش‌تخطی ننمایند و این امر تا روز قیامت ادامه خواهد داشت.
مرز بین‌حق و باطل امام حسین (ع) و تفكر حسینی است
چرایی محوریت امام حسین (ع)
طبق عبارت‌هایی كه در فرازهای مختلف زیارت امام حسین (ع) آمده است، علت‌محوریت حضرت را می‌توان در سه یا چهار بخش دانست. تحت آن كه امام حسین (ع)در زیاراتش به عنوان سفیر الهی، عمود دین و... معرفی می‌گردد. عباراتی، از قبیل:«السلام‌ُ علیك یا صفی الله... السلام علیك یا حجة‌الله... السلام علیك یا سفیرالله...السلام علیك یا محمود الدین» «اشهد انك من دعائم الدین واركان المؤمنین»«اشهد انك من دعائم الدین واركان المسلمین و معتمد المؤمنین»
«الامام البرالتقی‌الرضی الزكی الهادی المهدی» نشان دهنده عظمت، شرافت و محوریت دین اسلام ومسلمین است.
عامل دومی كه محوریت امام حسین (ع) را موجب می‌گردد، ثقل اصغر بودن‌حضرت است. هنگامی كه رسول خدا(ص) رحلت می‌نمودند، در حدیثی فرمودند: ای مردم«انی تارك فیكم الثقلین كتاب الله وعترتی؛ (ای مردم من دو شی‌ء گران‌بها را پس ازخودم در میان شما به یادگار می‌گذارم و آن، یكی قرآن است و دیگری اهل بیتم.» یعنی‌قرآن ناطق ]ثقل اصغر[ و قرآن صامت ]ثقل اكبر[ در زیارت‌های امام حسین (ع) این‌نكته به صراحت بیان شده است.
در فرازی از زیارت امام حسین (ع) می‌خوانیم:
«اشهد أنك التالی لكتاب الله؛ من شهادت می‌دهم كه تو تالی تلو قرآن هستی.مفسر قرآن هستی، همتای قرآن هستی». و یا در جای دیگر آمده است «السلام علیك یاخازن الكتاب المسطور؛ سلام و درود بر تو ای كسی كه نگهبان اسرار كتاب آسمانی،قرآن هستی».
و در ادامه آمده است: «السلام علیك یا شریك القرآن؛ سلام و درود بر تو ای‌كسی كه آگاهی از حقایق عالم با قرآن شریك هستی».
بدین ترتیب دومین دلیلی كه می‌توان با آن محوریت امام حسین (ع) را ثابت‌نمود و در زیارت‌نامه‌های آن حضرت ذكر شده، بیان گردید.
سومین عامل محوریت‌ِ امام حسین (ع) اجرای احكام الهی است كه در زیارت‌نامه‌بر آن تأكید شده. در این مورد در زیارت امام حسین (ع) در شب‌های قدر می‌خوانیم:
«اشهد أنك قد اقمت الصلاة و آتیت الزكاة و امرت بالمعروف و نهیت عن المنكر وتلوت الكتاب حق تلاوته و جاهدت فی الله حق جهاده؛ (یا اباعبدالله من شهادت‌می‌دهم كه تو نماز را اقامه نمودی و زكات دادی و امر به معروف و نهی از منكر كردی وقرآن را به آن گونه كه حق تلاوت آن است، تلاوت نمودی و نیز حق جهاد فی سبیل الله راادا نمودی». و یا در فرازی دیگر از زیارت می‌خوانیم: «اشهد انك قد امرت بالقسط والعدل‌و دعوت الهی؛ من گواهی می‌دهم كه تو مردم را به قسط و عدل امر نمودی و همگی را به‌آن دو دعوت كردی».
امام حسین (ع) با اجرای دقیق احكام الهی كه شامل اوامر و نواهی خداوند است‌به درستی می‌تواند برای تمامی مسلمانان و آزادمردان عالم الگوی مناسب قرار گیرد و دردین اسلام نیز محوریت قابل توجّه‌ای داشته باشد، چرا كه او به وسیله انجام دادن تكالیف‌خود كه اجرای احكام و حدود الهی باشد، سنت حقیقی رسول الله (ص) را زنده كرد. لذا شایسته است كه در مورد حضرت گفته شود: «یُحیی السنة بالكتاب؛ تو كسی هستی كه‌سنت نبوی را طبق قرآن شریف زنده كردی».
چهارمین علت محوریت امام حسین (ع) میراثی بودن حضرت از انبیا و اولیای‌قبل از خود است كه این عامل می‌تواند به تنهایی خود عنوانی برای ارائه‌شخصیت‌شناسی امام حسین (ع) در لابه‌لای زیارت‌نامه باشد.
تنظیم برای تبیان: حسین عسگری
