پرسش

ریشه ی دروغ چیست و چرا دروغ بد است؟

پاسخ

با سلام.
دروغ گفتن، از رفتارهای بسیار پیچیده ی انسان هاست. بین دروغ گویی كودكان و بزرگسالان، تفاوت های اساسی وجود دارد. كودكان ممكن است برای جلب توجه، فرار از سرزنش و تنبیه، بزرگ نمایی خویش و حتی تمرین دروغ گفتن و سنجش واكنش بزرگ ترها، دروغ بگویند. گاهی دروغ گویی آنها ممكن است حاصل خیال پروری آنها باشد. ولی دروغ گفتن در افراد بزرگسال، گاهی شكل دفاع دارد. زیرا ما همواره تلاش می كنیم كه عزت نفس خویش را حفظ كنیم. زمانی كه برخی از جنبه های واقعیت، “خود” ما را تهدید می كند، با دروغ گفتن تا حدودی خود را آرام و قانع می سازیم؛ زیرا مواجهه با واقعیت همواره كار آسانی نیست. به بیان دیگر، ما با دروغ گویی و فریب خویش در مقابل جنبه های بی رحمانه ی واقعیت از خود دفاع می كنیم. این گونه دروغ گویی ها در رفتار انسان ها، تا حدودی شكل عادی و معمول دارد و نمی توان آن را ناهنجار دانست. مثلاْ هنگامی كه یك موقعیت مطلوب را به خاطر تنبلی و یا سستی از دست می دهیم، ممكن است به خود بگوییم: “آن موقعیت چندان هم با ارزش نبود.”یا “آش دهن سوزی نبود.” با گفتن چنین جملاتی رفتار گذشته ی خود را توجیه می كنیم؛ یا برای یك رفتار خود دلایلی می آوریم كه واقعی نیستند و معمولاْ برای فریب خود یا دیگران از آنها استفاده می كنیم. بنابراین نمی توان گفت دروغ گفتن در همه حال یك رفتار غیر عادی است. بلكه آنچه مهم است این است كه این دروغ گویی ها نباید به شكل رفتار بالنده و اساسی فرد تبدیل شود و موجب كاركردهای درست و مؤثر زندگی شود. البته دروغ گفتن، جنبه های متفاوت دیگری نیز می تواند داشته باشد. مثلاْ برای آزمایش میزان و شدت علاقه ی دیگران و یا آزار دادن آنها به شكل سرگرمی. خلاصه ی كلام اینكه بحث دروغ یك بحث فنی و پیچیده در علوم رفتاری است و شما می توانید با مطالعه ی “مكانیسم های دفاعی” در كتاب های روان شناسی، درك بهتری از این پدیده ی شایع پیدا كنید. در پایان اضافه می كنیم از آنجا كه دروغ گفتن ممكن است بنیاد صادقانه و دوستانه ی وابط انسانی را خدشه دار كند و یا به شكل عادتی برای فرار از خویش و واقعیت درآید، می توان گفت بد است.
امید كه در مواجهه با دروغ گویی بتوانید واكنش مناسبی داشته باشید.انشاءا…