امروز در تاریخ (20 اردیبهشت)

امروزدرتاریخ(20اردیبهشت86)

امروز ، بیستم اردیبهشت ماه 1386 هجری شمسی ، برابراست با 22ربیع الثانی 1428قمری و 10 می   2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:

***

وقوع جنگ ساوه

888 سال پیش در چنین روزی در سال 1119 میلادی ، جنگ ساوه میان سلطان سنجر سلجوقی و برادرزاده اش سلطان محمود رخ داد  . در این نبرد، نیروهای سنجر (پادشاه سلجوقی وقت) پیروز شدند.

با وجود این، سنجر سلطان محمود را بخشید، ولی از اختیارات او كه حاكم مناطقی از ری تا موصل و ازجمله شهر بغداد بود كاست و بهروز را كه توسط سلطان محمود سلجوقی از سمت كلانتر بغداد بركنار شده بود به این مقام بازگردانید كه نوعی تحقیر سلطان محمود تلقی شد ، ولی وی  واكنشی نشان نداد.

قلمرو سلجوقیان به ویژه در زمان سنجر توسط امیرزادگان خودمختار اداره می شد كه با وجود همزمان بودن دوران آنان با جنگهای صلیبی در آسیای غربی، دائما با هم سر ستیز داشتند و برسر یكدیگر می تاختند و قتل و كشتار به راه می انداختند.

***

در گذشت ملامحمد محسن فیض کاشانى

337 سال پیش در چنین روزی در سال 1091ه ق ، ملا  محمد محسن فیض کاشانی دار فانی را وداع گفت .

محمد مشهور به ملا محسن و ملقب به فیض در چهاردهم ماه صفر سال 1007 قمری  در یکى از معروف ترین خاندان علم ، عرفان و ادب ، در کاشان به دنیا آمد.

ملا محسن چهارمین فرزند مرتضى در دو سالگى پدر خود را از دست داد. از آن پس دایى و عمویش  تعلیم و تربیت او و دیگر برادرانش را به عهده گرفتند و چون فیض از برادران خود باهوش تر بود مقدمات علوم دینى و بخشهایى از آن را تا سن بلوغ در کاشان نزد عمو و دایى اش نورالدین محمد مشهور به حکیم و آخوند نورا فرا گرفت .

بیست ساله بود که با برادر بزرگش عبدالغفور براى ادامه تحصیل به اصفهان که در آن روزگار پایتخت کشور و مرکز تجمع علماى بزرگ و اساتید ماهر در رشته هاى مختلف علوم اسلامى بود، رهسپار گردید و از این موقعیت مناسب که در هیچ یک از شهرهاى ایران و دیگر ممالک اسلامى یافت نمى شد بیشترین بهره ها و استفاده هاى علمى را برد.

مشهورترین استادان و ناموران اجازه اجتهاد و نقل روایت فیض در اصفهان ، ملا محمد تقى مجلسى ، شیخ بهایى ، در علوم فقه و حدیث و تفسیر و میرداماد ، میرفندرسکى  و ملاصدرا   در فلسفه ، عرفان و کلام بوده اند.

پس از آن ملا محسن با شنیدن خبر ورود سید ماجد بحرانى به شیراز، از اصفهان به آنجا رفت و مدت دو سال نزد ایشان به تکمیل علم حدیث و روایت پرداخت و از او نیز اجازه نقل روایت گرفت و به اصفهان بازگشت و بار دیگر در حلقه درس و بحث شیخ بهایى حاضر شد و استفاده هاى شایان برد.

در این سالها که فیض از تقلید مستغنى و براى حج مستطیع شده بود عازم بیت الله الحرام گردید و در آنجا به ملاقات شیخ محمد فرزند حسن فرزند زین الدین عاملى رفت و از آن بزرگوار پس از استفاده هاى علمى ، اجازه روایت و نقل حدیث دریافت کرد.

او پس از مراجعت از مکه به شهرهاى دیگر ایران مسافرت کرد و از دانشمندان آن شهرها بهره برد تا زمانى که ملاصدرا از شیراز به قم مهاجرت کرد و در کهک قم اقامت گزید.

