تبیان، دستیار زندگی
ح فاو) اهداف عملیات ویژگی های منطقه فاو منطقه عملیات استعداد دشمن قوای خودی طرح عملیات شرح عملیات فاو از حضور تا تثبیت مشكلات باز پس گیری فاو برای دشمن باز تاب سیاسی عملیات والفجر 8 نتایج عملیات پیروزی های جمهوری اسلامی با فت...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

عملیات والفجر 8  (فتح فاو)

اهداف عملیات

ویژگی های منطقه فاو

منطقه عملیات

استعداد دشمن

قوای خودی

طرح عملیات

شرح عملیات

فاو از حضور تا تثبیت

مشكلات باز پس گیری فاو برای دشمن

باز تاب سیاسی عملیات والفجر 8

نتایج عملیات

پیروزی های جمهوری اسلامی با فتح خرمشهر به اوج خود رسید، غرب به منظور فراهم آوردن شرایط مناسب در تحمیل صلح و سازش به جمهوری اسلامی، تلاش اصلی را معطوف بر حفظ صدام كرد. بدین ترتیب از یك سو پافشاری و تصمیم قطعی غرب مبنی بر حفظ صدام و از سوی دیگر، عزم راسخ جمهوری اسلامی جهت حصول به اهداف حقه خود در جنگ و تسلیم نشدن در برابر فشارهای همه جانبه استكبار، به نوعی، حالت نه جنگ، نه صلح را میان طرفین حاكم كرد. در واقع حفظ صدام و بازداشتن ایران از پافشاری روی آرمان های خود، برقراری موازنه قوا بود. از این رو افزایش و تقویت توانایی های تكنولوژی عراق به ویژه نیروی هوایی، در دستور كار استكبار قرار گرفت و به دنبال آن دشمن سعی كرد فضا را به طور مطلق در اختیار بگیرد تا شاید به این وسیله به لحاظ ضعف های متعددی كه داشت، صحنه جنگ را از میدان رزم زمینی به آسمان، دریا و شهرها بكشاند.

گذشته از استراتژی غرب و حمایت های همه جانبه علمی و نظیر از رژیم عراق، رژیم بعثی نیز تمامی توان خود را در جهت پشتیبانی و پاسخ گویی به نیازهای جنگ قرار داد.

اجتناب از جنگ در زمین مسطح –  پس از عملیات های والفجر مقدماتی و والفجر 10 – و در پی آن ابتكار عملیات در هورالهویزه طی دو عملیات بزرگ خیبر و بدر – به خصوص خیبر – موجب انفعال رژیم عراق و ایجاد نگرانی در میان حامیان منطقه ای و بین المللی او گردید، و متقابلا جمهوری اسلامی ایران كه ابتكار عمل و برتری سیاسی و نظامی را همچنان در دست داشت، زمینه عملیات بعدی را با استفاده از تجربه عملیات در هور فراهم نمود.

در این میان، عاملی كه مجوب شد طراحان نظامی در انتخاب منطقه بعدی برای عملیات دقت بیشتری به عمل آورند، این بود كه هیچ یك از عملیات های انجام شده پس از فتح خرمشهر دارای نتایجی نبود كه قادر باشد برتری تعیین كننده ای را نصیب ایران كند. از این رو، لازم بود حركت جدیدی در صحنه جنگ انجام شود كه با آنچه از اول جنگ تا آن زمان به وقوع پیوسته بود، متفاوت باشد و فرماندهان نظامی عراق نیزاز پیش بینی آن ناتوان باشند. این حركت، عبور از رودخانه عریضی همچون اروند و تسخیر منطقه مهم شبه جزیره فاو بود.

اهداف عملیات

به لحاظ موقعیت جغرافیایی شمال خلیج فارس و منطقه فاو، عملیات والفجر 8 از اهداف سیاسی – نظامی ویژه ای برخوردار بود كه مهم ترین آن ها عبارت بودند از:

-        تصرف شهر فاو و تاسیسات بندری آن.

