قصص قرآن
(1)
علی بن ابیطالب (ع) در لابلای وصیت خود به فرزندش امام حسن (ع) كه انتظار می‌رفت تا بعد از او مدیریت جامعه اسلامی را به عهده گیرد چنین فرمود :
دقت در تاریخ و حوادثی كه بر پیشینیان گذشته، نقش به سزایی در یافتن راه و مسیر صحیح در پیش پای حاضران و آیندگان خواهد داشت. در صفحات تاریخ بعینه می‌توان نقش اختلاف و پراكندگی را در شكست و سقوط ملتها دید و همچنین نقش اتحاد و همبستگی را در پیروزی درخشان اقوام بدست آورد. تاریخ نتایج قطعی و غیر قابل انكار مكتبها، روش‌ها و برنامه‌های هر قوم و گروهی را بازگو می‌كند و پرارزش‌ترین تجربیات آنها را كه محصول دوران زندگیشان بوده در اختیار مطالعه گر قرار می‌دهد. البته باید توجه داشت كه تاریخ و سرگذشتی می‌تواند در روشنایی راه آینده و حال مـؤثر گـردد كه خالی از خرافات و دروغ پردازی‌ها، تحریف‌ها و مسخ‌ها باشد .
قرآن به بیان داستان‌ها و سرگذشت اقوام و حوادث گذشته عنایت خاصی نموده است. قرآن كتاب هدایت انسان‌ها می‌باشد، چه فردی و چه اجتماعی و بر همین اساس همواره جهت ایفای نقش تربیتی خود بهترین و مؤثرترین روش‌ها را مورد استفاده قرار داده است. شكی نیست كه انسان در تمام طول عمر خود از كودكی تا بزرگسالی همواره تحت تأثیر جاذبة تاریخ و داستان بوده و همین امر نیز علت آن است كه قسمت مهمی از ادبیات جــهان و آثار نظـم و نثر نویسندگان بزرگ دنیا را تاریخ و داستان تشكیل می‌دهد.
در دوران رشد، انسان قبل از آنكه عقلی باشد، حسی است و در مسیر روشن شدن و توضیح، هر چه به جنبه‌های عقلانی بیشتر پرداخته شود درك آن مشكل‌تر خواهد شد. این امر باعث شده تا همواره جهت درك استدلال‌های عقلی كه همانها نیز برداشت‌هایی از مسائل حسی و عینی و تجربی هستند از تمثیل به موارد حسی استفاده گردد. بر اساس همین اصول و جهات است كه قرآن با توجه به نقش تربیتی‌اش كه جنبة عمومی و همگانی دارد با استفاده از تاریخ و داستان بهترین روش را در مسیر تعلیم و تربیت پیموده است.
نوشته :محسن سیداسماعیلی
تنظیم برای تبیان: شکوری