در این موقعیت که ملاصدرا دوره علم باطنى را شروع کرده بود ، ملا محسن و ملا عبدالرزاق لاهیجى به سویش شتافته ، مدت هشت سال مونس تنهایى او بودند و در مصاحبتهاى شبانه روزى با استاد استفاده کامل معنوى مى بردند.

در این دوران ملاصدرا دو دختر فاضل و عالم خود را به عقد دو شاگردش ملا محسن و ملا عبدالرزاق درآورد  و آن دو شاگرد و داماد را به فیض  و فیاض  لقب داد.

در همین زمان از سوى حاکم شیراز از ملاصدرا تقاضاى مراجعت به شیراز شد. او این دعوت را پذیرفت . فیض نیز همراه استاد و پدر همسرش به شیراز رفت و نزدیک به دو سال در آنجا ماند.

بعد از این مدت او به کاشان بازگشت و به امر تدریس ، تعلیم ، تبلیغ و ترویج و تالیف و تصنیف مشغول گردید و گاه در قمصر و کاشان با جمعى از دوستان نماز جمعه اقامه نمود. ملا محسن شاگردان فراوانى داشت . آنان علاوه بر استفاده هاى علمى و معنوى از او به کسب اجازه هاى اجتهاد و نقل حدیث نیز مفتخر گردیده بودند معروفترین شاگردان ایشان محمد مشهور به علم الهدى است .

فیض کاشانى بیشتر عمر خود را صرف تعلیم ، تدریس و تالیف کرد. او پس از کسب معارف و استفاده علمى و معنوى از استادان بزرگ خود نوشتن کتاب و رساله را از هیجده سالگى آغاز نمود و در طى 65 سال نزدیک به دویست جلد اثر نفیس در علوم و فنون مختلف تالیف کرد که از میان آنها می توان به  تفسیر صافى ،  الشافى ،  النوادر ،  المحجه البیضاء  ،  مفاتیح الشرایع  ، اصول المعارف ، ضیاء القلب و  الفت نامه و... اشاره کرد .

***

بازداشت ویلکس در ارگ لندن

239 سال پیش در چنین روزی در سال 1768 میلادی ، ویلکس روزنامه نگار رادیكال انگلیسی به خاطر سرمقاله نشریه اش «نورث بریتون» به دستور شخص پادشاه انگلستان در ارگ لندن (برج لندن) بازداشت شد.

وی در این مقاله از متنی كه در شماره 45 نشریه اش (منتشره در سال 1763) نوشته بود به دفاع پرداخته بود. ویلكس به خاطر آن متن مدتی زندانی بود. وی در آن متن، نطق پادشاه در جلسه افتتاحیه سالانه مجلس نمایندگان را به باد انتقاد گرفته و نوشته بود:

" پادشاه در این نطق از قرارداد صلح پاریس كه به زیان انگلستان بود تمجید كرد. آیا پادشاه (جورج سوم) از عدم رضایت انگلیسی ها از این قرارداد آگاه است؟ كه آن را علنا بر زبان می آورند. اگر آگاه نیست كه از ملت جداست و باید كناره گیری كند و اگر می داند و برغم آن، از قرارداد تمجید كرده است كه پا بردل مردم گذارده و خائن است."

بازداشت مجدد ویلكس به خاطر آن بود كه زیر حرفش زده بود و با ابراز تاسف از متن منتشره در شماره 45 آزاد شده بود.

نسخه های اصلی این شماره نشریه «نورث بریتون» که محبوبِ روزنامه نگاران جهانست، در موزه ها نگهداری می شود و در حراجهای آثار تاریخی به میلیونها دلار بفروش می رسد.