-        هم مرزی با كویت.

-        تهدید بندر ام القصر.

-        انهدام و یا تصرف سكوهای پرتاب موشك.

-        تامین خورموسی و تردد  كشتی ها به بندر امام خمینی.

-        تسلط بر اروندرود.

-        انسداد راه ورود عراق به خلیج فارس.

ویژگی های منطقه فاو

منطقه فاو علاوه بر ارزش سیاسی – نظامی، به لحاظ فراهم سازی امكان حضور مقتدرانه ایران در خاك عراق و موقعیت جغرافیایی و طبیعی، دارای ارزش استراتژیك نیز بود و هم چنین معضلات ناشی از عدم تامین مناطق عملیاتی پیشین و مقابله با فشارهای دشمن پس از تصرف منطقه را هم مرتفع می كرد، زیرا با تلاقی بودن سواحل رودخانه اروند درهر دو سو و نیز وجود عارضه كارخانه نمك، عملا بیشتر زمین منطقه را برای دشمن غیر قابل استفاده كرده بود و این مساله كارایی زرهی ارتش عراق را كاهش می داد. همچنین احاطه آب از سه قسمت موجب شده بود، پدافند در برابر دشمن تنها در یك سمت انجام شود و آسیب پذیری از جناحین را كاهش دهد.

علاوه بر این ها، كوتاه بودن عقبه نیروهای خودی، پوشش مناسب منطقه برای پدافند هوایی، تسلط آتش بر روی خطوط و عقبه دشمن، امكان رعایت اصل غافلگیری، محدود بودن زمین و عمق قابل دسترس، از جمله عواملی بودند كه بر میزان امیدواری ها نسبت به كسب پیروزی می افزود. اما در عین حال با توجه به ویژگی های خاص منطقه، مساله عبور از رودخانه و پشتیبانی عملیات، احداث پل، تردد قایق ها به ساحل دشمن و پهلو گرفتن آن ها در ساحل رودخانه ها، هر كدام به عنوان موانعی بودند كه برداشتن آن ها از سر راه به سادگی امكان پذیر نبود. به همین دلیل در طرح ریزی عملیات، تدابیر ویژه ای برای رفع  آن ها اتخاذ شد.

منطقه  عملیات

از آن جایی كه زمین منطقه در میان آب محصور است، تحت تاثیر جذر و مد آب خلیج فارس و رطوبت دائم حاصل از آن می باشد. به همین دلیل، قسمت عمده ای از زمین منطقه باتلاقی، نمك زار و سست می باشد.

ارتفاع آب رودخانه اروند، كه از دریا تاثیر می پذیرد، در عمیق ترین قسمت رودخانه به 25 متر می رسد . در ساحل رودخانه پوششی از چولان (بوته های بلند) و نی وجود دارد. ارتفاع چولان ها حداكثر 5/1 متر و ارتفاع نی ها 3 تا 4 متر می باشد؛ به گونه ای كه انسان به راحتی می تواند در میان آن مخفی شود.

هم چنین نخلستان بزرگی در ساحل خودی و دشمن،  كه عمق آن بین 2 تا 5 كیلومتر متغیر است، وجود دارد كه زمین اطراف آن اغلب سست است.

استعداد دشمن

منطقه عملیاتی در حوزه استحفاظی سپاه هفتم عراق قرار داشت. منطقه مسئولیت این سپاه ازابوالخصیبتا راس البیشهو قرارگاه تاكتیكی آن در ابوالخصیب بود و طول خط پدافندی اروند رود را با دو لشكر 15 و 26 پیاده و یگان هایی از نیروی دریایی پوشانده بود.

لشكر 15 پیاده با یگان های زیر ازابوالخصیبتاجنوب سیبه– مقابل پالایشگاه آبادان – گسترش داشت:

-        تیپ های 8 ، 104، 401، 436 و 439 پیاده.

-        دوگردان كماندویی.

-        پنج گردان تانك و نفربر.

-        پنج گردان جیش الشعبی.

