پرسش

با عرض سلام خدمت خانم ایلی :
1- خصوصیات یک حلال خوب تبلور مجدد چیست؟
2- بهترین نوع بلور چه نوع بلوری است؟ و تشکیل بلورهای پنبه ای شکل و درشت چه مشکلاتی دارد؟
ممنون.

پاسخ

با سلام

حلالی كه برای تبلور مجدد به كار میرود باید حداقل ضریب انبساط حرارتی داشته باشد یا با کاهش اهسته دما، دما و حجم آن نیز آهسته کاهش یافته، اماکان جداسازی ماده ی خالص بلور شده از مواد ناخالص محلول را به ما بدهد.
همچنین حلال مناسب حلالی است كه در دمای معمولی جسم را به مقدار جزئی در خود حل كند، ولی در گرما این انحلال به آسانی صورت گیرد.

حلال انتخابی باید از نظر شیمیایی با اجزای مخلوط، واکنش نامناسبی ندهد.

در تبلور مجدد معمولاً حلالی مناسب است که در آنها ناخالصی ها بیشتر از جسمی که خالص می شود، محلول باشند. اگر این عمل به خوبی انجام شود و بیشتر ناخالصی ها در حلال حل شود، بلورهایی که از محلول حاصل به دست می آید، نسبت به جسم اولیه بسیار خالص تر می باشند.

مهمترین خصوصیت برای حلال تبلور مجدد همین است که ماده ی مورد تبلور باید در حلال داغ حل شود ولی در حلال سرد حل نشود. اگر چند حلال با این خصوصیت باشد، حلالی را انتخاب می کنیم که در دسترستر و ازران تر و بدون خطرتر باشد.

2- بهترین نوع بلور، بلورهای درشت متراکم بی آب می باشد.
اندازه ی بلور به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله غلظت محلولی كه بلور از آن ساخته می شود، سرعت سرد كردن محلول ، ذات و نوع مولكولهای ماده ی بلور شده و ... . به عنوان مثال درست كردن نبات را در نظر بگیرید. برای درست كردن نبات كه یك بلور است، ابتدا یك محلول اشباع شده ی با آب و شكر درست می كنند. با افزایش تدریجی دمای محلول، قابلیت انحلال را بالا می برند، تا جاییكه در دمای جوش، دیگر نتوان شكر بیشتری در آب حل نمود. به این محلول، محلول سیر شده می گویند. حال نخی را به عنوان هسته در محلول فرو می كنند و به آرامی دما را كاهش می دهند. به عبارت دیگر می گذارند محلول خودش به آرامی سرد شود. هر چه كاهش دما با سرعت كمتری صورت گیرد، بلورهای درشت تری بدست می آید. چنانچه محلول را ناگهانی سرد كنیم، بلورهای بسیار ریزی بدست می آید.
به نوع ماده بستگی دارد، زیرا بلورهای ماده ای مانند بنزوییک اسید می تواند سوزنی شكل باشد، درحالیكه بلور ماده ای دیگر حالت مكعبی و بلور ماده ای دیگر، حالت كروی ممكن است داشته باشد.

پیروز و سربلند باشید.