ویلكس كه چندبار دیگر هم به خاطر دفاع از آزادی بیان (مطبوعات) بازداشت و یا به فرانسه فراری شده بود با ایستادگی خود در برابر پادشاه در دل مردم انگلستان جای گرفت و بعدا نماینده مجلس و شهردار لندن هم شد. نویسندگان قانون اساسی آمریكا، نظر ویلكس در مورد آزادی مطبوعات و منع بازرسی و بازداشت بدون حكم قاضی را عینا وارد این قانون كرده اند. در آمریكا، نام ویلكس بر یك شهر و یك دانشگاه و صدها خیابان گذارده شده است.

***

در گذشت همفری دیوی

1

178 سال پیش در چنین روزی در سال 1829 میلادی ، همفری دیوی یکی از بر جسته ترین شیمیدانان  و فیزیکدانان  انگلیسی درگذشت.

"همفری دیوی" ، در 17 دسامبر سال 1778 در پنزانس در انگلیس بدنیا آمد. او پسر ارشد خانواده اش بود که از طبقه متوسط جامعه بودند.

وی تحصیلات ابتدایی را از سال 1793 در مدرسه گرامر که در نزدیکی پنزانس بود آغاز کرد .  دیوی پیش  داروفروش جراح ، شاگردی می‌کرد، برنامه خودآموزی شامل الهیات ، جغرافیا ، هفت زبان و تعدادی موضوعهای علمی برای خود طرح‌ریزی کرد، به مطالعه فلسفه پرداخت و از طریق آثار نیکلسن و لاوازیه ، شیمی آموخت.

او بسیار مهربان و سر زنده بود و قوه تخیل قوی داشت. وی دوستدار ترکیب کردن برای ساختن شعر بود. همچنین آتش‌بازی ، ماهیگیری ، دویدن و جمع آوری مواد معدنی از دیگر تفریحات او بود.

دیوی با "دیویس ژیلبرت" دوست صمیمی بود. بعدها ژیلبرت (رئیس جمهور جامعه سلطنتی) به او پیشنهاد داد که از کتابخانه اش استفاده کند و به او یک لابراتوار شیمی داد که در آن دوران بسیار نادر و عالی بود. او در آنجا با طبیعت گرما ، نور و الکتریسیته آشنا شد. وی در لابراتوار کوچکش گاز نیترو اکسید(گاز خنده آور) را آماده و اسنشاق کرد و ادعا کرد که این گاز ، خواص بیهوش کننده دارد. دیوی در سال 1807 به عنوان منشی جامعه سلطنتی برگزیده شد.

وی در سال 1815 لامپ بی‌خطری را اختراع کرد که نامش را در تاریخ زنده کرد. همفری دیوی با تجزیه مواد مرکب توسط الکتریسیته ، پنج عنصر پتاسیم ، سدیم ، کلسیم ، استرونسیم و باریم را کشف کرد و با این کار به این نتیجه رسید که عناصر با جاذبه‌هایی که ماهیتا الکتریکی هستند بهم وصل می‌شوند.

دیوی در الکتروشیمی بررسی‌های عالمانه ای انجام داد. چراغ بی‌خطری را که دیوی اختراع کرد، خطر انفجار در معادن زغال سنگ را از بین برد.

وی ثابت کرد که عناصر شیمیایی به عنوان مواد اصلی قدرت اسیدی یا قدرت قلیایی عمل نمی‌کنند و نتیجه گرفت که خواص شیمیایی ، تابعی از آرایشهای نسبی و نیز تابعی از ترکیبات ماده‌اند.

وی همچنین رئیس مؤسسه گازدرمانی "تامس بدوز" در کلیفتن شد. وی پس از 5 سال که اولین کتاب شیمی خود را تالیف کرد، در مؤسسه پادشاهی به تدریس و سخنرانی در شیمی مشغول شد و آنجا را به مرکزی برای تحقیقات پیشرفته تبدیل کرد و خود نیز بیشتر حیات شغلیش را در آنجا گذرانید .

***

زادروز فرآنسوآماری رائول ، پدر شیمی جدید

177سال پیش درچنین روزی در سال1830میلادی ، فرآنسوآماری رائول شیمیدان فرانسوی متولد شد. او پس ازاخذ درجه دكترا ازدانشگاه پاریس تحقیقات علمی خود را گسترش داد و سرانجام ازبنیانگذاران جدید علوم شیمی و فیزیك شد. رائول را به عنوان پدر شیمی جدید در جهان می شناسند .

