پرسش

با سلام
مومی كه از كندوی عسل بدست میآید آیا همان پارافین است
شمع از چه چیزی درست میشود
چرا اگر به بعضی از شمع ها كه معمولا" گرانتر هستند دست بزنیم دست ما چرب نمی شود

پاسخ

با عرض سلام و تبریک پیشاپیش به مناسبت سالروز میلاد پیامبر نور حضرت محمد (ص) و امام علم و حکمت امام جعفر صادق (ع) و نیز فرارسیدن بهار طبیعت به شما دوست عزیز:

مومی که از کندوی زنبور عسل به دست می آید، ترکیب پیچیده ای است که پارافین یا هیدروکربن ها قسمتی از آن می باشند. درواقع موم زنبور عسل از ترکیبات مختلفی تشکیل می شوند که هیدروکربن و استر ها مهمترین انها می باشند. فنول ها و برخی باکتریهای مفید نیز در موم وجود دارد.

اما شمع تنها از هیدروکربن ها تشکیل شده اند که در طی فرآیند شمع سازی، نخی به عنوان فتیله از بین پارافین عبور داده می شود. هدروکربن ترکیبی است که تنها از کربن و هیدروژنتشکیل شده است. مانند CH3-CH2-(CH2)20-CH3
دلیل عبور فتیله:

پارافین یا شمع، مانند تمام آلكانها می‌سوزند. فرمول عمومی برای سوختن آلكانها در زیر آمده است:
CnH(2n+2) + (3n+1)/2 O2 -> n CO2 + (n+1) H2O
پارافین یا موم به دسته‌ای از آلكانها تعلق دارند كه حداقل دارای 20 كربن هستند. به طور كلی پارافین مجموعه‌ای از ئیدروكربنهای C20H42تا C30H62 باشد. با توجه به فرمول برای سوختن این آلكان سنگیین نیاز به اكسیژن زیاد و نیز نیاز با انرژی فعالسازی بالایی داریم. در واكنش‌های شیمیایی برای تبدیل واكنش‌دهنده‌ها به فرآورده‌ها و برای شروع واكنش نیاز به مقداری انرژی است. حداقل انرژی لازم برای شروع یك واكنش شیمیایی انرژی فعالسازی نامیده می‌شود. به طور كلی می‌توان گفت واكنش‌هاسژی شیمیایی چه گرمازا و چه گرماگیر، به مقداری انرژی فعالسازی نیاز دارند. ممكن است برای بعضی این انرژی فعالسازی به حدی كوچك باشد كه با گرفتن گرمای محیط واكنش انجام شود. اما برای سوختن مولكول بزرگی چون پارافین نیاز به انرژی فعالسازی بزرگتری هست. همچنین سطح پارافین یك شمع به نسبت سطح بزرگی است و نمی‌توان تنها با روشن كردن یك كبریت سبب سوختن آن شد. وجود یك نخ در وسط شمع، اولا" سوختن پارافین را كاتالیز می‌كند، ثانیا" وقتی پارافین اطراف نخ می‌سوزد، گرمای ناشی از آن سبب می‌شود انرژی فعالسازی برای سوختن كل سطح یك شمع فراهم گردد. درنتیجه برای سوختن پارافین باید همواره یك گرما، مانند گرمای سوختن یك نخ كه خیلی راحت می‌سوزد و انرژی فعالسازی آن اندك است، فراهم باشد.

شاید بر روی سطح شمع های گرانقیمت تر فرآیندی انجام می شود که سطح آنها کتر چرب باشد و مولکولهایش به راحتی از سطح جدا نشوند.

پیروز و سربلند باشید.