-        گردان های 15 و 20 توپخانه.

لشكر 26 پیاده نیز با یگان های زیر از جنوبزیادیه تاراس البیشهمستقر بود:

-        تیپ های 107، 113، 110 و 111 پیاده.

-        تیپ 440 و 441 پیاده ساحلی.

-        ناو تیپ های 7 و 72 دریایی.

-        گردان 22 دفاع الواجبات.

-        دو گردان كماندو.

-        دوگردان تانك و نفربر.

-        چهار گردان جیش الشعبی.

-        گردان های 22، 94، 79، 33 و 632 توپخانه.

با شروع عملیات، لشكرهای زیر نیز وارد منطقه شدند:

-        10، 12، 6، 3 زرهی.

-        2، 11، 4، 8، 7، 17، 19و 18 پیاده.

-        5 و 1 مكانیزه.

-        دفاع ساحلی .

-        گارد ریاست جمهوری.

در مجموع، یگان هایی كه قبل و حین عملیات والفجر 8 در منطقه فاو حضور یافتند، برحسب تیپ و یا گردان مستقل به قرار ذیل می باشد:

الف –  پیاده:

-   تیپ های 414، 29، 702، 704، 442، 502، 111، 110، 104، 47، 501، 419، 48، 39، 22، 23، 2، 602، 603، 703، 96، 95، 108، 421، 424 و5

ب –  پیاده ساحلی:

-        تیپ های 440، 441 و 443.

ج – زرهی:

-        تیپ های 30، 16، 34، 42، 26 و گردان های تانك 17 تموز، الرافدین، ذوالنورین و گردان 43 از لشكر 5.

د – مكانیزه:

-        تیپ های 25، 20، 15، 8 و 24.

هـ – نیروی مخصوص:

-        تیپ های 65، 66 و 68.

و – گارد ریاست جمهوری:

-        تیپ 1 مكانیزه:

-        2 كماندو

-        3 نیروی مخصوص

-        4 مكانیزه

-        10 زرهی

-        یك گردان كماندویی

ز – كماندو:

-        تیپ های كماندویی سپاه های 3، 4، 6 و 7.

-         تیپ 73 از لشكر 17.

-         گردان حطین.

-         گردان 5 از لشكر 26.

-        گردان كماندویی لشكر 15.

ح – جیش الشعبی:

-        شش قاطع جیش الشعبی تحت امر لشكر 26.

قوای خودی

قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) هدایت و اجرای عملیات را با دو قرارگاه عملیاتی كربلا و نوح بر عهده داشت. یگان های تحت امر این قرارگاه ها نیز به ترتیب زیر بودند:

قرارگاه كربلا (محور شمالی)  هدایت نیروهای زیر را بر عهده داشت:

-        لشكر 27 محمد رسول الله (ص).

-        لشكر 25 كربلا.

-        لشكر 7 ولی عصر (عج).

-        لشكر 31 عاشورا.

-        لشكر 5 نصر.

-        لشكر 8 نجف اشرف.

-        لشكر 14 امام حسین (ع).

-        لشكر 17 علی ابن ابی طالب (ع).

-        تیپ مستقل 32 انصارالحسین (ع).

-        تیپ مستقل 15 امام حسن (ع).

-        تیپ مستقل 44 قمر بنی هاشم (ع).

قرارگاه نوح

-        لشكر 19 فجر.

-        تیپ مستقل 33 المهدی (عج).

-        16 گردان از توپخانه

هم چنین، چهار قرارگاه فرعی با ماموریت های جداگانه به شرح ذیل تشكیل شدند:

1-   قرارگاه یونس 1: تحت امر قرارگاه نوح بود با ناو تیپ كوثر ماموریت تصرف اسكله العمیه را بر عهده داشت.

2- قرارگاه یونس 2: قرارگاه عملیاتی نیروی دریایی ارتش و تحت امر قرارگاه خاتم الانبیاء بود و ماموریت تصرف اسكله الكبر را بر عهده داشت.