رائول درزمینه كاهش نقطه انجماد و افزایش نقطه جوش مواد نظریه ای ارائه داد كه بنام خود او ثبت شده است. ازقوانین رائول برای تعیین تقریبی جرم ملكولی عناصرهم استفاده می شود.

***

جنگ هندیان با انگلیسی ها

150 سال پیش در چنین روزی در سال 1857 میلادی ، میان انگلیسی های مقیم هند ، با هندی ها  درگیری و نبرد روی داد .

جریان از این قرار بود که سه پوی های هندی كه در هندوستان تغییر تلفظ داده است و به ویژه سووارهای آن (بازهم واژه پارسی «سوار») ، پس از این كه متوجه شدند استخدام آنان از سوی كمپانی هند شرقی به منظور محافظت از اموال این كمپانی نبوده و برای تصرف و استعمار وطنشان است دست به نافرمانی زدند كه منجر به جنگ خونین و پرتلفات هندیان و انگلیسی ها به ویژه در مناطق شمالی و مركزی هند شد.

افغانها كه همیشه با انگلیسی ها دشمنی داشته اند در تحریك هندیان سهم بسزا داشتند. انگلیسی ها كه متوجه سختی جنگ با هندیان شدند متوسل به راه حل سیاسی شدند و هند را میان راجه های دست نشانده تقسیم كردند و حكومت غیر مستقیم بر هند منطقه ای را آغاز كردند.

هندیانی كه در سال 1857 با انگلیسی ها می جنگیدند توسط خود انگلیسی ها آموزش نظامی دیده و مسلح شده بودند.

برغم دشمنی دیرین افغانها با انگلیسی ها و چند بار شكست خوردن انگلیسیها و قتل عام شدنشان به دست افغانها درگذشته، در آوریل 2006 دولت لندن تصمیم به استقرار یك تیپ از نیروی خود در ایالت هلمند افغانستان گرفت و دولت آمریكا احتمالا بدون اطلاع از جزئیات تاریخ درگیری های انگلستان و افغانها، با آن موافقت كرد.

***

کاندیداتوری نخستین زن نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

135 سال پیش در چنین روزی در سال 1872 میلادی ، بانو ویكتوریا وودهول روزنامه نگار آمریكایی و ناشر هفته نامه « وودهول » با این كه هنوز قانون اساسی ایالات متحده (آمریكا) اجازه شركت در انتخابات را به زنان نداده بود ، در این سال خود را نامزد انتخابات ریاست جمهوری این فدراسیون كرد.

وی همزمان با تبلیغ برای خود، از حق بانوان به رای دادن و رای گرفتن نیز دفاع می كرد ولی در روز رای گیری، وی و سایر بانوان را به محل صندوقها راه ندادند و چون او در برابر پلیس مقاومت كرد موقتا بازداشت شد.

بانو ویكتوریا از یك مكتب سیاسی خاص پیروی نمی كرد، ولی چون معتقد به آزادی مطبوعات بود، هفته نامه او نخستین نشریه آمریكایی بود كه متن مانیفست كمونیست نوشته كارل ماركس را منتشر كرد و همچنین اعلامیه پر سر و صدای حزب پاپیولیست آمریكا را منتشر کرد.

ویكتوریا در هفته نامه اش اخبار اتحادیه های كارگری را در كنار گزارش های بورس نیویورك كه مظهر كاپیتالیسم بوده است چاپ می كرد تا نشریه اش چند صدایی باشد. وی در نهم ژوئن سال 1927 درگذشت.

***

تصرف لوكزامبورگ توسط آلمان

67 سال پیش درچنین روزی درسال1940 میلادی ، و درمیانه جنگ جهانی دوم ارتش نازی  کشورلوکزامبورگ را درجنگ جهانی دوم به اشغال خود در آورد .

