اصلاح الگوی مصرف

شنبه هفته قبل قسمت اول مطلب اصلاح الگوی مصرف در اسلام در این صفحه منتشر شد. این هفته نیز قسمت دوم و پایانی این نوشته از نظر خوانندگان محترم می گذرد.

بنابر این بنا بر دستور كاملترین ادیان از جزئی ترین موارد كه كمترین نفع را دارد نمی توان گذشت. و حتی یك هسته خرما را می توان به چرخه تولید برگرداند و اینكه از صحیح ترین روش در مصرف باید استفاده شود و حتی نباید لباس بیرون و مهمانی را به عنوان لباس خانه و بی ارزش استفاده كرد.

بهترین راه شكرگزاری نعمتهای بیكران الهی، استفاده درست و مصرف صحیح آنهاست؛ و در مكتب اسلام اسراف و مصرف نادرست، كفران نعمت و گناهی بزرگ محسوب می شود كه آیات فراوانی در مذمت اسراف و تبذیر نازل شده و روایات نیز فزون از حد تواتر است از امام صادق(ع) روایت شده كه: «خداوند میانه روی و صرفه جویی را دوست دارد و اسراف را دشمن می دارد حتی اسراف به اندازه دورانداختن هسته ای كه شایستگی استفاده را دارد و حتی ریختن باقیمانده آبی كه نوشیده می شود.»

از آثار اسراف این است كه مانع استجابت دعا می شود چنانكه روایت شده است: «دعای چهار گروه مستجاب نمی شود یكی از آنها كسی است كه دارای مال و ثروت بوده اما به خاطر اسراف آنرا تباه كرده سپس از خداوند می خواهد كه او را روزی دهد پس خداوند به او می فرماید آیا تو را به میانه روی و صرفه جویی دستور ندادم.»

میانه روی و تدبیر در زندگی آنچنان اهمیت دارد كه امیرالمؤمنین علی(ع) در بستر شهادت فرزندانش را به صرفه جویی در زندگی توصیه می فرماید.

و چه زیبا و زیبنده است این دعای دلنشین امام زین العابدین(ع) در صحیفه سجادیه برای سال اصلاح الگوی مصرف «اللهم صل علی محمد و آل محمد و احجبنی عن السرف و الازدیاد و قومنی بالبذل و الاقتصاد و علمنی حسن التقدیر و اقبضنی بلطفك عن التبذیرو اجر من اسباب الحلال رزقی» پروردگارا بر محمد و آل محمد درود بفرست و مرا از اسراف و زیاده روی باز دار و به بخشش و میانه روی استواری عطافرما و مرا بیاموز كه اندازه نگاه دارم و به لطف خود مرا از تبذیر نگاه دار و از راه حلال روزی مرا مقرر فرما.

و امیدواریم این دعا در حق ما و جامعه مان به اجابت برسد و در پایان امسال و برای همیشه آثار و بركات صرفه جویی و مصرف درست را در كشور خود شاهد باشیم.

و چنانكه رئیس جمهور محترم گفت: «تنها با صرفه جوئی یك درصدی در بودجه های دولت و شركتهای دولتی حدود 1500 میلیارد تومان به دست می آید كه برای پیشبرد امور كشور بسیار موثر خواهد بود.»

علاوه بر اهمیت بعد دینی صرفه جویی و میانه روی، لزوم عقلی رعایت این مسئله نیز با مطالعه آمار و ارقام مصرف در بخشهای مختلف انرژی و سایر مصارف خانگی و اجتماعی امری بدیهی و ضروری است.

در این نوشتار فقط به ذكر چند نمونه از این آمار و ارقام كه از سخنان رهبر معظم انقلاب و برخی مراكز معتبر انتخاب شده اكتفا می كنم: «برحسب بررسی میدانی كه در تهران و بعضی از مراكز استانها شده است گفته می شود كه 33 درصد نان ضایعات است یك سوم همه نانی كه در این شهرها تولید می شود دور ریخته می شود. در مورد آب بررسی هایی كه كرده اند می گویند تلفات آب در مصرف خانگی تا حدود 22 درصد است.

رهبر معظم انقلاب پس از بیان این دو نمونه فرمودند: كشور ما كشور پرآبی نیست، حداكثر صرفه جویی را ما مردم ایران در آب باید انجام دهیم.

ایشان همچنین اضافه فرمودند: «ما مجموعا بیش از دو برابر مصرف متوسط جهان در انرژی- چه برق، چه حاملهای انرژی- مصرف می كنیم؛ یعنی نفت، گاز، گازوئیل، بنزین.»

ایران از نظر ارائه بنزین ارزان سومین كشور و از نظر میزان یارانه پرداختی به این كالا نخستین كشور در میان كشورهای جهان است. ایران در مقایسه با میانگین جهانی چهار تا پنج برابر، بیشتر سوخت مصرف می كند. به گفته معاون وزیر بازرگانی سرانه مصرف نان در ایران حدود 160 كیلوگرم در سال است كه نسبت به كشورهای اروپایی بیش از دو تا سه برابر است. مصرف آب در ایران 70 درصد بیشتر از الگوی جهانی است. ایران نوزدهمین كشور پرمصرف برق در دنیاست. ایران در رتبه سوم جهان در خصوص مصرف گاز قرار دارد. براساس گزارش صندوق بین المللی پول ایران دومین كشور جهان از نظر پرداخت یارانه انرژی با 37 میلیارد دلار می باشد.

اگر دولت و ملت ایران دست به دست هم دهند و شعار صرفه جویی را تبدیل به عمل كنند آثار و بركات زیادی عائد مردم ایران خواهد شد. و همانطور كه رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند با رعایت صرفه جویی بی نیاز خواهیم شد.

ان شاءالله