پرسش

با سلام
1-در پاسخی كه به یكی از سوالات شرعی داده اید اینطور نوشته شده كه:
"به فتوای حضرت آیت الله سیستانی تنها واسطه اول می تواند موجب سرایت نجاست باشد."
اما در رساله عملیه آمده كه دو واسطه هم موجب سرایت نجاست است.
كدامیك درست است؟
متشكرم.
2-ضمنا منظور از تعدد واسطه ها، تعدد اشیائ واسطه است یا تعدد رطوبتها؟ یعنی اگر یك شیئ متنجس چند بار تروخشك شود ، آیا تعدد واسطه در آن صدق میكند یا خیر؟
متشكرم.
- 23 ساله - لیسانس

پاسخ

با سلام و عرض تحیت.
دوست محترم!
ابتدا به عین مسأله از رساله معظم له توجه نمایید؛ تا پس از آن حكم را توضیح دهیم.
«اگـر چـیـز پـاك به چیز نجس برسد و هر دو یا یكى از آنها به طورى تر باشد كه ترى یكى به دیگرى برسد، چیز پاك نیز نجس مى شود، و همچنین اگر به چیز سومى با همان رطوبت برسد نجسش مى كند. و مـشـهـور فرموده اند كه متنجس به طور مطلق منجس است، ولى این حكم با تعدد واسطه محل اشكال است؛ بلكه حكم بطهارت خالى از قوت نیست.
مثال: در صورتى كه دست راست به بول متنجس شود، آنگاه آن دسـت با رطوبت با دست چپ ملاقات كند این ملاقات موجب نجاست دست چپ خواهد بود، و اگر دست چـپ بعد از خشكیدن با لباس مرطوب مثلا ملاقات كند لباس نیز نجس مى شود ولى اگر آن لباس با چیز دیگرى با رطوبت ملاقات كند حكم به نجاست آن چیز نمى شود.
و اگـر تـرى بـه قـدرى كـم باشد كه به دیگرى نرسد چیزى كه پاك بوده نجس نمى شود اگرچه به عین نجس برسد.»
قبل از توضیح این عبارت به دو نكته توجه كنید؛ و آن این كه فرق است بین سرایت نجاست با همان رطوبت اول و بین سرایت نجاست با رطوبت جدید. عبارت ابتدای مسئله كه فرمود: "و همچنین اگر به چیز سومى با همان رطوبت برسد نجسش مى كند" ناظر به نوع اول سرایت است، و عبارت بعد از آن كه فرمود: "این حكم با تعدد واسطه محل اشكال است" ناظر به نوع دوم سرایت می باشد؛ یعنی سرایت با رطوبت جدید.
پس از این در توضیح سرایت نوع دوم عرض می كنیم كه این حكم را به دو بیان می توان توضیح داد:
بیان اول: اگر به مثالی كه زده شده توجه نمایید دست راست متنجس اول، و دست چپ متنجس دوم، و لباس متنجس سوم است. با این حساب می توان گفت: متنجس سوم منجس نیست. یعنی فقط تا متنجس سوم حكم به نجاست می شود. آنجا كه گفته می شود: "متنجس سوم نجس نمی كند" ناظر به این بیان می باشد.
بیان دوم: دست راست متنجس اول است و واسطه نیست؛ پس تنها دو متنجس داریم كه با واسطه نجس شده اند: یكی دست چپ ـ كه واسطه اول است ـ و دیگری لباس. آیت الله سیستانی می فرمایند واسطه اول منجس است و واسطه دوم منجس نیست. بنابر این دست چپ كه واسطه اول است، نجس كننده است، ولی لباس ـ كه واسطه دوم است ـ نجس كننده نیست. آنجا كه گفته می شود: "به فتوای حضرت آیت الله سیستانی تنها واسطه اول می تواند موجب سرایت نجاست باشد"، ناظر به این بیان از این حكم است.
این دو بیان در حقیقت مطلب واحدی را می گویند.
اگر در این توضیحات ابهامی هست، با ما در میان بگذارید.
موفق باشید.
مؤسسه ذكر ـ قم.