الگو پذیری همه اقشار جامعه از سیره و سنّت جامع علوی

بیان نورانی كسی كه از جوامع الكلم برخوردار است؛ هم درباره دنیا مطلب دارد، هم درباره برزخ. هم می داند دنیا چه می كند، موكلان دنیا با او چه می كنند؛ هم موكلان آخرت با او چه می كنند. وقتی امیر مؤمنان كلّ خاورمیانه را به عنوان حوزه حكومت اداره می كرد؛ آن روز امپراطوری ایران تسلیم شده بود، امپراطوری روم تسلیم شده بود، حجاز، بین این دو امپراطوری بزرگ بود. خاورمیانه غیر از این دو بلوك بزرگ كشوری نداشت ! در همان عصر، وجود مبارك امیر مؤمنان رو به عسل كرد، فرمود : بسیار خوشرنگی، ولی من نمی دانم طعم و مزه ات چیست !!

این علی توانست كلّ دنیا را هدایت كند؛ و با بیان ابدی اش هم از فقرا حمایت كند، هم آن جوانهای بیراهه را به راه بیاورد، هم سالمندان را متنبّه كند؛ هم در دوران جوانی اسوه جوانان باشد، هم در دوران میانسالی اسوه میانسالان باشد، هم در دوران سالمندی، الگوی سالمندان باشد؛ هم الگوی عالمان باشد، هم الگوی مجاهدان باشد، هم الگوی سیاستمداران باشد، هم الگوی حاكمان باشد، هم الگوی مفسّران باشد، هم الگوی سایر خردمندان. بنابراین وجود مبارك امیر مؤمنان چون جامع الكلم است، یك انسان جامعی است و همه جوانب را در نظر دارد.

تجهیز در برابر وسوسه ها، موعظه همگانی و همیشگی حضرت امیر (ع)

وجود مبارك امیر مؤمنان (ع) مطلبی راكه برای عموم نافع است، بیش و پیش از هر چیزی مطرح می كرد. گاهی مطالب عمیق علمی مربوط به خطبه های آن حضرت است، این در جمع خواص مطرح است؛ امّا آنچه كه وظیفه همگانی و همیشگی است، یعنی كلّی است و دائم؛ همه و همیشه باید در نظر بگیرند، آن را وجود مبارك حضرت هر شب و در هر فرصت مطرح می كرد و آن اینكه هر شب بعد از نماز عشاء، وقتی نماز گزاران می خواستند از مسجد متفرّق بشوند، می فرمود : تجهّزوا رح مكم الله (6). آقایان ! بارها را ببندید. نه یك شب، نه ده شب، نه صد شب؛ هر شب می فرمود : بارها را ببندید. راز تكرار این آن است كه وسوسه شیطان هم تكراری است. او هر روز و هر شب ما را به دنیا مداری دعوت می كند، تحریض می كند، تشویق می كند. اگر بیماری هر روز است، اگر خطر هر لحظه است، اگر آسیب هر دم است، اگر آفت، هر آن است؛ یاداوری هم باید، هر آن باشد ! هر شب می فرمود : تجهّزوا رح مكم الله؛ یعنی جهازها را ببندید.

تكرار مواعظ اخلاقی، لازم و سودمند

هر وقتی كه به منبر تشریف می بردند، بعد از توحید و حمد و ثنای الهی؛ به مردم می فرمود : ا تّقوا الله، پرهیزكار باشید. تكرار این برای آن است كه وسوسه هر لحظه است. مطالب علمی را انسان یك بار كه شنید و گفت و فهمید، تكرارش سودمند نیست؛ امّا مسائل اخلاقی، مسائلی كه به نزاهت روح بر می گردد، این : هو الم سك ما كرّرته یتضوّع (7). نظیر عطر است، نظیر مشك است؛ هیچ وقت انسان از هوای سالم، از مشك و از عطر خسته نمی شود. وجود مبارك امیر مؤمنان در همه بخش ها اینطور بود؛ چه در حكومتش، چه در رعایت بیت المال.

