تبیان، دستیار زندگی

لحظه طلایی عادل و دوستان

هرگزارشگر موقع به ثمر رسیدن گل چه جمله ای بکار می برد؟چه کسانی اسیر کلیشه هستند و کدامیک دست به نوآوری می زنند؟ فردوسی پور، خیابانی،احمدی، میرزایی،علیفر، یوسفی و سیانکی بعد از گل چه می گویند؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
فرآوری: احمد رنجبر- بخش سینما و تلویزیون تبیان

عادل فردوسی پور

تا سال ها می شنیدیم«گل .....» بعدش شد«توی دروازه».حالا هم می شنویم«توی دروازه»منتها نه همیشه. لحن بیان آن هم عوض شده و فقط یک نفر هست که«توی دروازه»را دو بار می گوید؛اولی را شمرده و دومی را شمرده تر. سرهنگ علیفر افتخار می کند که به چنین کشفی رسیده؛فوتبال دوست ها اما عاشق جمله های جدید هستند؛کاری که در دهه اخیر عادل فردوسی پور کرد و جواب گرفت. فراموش نکنیم؛منظورمان تک جمله های گزارش ها مثل«غزال تیز پای آسیا»،«چقدر خوبیم ما»،«طارمی هتریك می كنه یا پاس می ده؟»و ... نیست. دقیقا لحظه به ثمر رسیدن گل ها مد نظر است.
برای این که بدانیم هر گزارشگر بعد از گل چه می گوید به طور رندوم دست به انتخاب زدیم و گزارش های آن ها را آنالیز کردیم. ابتدا شرح مختصری از شرایط مسابقه نوشته و عین جمله ها را بعد از به ثمر رسیدن گل ها روایت کرده ایم.