3-   قرارگاه رعد: قرارگاه عملیاتی نیروی هوایی ارتش بود و ماموریت پشتیبانی هوایی و پدافند هوایی را بر عهده داشت.

4- قرارگاه شهید سلیمان خاطر: قرارگاه عملیاتی هوانیروز بود با ماموریت تشكیل تیم آتش، تخلیه مجروح و هلی برد نیرو.

ضمناً قرارگاه قدس نیز به سه تیپ 21 امام رضا (ع)، 10 سیدالشهدا و 18 الغدیر ماموریت تك پشتیبانی در محور بوارین را بر عهده داشت.

طرح عملیات

در طراحی مانور عملیات، دو عامل به طور قابل ملاحظه ای موثر بودند:

1-   تجارب عملیات بدر.

2-   پیچیدگی ها و ویژگی های خاص عملیات والفجر 8.

اگر سپاه پاسداران تجربه گران بهای دو عملیات خیبر و بدر در هورالهویزه را به همراه نداشت، قطعا طراحی عملیات والفجر 8 با مشكل روبه رو می شد.

در طراحی مانور این عملیات چند مساله حایز اهمیت بود كه عبارتند از:

-        آگاهی از چگونگی و حالت های خاص آب اروند در نوبت های خاص هفته، ساعت، شب و روز و... .

-        عملیات عبور غواص ها از رودخانه.

-        عملیات شكستن خط و پاكسازی سرپل به دست آمده.

-        مرحله بندی عملیات.

-        توسعه در عمق.

-        و...

-   نسبت به درك حالت های مختلف آب اروند رود، ماه ها كار صورت گرفت و با          جمع بندی اطلاعات موجود در تاریخچه این رودخانه و نیز شرایط جوی منطقه خسروآبادو فاو طی بیست ساله گذشته كه از اداره هواشناسی گرفته شد، هیچ گونه مشكلی به نظر نمی رسید.

-   در مورد عملیات عبور غواص ها از رودخانه آموزش و تمرین های زیادی انجام شد. این اقدام برگرفته از تجربه عملیات بدر بود. این عملیات، اوج خطرپذیری نیروهای انقلاب را به نمایش گذاشت. در این باره، یكی از نگرانی های اصلی، تاثیر جریان آب بر حركت غواص ها و دور شدن آن ها از هدف خاص واگذار شده به آن ها بود.

-   مرحله بندی عملیات، پی بردن به نحوه عبور از رودخانه، چگونگی شكستن خط و گرفتن سرپل و چگونگی هوشیاری دشمن قطعا نیازمند حضور در غرب اروند و شناخت بیشتری از واكنش های دشمن بود. با توجه به عكس، نقشه و اطلاعات به دست آمده از زمین، چهار مرحله برای عملیات مشخص گردید:

1-   عبور از رودخانه و شكستن خط و پاكسازی سرپل به دست آمده.

2- تصرف شهر فاو، رسیدن به خورعبدالله و استقرار در منطقه مثلثی شكل شمال شهر. هم چنین، استقرار در پایگاه دوم موشكی در شمال غربی شهر.

3-   پیشروی تا ابتدای كارخانه نمك و تشكیل خط دفاعی به موازات این منطقه از ساحل تا خورعبدالله.

4-   رسیدن به زمین انتهای كارخانه نمك و كانال انتهای كارخانه واقع در جاده ام القصر تا ساحل رودخانه.

ماموریت مرحله اول به عهده لشكرهای 7 ولی عصر، 5 نصر، 41 ثارالله، 31 عاشورا، 25 كربلا، 14 امام حسین (ع) و تیپ های 44 قمر بنی هاشم و 33 المهدی بود.

در مرحله دوم، لشكرهای 27 محمد رسول الله (ص)، 17 علی ابن ابی طالب(ع) و در مرحله سوم لشكرهای 8 نجف و 31 عاشورا برای تحقق طرح مانور لحاظ شدند. در مرحله چهارم نیز همه یگان ها برای انجام عملیات مدنظر بودند.