جناب ابن أبی الحدید معتزلی از نظر ادب و تاریخ بهره وافی دارد. ایشان در شرح نهج البلاغه حضرت امیر (ع) می گوید : من فكر نمی كردم كمتر از 14 سال طول می كشد؛ امّا به شكرانه اینكه در طی 10 سال تلاش و كوشش مستمر من موفق شدم نهج البلاغه را شرح كنم، خدا را شاكرم.

شكر گزاری هفتگی امیر مؤمنان (ع) از توزیع عادلانه بیت المال

وی در ذیل یكی از خطبه ها می گوید: علی بن أبیطالب (ع) هر هفته یك بار بعد از اینكه اموال بیت المال را به مستمندان و افرادی كه ذی حقّند عطا كرد و عادلانه توزیع كرد، كان یكن س ب یت المال (8)؛ جارو می كرد، خدا را شكر می كرد كه چیزی از اموال مسلمین در اختیار او نیست، بعد 2 ركعت نماز شكر به جا می آورد؛ خدا را شكر كه پاك زندگی كرده ام، پاك توزیع كرده ام، پاك امانت داری كرده ام؛ دستم به بیت المال آلوده نشد. هر هفته این كار را می كرد. این قدرت چون فطرت پذیر است و دلمایه همه ما با او هماهنگ است، در پیشگاهش خاضعیم و در پیشگاهش اظهار ادب و احترام می كنیم.

سرآمدی حضرت علی (ع) در بین رجال تمامی اقوام و مذاهب از نگاه ابن أبی الحدید ابن أبی الحدید می گوید : من از ما قبل تاریخ بی خبرم؛ قبل از جریان نوح هر چه بود، مدوّن نیست تا من رجال قبل از طوفان نوح را بشناسم، ولی آنچه كه از رجال بعد از طوفان نوح؛ چه در بین مسیحی ها، چه در بین یهودی ها، چه در بین اهل ملّت و نحلت دیگر من شنیدم و بررسی كردم؛ هیچ مذهبی، هیچ اهل ن حله ای، هیچ اهل ملّتی مردی به عظمت « علی بن أبیطالب » ندارد !! بالأخره هر كسی در مذهب خود یك مرد بزرگواری دارد. یا در ادبیات است، یا در حماسه است، یا در سخاوت است، یا در شجاعت است، یا در غیرت است، یا در حكومت است، یا در سیاست است، یا در فضیلت دیگر است؛ هر ملّتی یك فرد ممتازی را در درون خود دارد. می گوید : من هیچ مردی از هیچ ملّت و نحلتی به عظمت ( علی بن أبیطالب ) ندارم.

وظائف پویندگان راه تابناك امیر مؤمنان (ع)

شما بزرگواران عموماً، و برگزار كنندگان این همایش و گردهمائی وزین خصوصاً،شاكر باشید كه به نام مبارك علی بن أبیطالب، قرآن و عترت را از مصادره بیگانگان بیرون می آورید؛ یك. آزاد اندیش باشید و هیچ كسی را طرد نكنید، دو. همگان را به قرآن و عترت دعوت كنید، سه. در این وحدت خیلی عاقل و عادل باشید، چهار. و همانطوری كه خود علی بن أبیطالب با شرح صدر، مهمانانش را پذیرائی می كرد، باآنان محاجه و مناظره می كرد، دعوت می كرد، هدایت وراهنمائی می كرد؛

ن شآء الله اینچنین باشید كه بتوانید غرب و شرق را در سایه ولایت علی و اولاد علی (ع) با این معارف برین اسلامی و الهی آشنا كنید تا نام امام و رهبر، نام انقلاب اسلامی، نام شهداء، نام علی و اولاد علی (ع) ن شآء الله در دلهای همه انسانها، مخصوصاً مسلمانها، بالأخص شیعیان نهادینه بشود.

¤ ازپیام گفتاری معظم له به پنجمین كنگره سالانه انجمن مسلمانان آمریكا؛ قم ـ تیر 1388

(2) نهج البلاغه / نامه 53

(3) آل عمران / 14

(4) نهج البلاغه / كلمات قصار / 456

(5) انفال / 50

(6) نهج البلاغه / خطبه 204

(7) بحار الأنوار / 17 / 166

(8) شرح نهج البلاغه ـ ابن أبی الحدید / 2 / 199