عادل فردوسی پور
مسابقه: استقلال - پدیده /هفته پنجم لیگ برتر
صحنه های گل را چطور گزارش كرد؟
گل اول: پشت محوطه جریمه، قاضی ضربه رو می زنه(صدا بالا می رود)؛چه گلی زد.(سكوت 5 ثانیه ای) چه ژست قشنگی هم داشت بعد از گل؛خوشحالی فروخورده.
گل دوم: می ندازه در عمق ...چه پاسی ... مهربان... ضربه او و گل؟ بله گل. گل دوم رو مهربان می زنه. دو بر صفر برای تیم پدیده. دوربین رفت روی علیرضا منصوریان...
نکته ها: مهم ترین ویژگی فردوسی پور عدم پایندی به کلمات کلیشه ای در گزارش ها است و موقع به ثمر رسیدن گل ها سعی می کند از اصطلاحات رایج مثل «توی دورازه» استفاده نکند. این بار هم چشمش باز بود و کنش و واکنش های بعد از گل را به خدمت گزارش درآورد. بعد از این که گفت «چه گلی زد» سکوت قاضی را به «خوشحالی فروخورده» تعبیر کرد. خودش هم مثل قاضی ساکت ماند تا بهت ورزشگاه آزادی بهتر نمایان شود. گل دوم در شرایط نامتعادل وارد دروازه استقلال شد و فردوسی پور با طرح علامت سوال، خود را در مقام یک بیننده قرار داد که آیا توپ مهربان گل می شود یا نه؟
محمد رضا احمدی
مسابقه: بارسلونا - رئال مادرید /بازی رفت سوپرجام اسپانیا
صحنه های گل را چطور گزارش كرد؟
گل اول:فرصت برای رئال(صدا بالا می رود) و توی دروازه. جرار پیكه گل به خودی می زنه و دروازه بارسا باز می شه... رئال مادرید یك، بارسولانا صفر. و حالا كاملا سوژه رئالی ها جور می شه تا بتوانند برای پیكه داستان جدیدی ایجاد بكنند.
گل دوم:(کمی قبل از این که مسی پنالتی بزند): به دنبال بیست و چهارمین گلش دربرابر رئاله؛ می زنه و توی دروازه.بازی یك یك مساوی شد. زننده گل لیونل مسی.
گل سوم:عالی می زنه كریس رونالدو، چه گلی می زنه و بازی رو دو یك می كنه.(با صدای بلند)
گل چهارم:محكم می زنه و توی دروازه.گل سوم برای رئال مادرید توسط اسانسیو(با صدای بلند).رئال سه بارسلونا یك.
نکته ها:محمد رضا احمدی جزو گزارشگران خوب است ولی موقع گل، غالبا از «توی دروازه» استفاده می کند. در این مسابقه سه بار این کار را کرد ولی حواسش به جملات قبل و بعد بود. بهترینش جایی رقم خورد که به شرایط پیکه بعد از گل به خودی اشاره کرد. در گل سوم هم ضربه زیبای رونالدو او را سر ذوق آورد و بجای «توی دروازه» از جمله «عالی می زنه» استفاده کرد. 
پیمان یوسفی
مسابقه: پرسپولیس - الاهلی / بازی رفت یك چهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا
صحنه گل های را چطور گزارش كرد؟
گل اول:عكس العمل بیرانوند و به همین سادگی دروازه باز می شه. هنوز اجازه ندادند ببینیم چی می شه كه عمر سوما مهاجم سوری و زهر دار تیم الاهلی حساب كار  را یك بر صفر كرد.
گل دوم:سمت چپ یه موقعیت؛ یه بار دیگر عجمان.... ( صدایش بالا می رود): پشت مدافعین، تك به تك و توی دروازه.گل دوم. یه آب سردی رو روی همه ما می ریزه و لئوناردو دسوزا حساب كار را دو بر صفر می كنه.
گل سوم: بشار می فرسته روی دروازه(صدایش بالا می رود) یه فرصت هست برای پرسپولیس.توی دروازه. گل اول برای پرسپولیس بدست می آد. اختلاف به حداقل می رسه. انگیزه ها حداكثر می شه. 
گل چهارم:یه فرصت، پرتعداد،گادوین منشا،رو پای چپش(صدایش را بالا می برد): ضربه رو می زنه و توی دروازه. چیزی كه هم گادوین منشا لازم داشت تا تو دل هواداران بیشتر جا بشه هم پرسپولیس در این دقایق. گل مساوی.
نکته ها: برگ برنده یوسفی بکار گیری این جمله است:« به همین سادگی دروازه باز می شه.» برای سه گل دیگر «توی دروازه» گفت ؛ افزوده هایی به آن داشت اما آن قدر خاص نیستند که بتوان برای یوسفی امتیاز دانست.
مزدك میرزایی
مسابقه: ایران – سوریه/ مقدماتی جام جهانی
صحنه های گل را چطور گزارش كرد؟
گل اول: موقعیت برای تیم سوریه و دروازه ما باز می شه.متاسفانه ركورد ما از دست رفت در گل نخوردن. شروع تیم سوریه فعلا خوب بوده اما ما فرصت زیادی داریم جبران كنیم. حیف شد ركورد رو از دست دادیم.
گل دوم:حالا ضربه كرنر زده می شه؛ فرصت؛ توپ به تیر دروازه می خورده. حالا گل.گل برای ایران. گل مساوی رو تیم ایران به ثمر می رسونه. یك یك مساوی.
گل سوم: پرتاب بلند از حاج صفی، بازم فرصت برای ایران و توی دروازه.گل برای ایران. بازم آزمون. بازی می شه دو بر یك. بالاخره فشار بی امان حملات ایران نتیجه می ده. ایران دو سوریه یك.
گل چهارم: یه ضد حمله برای تیم سوریه شكل می گیره. سوما ، حالا ضربه رو می زنه توی دروازه.چقدر بدخورد بیرانوند در نودمین دقیقه. حیف شد این پیروزی را ما از دست دادیم.روی یه حركت ساده دروازه ما باز شد.
نکته ها:مزدک میرزایی موقع گل، از جمله هایی استفاده کرد که همیشه در گزارش هایش به کار می برد:«دروازه باز می شه»،«گل»و«توی دروازه». اگر او این جمله ها را فاکتور بگیرد و یک راست سراغ جمله هایی که بعد از گل می گوید برود، از دام کلیشه نجات پیدا می کند. به جمله هایش دقت کنید؛ همگی بجا هستند.
علیرضا علیفر
مسابقه: هلند – بلغارستان/ مقدماتی جام جهانی
صحنه های گل را چطور گزارش كرد؟
گل اول: باز هم هلند، به درون محوطه جریمه، فرصت مقابل دروازه، توی دروازه،توی دروازه. دقیقه هفت دروازه بلغارستان باز می شه.ببینید جزئیات كار رو و ضربه تمام كننده از پروپر.
گل دوم(در حالی كه موقعیت جدی بود داشت از سقوط فوتبال حرف می زد و موقع ضربه صدایش بالا رفت): یه موقعیت یه ضربه و توی دروازه توی دروازه. به نظر می رسه روبن كار را برای بلغارستان تمام كرده. هلند 2 بلغارستان.
گل سوم:(ضریه كاشته) این موقعیت و توی دروازه توی دوازه. حادثه ای كه هلند از آن می ترسید اتفاق می افته و استرس بر هلندی ها حاكم می شه.
گل سوم:بلافاصله این طرف. این فرصت و توی دروازه توی دروازه. حساب كار به سه یك تبدیل می شه و باز هم نفسی به راحتی می كشه دیک ادووکات (مربی هلند)
نکته ها:توی دروازه توی دروازه. علاقمندان فوتبال می دانند علیرضا علیفر جز این دو کلمه چیز دیگری برای اعلام به ثمر رسیدن گل ها ندارد. با صدای بلند این دو کلمه را بیان می کند که دومی کش دار تر است. بعد از آن هم چگونگی شکل گیری گل را تشریح می کند با این مقدمه: «ببینید جزئیات کار رو». عیب دیگر او جایی است که لحظه پیش از گل را نادیده می گیرد و به حواشی می پردازد.