در خصوص توسعه در عمق باید متذكر شد در عملیات های بزرگی كه پس از فتح خرمشهر انجام شد، همواره میان عمق بخشیدن به عملیات وتوان موجود از یك سو، و هماهنگی پیشروی با پشتیبانی عملیات از لحاظ مهندسی و ... از سوی دیگر، تعارض وجود داشت. در این عملیات توسعه در عمق و استمرار عملیات مورد توجه بود.

شرح عملیات

سرانجام پس از حل معضلات اساسی عملیات و تكمیل طرح مانور و تامین پشتیبانی های مورد نظر و سازماندهی قرارگاه ها و یگان ها، دستور انجام عملیات در ساعت 22:10  تاریخ 20/11/1364، توسط فرمانده كل سپاه با قرائت رمز عملیات به این شرح، صادر شد:

بسم الله ارحمن الرحیم. لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم. قاتلو هم حتی لا تكون فتنه. یا فاطمةالزهرا، یا فاطمةالزهرا، یا فاطمةالزهرا.

یگان های نیروی زمینی سپاه با پشتیبانی آتش طرح ریزی شده، تهاجم خود را در محورهای مورد نظر آغاز و مبادرت به شكستن خط كردند.

گسترش وضعیت و تامین هدف های عملیات در همان شب اول چنان غیر منتظره بود كه نیروهای پشتیبان كه می بایستی برای تامین مراحل بعدی عملیات در صبح یا شب دوم عملیات به كار گرفته می شدند، در ساعت 12 همان شب وارد منطقه شدند. پس از پاكسازی خط اول، در ادامه كار دو مساله عمده در پیش روی رزمندگان قرار داشت:

یكی دور زدن و محاصره شهر و حضور در محور ساحلی واقع در جناح شمالی. حضور در محوریادشده، نقش موثری را در مقابله با پاتك های دشمن و نیز تثبیت و تامین سرپل اولیه داشت لذا دو لشكر پرتوان وقدرتمند سپاه كه ماموریت دستیابی به اهداف فوق را داشتند، به منظور پاكسازی والحاق خط اول، تلاش خود را شروع كردند. بدین ترتیب قبل از روشن شدن هوا و پس از درهم شكستن مقاومت های ضعیف دشمن، یگان مامور جهت تصرف شهر فاو، ابتدا با حضور در مدخل ورودی شهر، به محاصره آن پرداخت.

در جنوب شهر فاو نیز یكی دیگر از یگان ها با طی نمودن مسافت زیادی در عمق، به صورتی باورنكردنی خود را به خور عبدالله رساند و شهر فاو از شمال و جنوب به محاصره درآمد.

پاكسازی جنوب شهر فاو و باقی مانده نیروهای پراكنده و غیر منسجم دشمن، كه در منطقه به صورت سرگردان حضور داشتند دنبال می شد. با حضور پرقدرت نیروها پس از محاصره شهر فاو در محور ساحلی و نیز دستیابی به خور عبدالله در جنوب فاو، پاكسازی عناصر       باقی مانده دشمن در راس البیشه آغاز شد. در نتیجه یگان مامور به تصرف شهر فاو، پس از رفع موانع موجود و مقابله با مقاومت های پراكنده دشمن، توانست با انهدام مقر تیپ 111 و به اسارت گرفتن فرمانده آن، شهر فاو را به صورت كامل پاكسازی كند. در نتیجه تا پایان روز اول، رزمندگان اسلام موفق به تصرف شهر فاو و پاكسازی كامل منطقه و حضور در شمال فاو(محور ساحلی) شدند و بدین ترتیب مراحل اول و دوم عملیات انجام پذیرفت.

