خدا چه نیازی به خمس دارد؟
گاهی برخی افراد با دیدن آیاتی از قرآن کریم همچون آیه شریف 41 سوره مبارکه انفال این سوال و شبهه را مطرح می کنند که خدا چه نیازی به خمس و انفال دارد؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : يکشنبه 1396/07/02
بخش قرآن تبیان
گاهی برخی افراد با دیدن آیاتی از قرآن کریم همچون آیه شریف 41 سوره مبارکه انفال این سوال و شبهه را مطرح می کنند که خدا چه نیازی به خمس و انفال دارد؟
«وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبى وَ الْیَتامى وَ الْمَساكینِ وَ ابْنِ السَّبیل؛[انفال/41]بدانید هر گونه غنیمتى به دست آورید، خمس آن براى خدا، و براى پیامبر، و براى ذى القربى و یتیمان و مسكینان و واماندگان در راه (از آنها) است.»
جواب: برای جواب به این پرسش توجه به چند نکته لازم و ضروری است:
اول: اولین نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که برای خدای متعال دو نوع مالکیت در مباحث کلام اسلامی ذکر شده است. یکی مالکیت حقیقی و دیگری مالکیت اعتباری، مالکیت حقیقی به این معناست که در عالم تکوین خدای متعال خالق تمام هستی است و به عبارتی تمام هستی به طور حقیقی به او تعلق دارد
🌿کما اینکه خدای متعال می‌فرماید: «وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ؛[آل عمران/189]و حكومت آسمانها و زمین، از آن خداست و خدا بر همه چیز تواناست.» در مالکیت اعتباری نیز این چنین بیان شده است: «مالکیت اعتباری» عبارت از اعتبار واجدیت و احاطه شخصی(حقیقی یا حقوقی) بر شیء، اعم از عین و منفعت است به گونه‌ای که بر آن شیء سلطه داشته باشد و بتواند در آن تصرف کند و مانع تصرف دیگران شود.»
دوم: خدای متعال علاوه بر اینکه مالک حقیقی آسمان و زمین است، بی نیاز مطلق نیز به حساب می‌آید به طوری که هیچ نیاز به غیر و اشیاء ندارد. «اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ[آل عمران/2]خداوند كه معبودى جز او نیست، زنده و پاینده است.»
سوم: اگر در آیه شریف مالکیت و سهم مشخصی ازاموال برای خدای متعال و رسول تعیین می‌شود به این معنا است که خدای متعال بر اساس مصالحی، مصرف سهم خاصی از اموال را در مسیر مشخصی قرار داده است. مسیر مشخصی که پیامبر گرامی اسلام می‌تواند در آن تصرف کند و صرف مصالحی از جمله جامعه اسلامی کند.
منبع:
کانال نشر معارف قرآن و حدیث
«وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبى وَ الْیَتامى وَ الْمَساكینِ وَ ابْنِ السَّبیل؛[انفال/41]بدانید هر گونه غنیمتى به دست آورید، خمس آن براى خدا، و براى پیامبر، و براى ذى القربى و یتیمان و مسكینان و واماندگان در راه (از آنها) است.»
جواب: برای جواب به این پرسش توجه به چند نکته لازم و ضروری است:
اول: اولین نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که برای خدای متعال دو نوع مالکیت در مباحث کلام اسلامی ذکر شده است. یکی مالکیت حقیقی و دیگری مالکیت اعتباری، مالکیت حقیقی به این معناست که در عالم تکوین خدای متعال خالق تمام هستی است و به عبارتی تمام هستی به طور حقیقی به او تعلق دارد
🌿کما اینکه خدای متعال می‌فرماید: «وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ؛[آل عمران/189]و حكومت آسمانها و زمین، از آن خداست و خدا بر همه چیز تواناست.» در مالکیت اعتباری نیز این چنین بیان شده است: «مالکیت اعتباری» عبارت از اعتبار واجدیت و احاطه شخصی(حقیقی یا حقوقی) بر شیء، اعم از عین و منفعت است به گونه‌ای که بر آن شیء سلطه داشته باشد و بتواند در آن تصرف کند و مانع تصرف دیگران شود.»
دوم: خدای متعال علاوه بر اینکه مالک حقیقی آسمان و زمین است، بی نیاز مطلق نیز به حساب می‌آید به طوری که هیچ نیاز به غیر و اشیاء ندارد. «اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ[آل عمران/2]خداوند كه معبودى جز او نیست، زنده و پاینده است.»
سوم: اگر در آیه شریف مالکیت و سهم مشخصی ازاموال برای خدای متعال و رسول تعیین می‌شود به این معنا است که خدای متعال بر اساس مصالحی، مصرف سهم خاصی از اموال را در مسیر مشخصی قرار داده است. مسیر مشخصی که پیامبر گرامی اسلام می‌تواند در آن تصرف کند و صرف مصالحی از جمله جامعه اسلامی کند.
منبع:
کانال نشر معارف قرآن و حدیث