بدین ترتیب با این كه دولت آلمان درسال1867میلادی استقلال و تمامیت ارضی لوكرامبورگ را تضمین كرده بود دراین روزضمن حمله به بلژیك، هلند و فرانسه، لوكزامبورگ را كاملاً تصرف كرد. گفتنی است كه این كشور درسال1944 میلادی آزاد شد.

***

ایجاد خانه های انصاف و شوراهای داوری در ایران

42 سال پیش  در چنین روزی در سال 1344  شمسی ، قانون تشکیل خانه های انصاف در روستاها و قصبات از تصویب نمایندگان مجلس شورای ملی گذشت .

این قانون به منظور ایجاد روشی ساده و فراگیر  در جهت حل اختلافات میان مردم روستا ها به شیوه کدخدا منشی تاسیس شده بود .

در نهم تیرماه سال 1345 نیز قانون تشکیل شورای داوری  از  تصویب نمایندگان مجلس گذشت . این دو قانون در واقع مکمل یکدیگر بودند .

بر اساس ماده دو ،   قانون شورای داوری ، هر  شوراى داورى مرکب از پنج نفر از معتمدان محل است که از طرف ساکنان حوزه شوراى داورى براى مدت سه سال انتخاب خواهند شد یکى از آنان سمت ریاست و دو نفر سمت عضویت اصلى و دو نفر دیگر عضویت على البدل را خواهند داشت.

رئیس و دو نفر عضو اصلى در این جلسه شوراى داورى از طرف معتمدان مذکور به راى مخفى انتخاب خواهند شد.

شوراى داورى با حضور سه نفر تشکیل و تصمیمات به اکثریت اتخاذ مى‏شود . بر اساس ماده سه آن، وزارت دادگسترى هر شهر را بر اساس خصوصیات و شرایط و مقتضیات محل به حوزه‏هایى راى تشکیل شوراى داورى تقسیم و در صورت حوزه‏ بندى و تقسیمات خود را براى اطلاع عموم منتشر خواهد کرد وزارت دادگسترى مى‏تواند قبل از تجدید انتخابات در تقسیم‏بندى مزبور تجدیدنظر نماید .

شوراى داورى یک مشاور خواهد داشت که از طرف وزارت دادگسترى از بین قضات شاغل یا باز نشسته یا وکلا دادگسترى یا سر دفتران اسناد رسمى تعیین خواهد گردید وزارت دادگسترى باید مشاور را از قضات شاغل شهرى که حوزه شهرى در آن قرار دارد و یا از قضات بازنشسته و وکلا سر دفترانى که در آن سکونت دارند و یا حاضر به سکونت در آن شهر باشند انتخاب نماید.

وکلا و سردفتران در صورتى به عنوان مشاور انتخاب خواهند گردید که از اشتغال به وکالت یا سر دفترى صرف نظر نمایند.

اعضاء شوراى داورى مى‏توانند در موقع اتخاذ تصمیم با مشاور مزبور مشورت نمایند ولى‏اتخاذ تصمیم به عهده خود آنان است .

شوراى داورى براى انجام وظایفى که بر عهده دارد تحت نظر خود دفترى خواهد داشت که کارمندان آن از لحاظ امور ادارى و دفترى تعلیمات مشاور را رعایت خواهند کرد.

عضویت شوراى داورى افتخارى است ولى وزارت دادگسترى بر حسب فعالیت اعضا شوراى داورى و علاقمندى آنان به حل اختلافات ساکنان حوزه مى‏تواند پاداش متناسبى به آنان بپردازند وزارت دادگسترى نیز مى‏تواند به مشاور اعم از آن که از قضات باشد یا از وکلا و سردفتران و همچنین به کارمندان دفترى باز نشسته پاداش متناسبى پرداخت نماید .

دولت همه ساله اعتبارى که براى پاداش و هزینه‏هاى دیگر اجراى این قانون لازم است در بودجه کل کشور منظور مى‏نماید و در اختیار وزارت دادگسترى قرار خواهد داد.

