کد:
1257180
پرسش
با سلام
درصورت امکان در خصوص آثار اشتباه در عقود را توضیح دهید
پاسخ
با سلام
تأثیر اشتباه در عقد همیشه یکسان نیست. گاهی اشتباه به اندازهای مهم است که اراده یا توافق اراده را از بین میبرد و معامله را باطل مینماید. گاهی اشتباه موجب ایجاد خیار فسخ میشود و در برخی موارد نیز اشتباه هیچ اثری بر عقد ندارد.
اشتباه موجب بطلان معامله:
در صورتی که اشتباه به ارکان عقد لطمه بزند و اراده یا توافق اراده را نابود کند، معامله باطل میشود. موارد بطلان معامله به علت اشتباه در ارکان عقد در زیر میآید.
الف) اشتباه در وجود علت تعهد: هرگاه در قراردادها در وجود علت تعهد اشتباهی رخ دهد، یعنی به غلط تصور شود که جهتی برای تعهد وجود داشته، در حالی که در واقع وجود نداشته است، عقد باطل میباشد؛ چراکه این اشتباه، اراده را از بین میبرد. ب) اشتباه در نوع عقد:
هرگاه طرفین در نوع عقد (ماهیت عقد) اشتباه کنند معامله باطل است. مثل این که یکی از طرفین قصد عقد بیع داشته باشد و طرف دیگر قصد عقد اجاره داشته باشد. مادهی 194 ق.م این نوع عقد را صراحتاً باطل تلقی نموده است. ج) اشتباه در موضوع عقد:
اگر طرفین در موضوع عقد اشتباه کنند و هر یک موضوع متفاوتی را در نظر داشته باشند و در نتیجه توافق اراده از نظر موضوع صورت نگیرد، معامله باطل است. مثلاً مقصود هر دو طرف عقد بیع است اما منظور یک طرف فروش کتاب و منظور طرف دیگر خرید لباس باشد. د) اشتباه در صورت عرفی موضوع معامله:
منظور از اشتباه در صورت عرفی موضوع معامله، اشتباه در خصوصیاتی است که عرفاً موجب تمییز مورد معامله از اشیای دیگر میگردد. مثل خرید طلا و نقرهی بدلی به جای طلا و نقرهی اصلی که مصداق اشتباه در صورت عرفی موضوع معامله است. ه) اشتباه در هویت جسمی یا اوصاف اساسی شخص طرف معامله:
مادهی 201 ق.م در این باره مقرر میدارد:
«اشتباه در شخص طرف به صحت معامله خللی وارد نمیآورد مگر در مواردی که شخصیت طرف علت عمده عقد بوده باشد.»
منظور از واژهی «خلل» در این ماده، بطلان میباشد. مادهی 762 ق.م نیز این سخن را تأیید مینماید.در قراردادهای غیر معوّض به طور معمول شخصیت طرف علت عمدهی عقد است مثلاً انسان مال خود را به هرکس هبه نمیکند بلکه به شخصی که برایش مهم است آن مال را میبخشد. بنابراین درصورت اشتباه در هویت شخص طرف معامله در این گونه عقود، موجب بطلان عقد میشود. برعکس در قراردادهای معوّض معمولاً شخصیت طرف معامله مهم نیست و آن چه برای طرفین اهمیت دارد عوضین و ارزش آنها میباشد نه شخص طرف معامله، لذا اشتباه در هویت شخص طرف معامله تأثیری در عقد ندارد.
مشاور :
امیر عسکری ساری
| پرسش :
دوشنبه 27/2/1395
| پاسخ :
دوشنبه 3/3/1395
|
|
فوق ديپلم
|
38
سال
|
حقوقی
| تعداد مشاهده:
87 بار