دشمن در شرایطی كه جمهوری اسلامی را فاقد توانایی و قابلیت اجرای عملیات عبور از رودخانه ارزیابی می كرد، پس از مواجهه با حضور قدرتمندانه نیروهای اسلام در شهر فاو و بعد از گذشت سه روز از شروع عملیات، به تدریج نسبت به ابعاد عملیات فاو هوشیار شده و لشكر گارد را وارد منطقه كرد. شتاب زدگی و عدم توجیه كامل نسبت به منطقه، موجب گردید كه نیروهای لشكر گارد سوار برخودرو و در حال حركت به سمت منطقه درگیری، در محاصره نیروهای خودی افتاده و به هلاكت برسند. از این زمان بود كه نبرد سنگین به مدت 75 روز ادامه پیدا كرد.

فاو از حضور تا تثبیت

حضور نظامی ایران در فاو، نشانگر بی ثباتی حكومت بغداد و ضعف و ناتوانی ارتش عراق بود.

دشمن پس از ناتوانی در باز پس گیری یك باره فاو، شیوه پیشروی لاك پشتی را آغاز كرد تا بلكه بتواند قسمت های محدودتری را تصرف كند. و خط تبلیغاتی رسانه های جهانی هم در تحركات نظامی دشمن بی تاثیر نبود، چنانچه نشریه واشنگتن پست طی گزارشی نوشت:

«عراق نمی تواند اجازه دهد ایرانی ها در این شهر باقی بمانند، زیرا این مساله به احتمال قوی عواقبی تضعیف كننده از نظر روحی و سیاسی در داخل عراق و نیز در كشورهای همسایه خواهد داشت... تصرف شبه جزیره فاو توسط نیروهای ایران و غافلگیری عراقی ها، به طوری كه هنوز هم موفق به بیرون راندن سربازان ایرانی از منطقه نشده اند، بغداد را سخت سرافكنده كرده است.»

رادیو بی بی سی نیز طی تفسیری اظهار داشت:

«ایران به خوبی در زمین از عهده نیروها برآمد و تصرف این همه اراضی عراق، ضربه ای تحقیر آمیز به عراق وارد كرده است.»

مشكلات باز پس گیری فاو برای دشمن

دشمن در انجام پاتك می بایست از نیروی زرهی مكانیزه استفاده می كرد كه با توجه به باتلاقی بودن زمین عمدتا محدود به جاده می شد و این وضعیت با توجه به آتش توپخانه بر روی جاده ها و حضور قدرتمند نیروهای ایران در آن جا، امكان مانور را از دشمن    می گرفت. به علاوه نظر به این كه قسمتی از منطقه پوشیده ازنخل است، راه حل دیگر جنگ تن به تن در نخلستان بود. اما نیروهای دشمن توانایی و روحیه مناسب برای این كار را نداشتند.

تلاش های دشمن در این فاصله عمدتا در سه محور خلاصه می شود:

1-   ادامه پاتك در برخی از محورها، خصوصا كارخانه نمك و جاده ام القصر.

2-   گسترش عقبه ها و احداث جاده و مواضع جدید توپخانه و ... .

3-   طراحی استراتژیدفاع متحرك.

دشمن به منظور حل بحران های ناشی از فتح فاو و ضایعات وارده به ارتش خود، علی رغم ركود جبهه ها و نیز عدم توانایی در عقب راندن نیروهای خودی، مكررا تبلیغاتی را مبنی بر بازپسگیری منطقه عملیاتی والفجر 8، انجام می داد.

با نزدیك شدن 7 آوریل برابر با 17 فروردین 1365 – سالرزو تولد صدام و تشكیل حزب بعث – تبلیغات دشمن شكل جدیدی به خود گرفت و این روز را روز بازپس گیری فاو نامید.

براین اساس، نیروهای دشمن از بامداد 4 فروردین تهاجم خود را از دو محور آغاز كردند كه عملا با هوشیاری رزمندگان اسلام عقیم ماند و با فرارسیدن 7 آوریل، علی رغم تبلیغات انجام شده، دشمن زمین گیر شد و در یك محور حدود 4000 كشته و زخمی به جا نهاد و در محور دیگری تعدادی در میان باتلاق ها و میادین مین به هلاكت رسیدند. و نیز 11 نفر از نیروهای آن ها ، پس از روشن شدن هوا، به اسارت درآمدند، با گذشت زمان و افزایش ناامیدی عراق از پیشروی در فاو، تلاش های عملیاتی دشمن كاهش یافت و به موازات آن، اقدامات مهندسی فزونی یافت.