پاداش‏هاى مزبور طبق آیین نامه‏اى که به تصویب وزارت دارایى و وزارت دادگسترى برسد پرداخته خواهد شد .کارمندان باز نشستهاى که به سمت مشاور یا کارمند دفترى انتخاب مى‏شوند در مقابل وزارت دادگسترى مسئول بوده و تعقیب ادارى یا انتظامى آنان طبق آیین نامه‏اى خواهد بود که به تصویب وزارت دادگسترى برسد .

رئیس دادگاه شهرستان هر محل درحسن جریان کارشوراهاى داورى شخصاً یا به وسیله مشاوران شوراهاى داورى نظارت خواهد نمود و در صورت مشاهده بى نظمى یا تقصیر درانجام وظایف مراتب را به وزارت دادگسترى گزارش خواهد داد وزارت دادگسترى مى‏تواند عضو یا اعضاى مختلف را از سمت خود بر کنار سازد در صورت برکنارى یا فوت یا استعفا سه نفر از اعضا شوراى داورى انتخابات ظرف مدت یک ماه تجدید خواهد شد و در صورت برکنارى یا فوت یا استعفا یکى از اعضا اگر بیش از شش ماه به پایان دوره مانده باشد به جاى عضو مزبور کسى از بین نامزدها به ترتیب داراى آرا بیشتر بوده است به عنوان عضو جدید شورى تعیین و دعوت خواهد شد .

در شهرهاى مقر دادگاه بخش وظایف ریس دادگاه شهرستان را از نظر این قانون ریس دادگاه بخش و وظایف دادستان را از دادرس على البدل و در صورت غیبت او مدیر دفتر دادگاه انجام خواهد داد.

درنقاطى که شهربانى نباشد وظیفه رئیس کلانترى را فرمانده ژاندارمرى محل انجام مى‏دهد . شوراى داورى به کلیه اختلافات مذکور در این قانون در صورتى رسیدگى مى‏نماید که :

1- اختلاف مربوط به ساکنین حوزه شورى با یکدیگر باشد .

2-اختلاف مربوط به ساکنین حوزه شورى یا ساکنین حوزه شوراى دیگر همان شهر باشد .

3-اختلاف مربوط به ساکنین حوزه‏هاى دیگر باشد ولى در حوزه آن شورى به وجود آمده باشد .شوراى داورى وقتى رسیدگى را شروع مى‏نماید که شاکى تقاضاى کتبى یا شفاهى کرده باشد یا پرونده مربوط از طرف مأمورین انتظامى رسیده باشد . شوراى داورى در کلیه اختلافات سعى مى‏کند موضوع را به سازش خاتمه دهد .

***

تشکیل جبهه پولیساریو،  درکشورجمهوری عربی صحرا

34 سال پیش در چنین روزی در سال 1973 میلادی ،  جبهه پوسیاریو درکشورجمهوری عربی صحرا تشکیل شد. پولیساریو ، سازمانی است سیاسی و نظامی – متشکل از مردم صحرای غربی در شمال غربی افریقا که در راه استقلال این ناحیه مبارزه می کنند .

جمهوری عربى صحرا با بیش از دویست و هشتاد و چهار هزار متر مربع  وسعت درغرب آفریقا و در ناحیه صحرایى و ساحل شرقى اقیانوس اطلس، بین کشورهاى الجزایر، مراکش و موریتانى قرار دارد.

مردم صحرا مبارزات گسترده ای را از زمان اشغال این کشور از سوی مراکش آغاز نمودند که در بهار چنین سالی جهت تشکل این مبارزات «جبهه پولیساریو» پدید آمد که نام صحرا را به جمهورى عربى صحرا تغییر داد.

پس از چندین سال مبارزه در سال  1976کمیته آزادى بخش سازمان وحدت آفریقا این جبهه را به رسمیت ‏شناخت.