جواد خیابانی
مسابقه: ایتالیا- اسپانیا / مقدماتی جام جهانی
صحنه های گل را چطور گزارش كرد؟
گل اول: حالا ضربه زده می شه و توی دروازه. چه گلی هم می زنه. حالا این جا بازیكن مادریدی ایسكو و ورزشگاه سانتیاگو برنابئو در اوج شادمانی قرار می گیره. پرچم های اسپانیا رو می بینید در ورزشگاه و مربی این تیم رو.
گل دوم: فرصت خوب برای آسانسیو. فرصت خوب. یه ضربه و باز هم توی دروازه. باز هم ایسكو. نتیجه رو دو بر صفر می كنه. حالا مادریدی ها در مادرید غوغا می كنن و پرچم های اسپانیا در ورزشگاه ورزشگاه سانتیاگو برنابئو به اهتزاز در می آد.
گل سوم: گل سوم. تمام. دیگه كار ایتالیا تمام شد واقعا. عالی كار كردن. راموس مثل یه فوروارد مثل یه پاسور واقعا مثل یه مهاجم پا به توب كار كرد. و کلافگی مربی تیم ملی ایتالیا.
نکته ها: جواد خیابانی بعد از گل اول و دوم از کلیشه «توی دروازه» استفاده کرد. پس از سومین گل اما خرق عادت کرد: «گل سوم. تمام. دیگه كار ایتالیا تمام شد». جمله های بعد از گل اول و دوم اشاره به شادی هواداران اسپانیا در ورزشگاه سانتیاگو برنابئو دارد و جمله بعد از گل سوم کمی گنگ است! از آن ها است که فقط خود خیابانی معنایش را می داند.
محمد سیانکی
مسابقه:پرسپولیس – نفت تهران/ هفته سوم لیگ برتر
صحنه های گل را چطور گزارش كرد؟
گل اول: طارمی می تونه گل بزنه در این لحظه از مسابقه و توی دروازه. چهل ثانیه از بازی گذشته بود در نیمه دوم كه طارمی قفل دروازه نفت رو باز می كنه.
گل دوم: فرشاد احمد زاده، گل دوم،گل دوم برای پرسپولیس. فرشاد احمد زاده با پای غیر تخصصی اش گل می زنه.
گل سوم: طارمی، طارمی با پای چپ می زنه (صدایش بلندتر می شود)خوب هم می زنه و ثمره اش یه گل دیگه س برای پرسپولیس. می تونه آقای گلی رو یك بار دیگر تكرار كنه مهدی طارمی؟
نکته ها: محمد سیانکی به نسبت چند سال قبل پیشرفت قابل ملاحظه ای در گزارشگری داشته است اما هنوز شش دانگ نشده. او در بازی پرسپولیس و نفت تهران سعی کرد با انرژی گزارش کند و موقع به ثمر رسیدن گل ها جملات غیر کلیشه ای بکار ببرد.برای گل اول«توی دروازه»را استفاده کرد که اگر نمی کرد امتیارش بالاتر می رفت.اتفاقا قبل و بعد از «توی دروازه» جمله هایی به کار برد که اشاره مستقیم به حال و هوای مسابقه داشت. برای گل دوم و سوم از کلیشه رایج فرار کرد و مجموع جمله هایش گویای شرایط و مشخصه های بازیکن ها است.به جمله ها دقت کنید.
منابع: همشهری جوان/ تبیان