بدین ترتیب نبرد پیروزمندانه فاو بعد از 75 شبانه روز درگیری، كه در طول جنگ بی سابقه بود، با پیروزی رزمندگان اسلام پایان یافت.

باز تاب سیاسی عملیات والفجر 8

تبعات ناشی از فتح فاو به منزله تغییر در ماهیت سیاسی جنگ نیز بود، به این معنا كه اتخاذ استراتژی دفاع مطلق از سوی عراق، پس از فتح خرمشهر، با این هدف بود كه جنگ در روند فرسایشی، سرانجام منتهی به پذیرش صلح از سوی ایران شود. اما فتح فاو و ارتقای موقعیت سیاسی و نظامی ایران در شمال خلیج فارس، عملا منجر به پیدایش شرایط جدیدی شد كه هیچ گونه مطابقتی با مشخصه های جنگ فرسایشی نداشت.

شورای امنیت، در پی این تحولات و تغییر موازنه قوا به سود ایران، در تاریخ 3/12/1365، اقدام به تهیه پیش نویس و صدور بیانیه مهمی كرد كه در بند 3 آن آمده است:

«دبیر كل از ایران و عراق بخواهد كه دو كشور بی درنگ در زمین، دریا و هوا آتش بس را رعایت كرده و بلافاصله تمام نیروهای خود را تا مرزهای بین المللی شناخته شده، به عقب بكشند.»

قبلا، در سخت ترین شرایطی كه جمهوری اسلامی مورد تهاجم قرار می گرفت، سازمان ملل، تنها اقدام به صدور بیانیه ای می كرد كه در آن صرفا اظهار تاسف می شد. اما پس از فتح فاو با صدور قطع نامه ای جدید به شماره 582، عملا به سود عراق موضع گیری كرد.

نتایج عملیات

آزاد سازی 940 كیلومتر مربع به شرح زیر:

-        30 كیلومتر مربع  از زمین خودی در اروند

-        60 كیلومتر مربع  از ساحل خلیج فارس (خور عبدالله)

-        600 كیلومتر مربع  از منطقه آبی آزاد شده در خلیج فارس

-        متصرف شدن 25 كیلومتر مربع از خشكی

-        تصرف شهر فاو و تاسیسات نفتی و بندری آن.

-        تصرف دو پایگاه موشكی ساحل به دریا.

-        انسداد راه ورود عراق به خلیج فارس.

-        تسلط بر اروند رود.

-        تسلط بر خور عبدالله.

-        تامین شمال خلیج فارس و ایجاد امكان تردد كشتی ها به بندر امام خمینی(ره).

-        تهدید بندر ام القصر.

-        هم مرزی با كویت.

-        به اسارت درآوردن 2105 نفر از نیروهای دشمن.

-        كشته و زخمی كردن حدود 000،15 نفر از نیروهای دشمن

انهدام تجهیزات دشمن به شرح ذیل:

-        39 فروند هواپیما.

-        5 فروند هلی كوپتر.

-        300 دستگاه تانك.

-        240 دستگاه نفربر.

-        50 دستگاه  لودر و بلدوزر.

-        5 دستگاه انواع خودرو.

-        250 قبضه توپ صحرایی.

-        55 قبضه توپ ضدهوایی.

-        2 فروند ناوچه موشك انداز.

اغتنام تجهیزات دشمن به شرح ذیل:

-        50 دستگاه تانك.

-        45 دستگاه  نفربر.

-        30 دستگاه لودر و بلدوزر.

-        180 دستگاه  انواع خودرو.

-        3 دستگاه رادار موشكی.

-        20 قبضه توپ صحرایی.

-        120 قبضه  توپ ضد هوایی.