نژاد مردم جمهورى عربى صحرا به  قبائل یمنى باز مى ‏گردد. صحراییان  به لهجه حسینیه زبان عربى تکلم مى‏کنند که به عربى فصیح نزدیک است اما براى مکاتبات از عربى رسمى بهره مى‏گیرند. به جهت‏سلطه فرانسه و اسپانیا زبان هاى فرانسه و اسپانیائى هم درآن رایج  است.

***

در گذشت دكترسید جواد مصطفوی

18 سال پیش در چنین روزی در سال  1368 شمسی ، دكتر سید جواد مصطفوی مؤلف معاصرو از استادان دانشگاه فردوسی مشهد در سن 67 سالگی ، درگذشت.

وی روز دوم اردیبهشت ماه سال 1301 شمسی ، در خانواده ای روحانی و متدین در روستای طرقبه حومه مشهد متولد شد . چون آغاز تحصیل وی مصادف با زمان حكومت ضد اسلامی رضاخان و تعطیل شدن و از رونق افتادن مدارس علوم دینی بود، بعد از مدتی رفتن به مكتب و آشنایی با قرآن مجید، به تحصیلات رسمی دبستان و دبیرستان پرداخت . او در سال 1321 شمسی ، به اخذ دیپلم متوسطه نایل گشت و به تحصیل علوم دینی روی آورد.

ابتدا در مدرسه نواب حجره ای گرفت و در خدمت استادان و دانشمندان وقت به فراگیری دروس پرداخت و سطح حوزه را به پایان رسانید.

در اواخر سال 1330 پس از ازدواج جهت تكمیل تحصیلات به تهران رفت و در مدرسه مروی حجره گرفت. وی ضمن تحصیل در این مدرسه تحصیلات دروس خارج حوزه را آغاز نمود.

مرحوم مصطفوی در دروس خارج آیت الله سید احمد خوانساری و شرح منظومه آیت الله قاضی شركت كرد و دانش خود را در علوم عقلی و نقلی افزایش داد و تصمیم گرفت كه اندوخته های علمی خود را در اختیار نسل جوان قرار دهد.

به این انگیزه از سال 1331 ه.ش به خدمت وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) در آمد و در مدارس دولتی به خدمت مشغول شد.

در سال 1332 ه.ش به دانشكده معقول و منقول تهران (الهیات كنونی) راه یافت و پس از سه سال به اخذ دانشنامه لیسانس در رشته معقول و منقول دست یافت.

سپس در دوره دكتری همین رشته به تحصیل پرداخت و در سال 1343 پایان نامه خود را با عنوان "رابطه قرآن و نهج البلاغه" گذراند، و به دریافت درجه علمی دكتری موفق گردید.

هر چند از سال 1342 در هر هفته چند ساعتی در دانشكده الهیات به تدریس مشغول بود، اما چند سال بعد به زادگاهش مشهد مراجعت نمود و از سال 1348 رسما به دانشكده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد منتقل شد و تا پایان عمر در این دانشكده به تدریس و تحقیق اشتغال داشت.

در این دوره علاوه بر این كه دانش آموختگان فراوانی از محضرش استفاده بردند تألیفات چندی از خود به یادگار گذاشت.

ازوی آثاری چون «رابطه نهج البلاغه با قرآن، مِفتاحُ الوَسایل، اَلكاشِف و ترجمه و شرح اصول كافی در4مجله »به یادگارمانده است.

استاد دكتر مصطفوی در سال 1362 ه.ش به حكم مقام تولیت آستان قدس رضوی به ریاست دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد منصوب شد و برای پی ریزی تشكیلات این مركز آموزشی نوبنیاد زحمات فراوانی متحمل گردید. پیكر پاك این محقق و مولف گرانقدر در یكی از حجره های شرقی صحن آزادی در جوار حرم مطهر حضرت رضا (ع) به خاك سپرده شد.

***

منابع :

1- مهر

2- روزنامک

3- صداوسیما

4- ویکی پدیا

5- سایت ایریپ

6- سایت حیات

7- encyclopaediaislamica

8- cph-theory.persiangig

9- سایت رشد

10-کتاب: گلشن ابرار، ج 1