تبیان، دستیار زندگی
دلتا (لیگاند تراغشایی) و Notch (گیرنده آن) در یک پیام رسانی تماسی شرکت می کنند ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پیام رسانی (Wnt، Hh) بخش دوم

دلتا (لیگاند تراغشایی) و Notch (گیرنده آن) در یک پیام رسانی تماسی شرکت می کنند.

مرکز یادگیری سایت تبیان-  مرجان سلیمانیان

پیام رسانی (wnt، hh) بخش دوم

در مطلب قبل دانستید که، پیام رسانی وینت (Wnt) با اتصال پروتئین های نشان از خانواده Wnt به گیرنده هایی از خانواده (Fz) Frizzled که مثل گیرنده های جفت شده با G پروتئین، 7 مارپیچ تراغشایی دارند آغاز می شود. حال به ادامه توضیحات توجه نمایید.

پیام رسانی هج هاگ (Hh) با اتصال پروتئین های نشان از خانواده Hh به گیرنده هایی از خانواده (Ptc) Patched آغاز می شود. در نبود Hh، Patched با مکانیزمی که به خوبی شناخته شده نیست، پروتئینی تراغشایی به نام Smoothened (Smo، متعلق به خانواده Fz) را غیر فعال و در وزیکول هایی درون سلول نگه می دارد. در این زمان پروتئین Ci در کمپلکسی سیتوپلاسمی (در ارتباط با ریز لوله چه ها) شرکت می کند.

فسفریلاسیون Ci توسط این کمپلکس باعث پردازش پروتئازی آن (توسط پروتئازوم) و تولید قطعه ای از آن موسوم به Ci75 می شود. Ci75 وارد هسته می شود و در نقش مهار کننده بیان ژن های هدف عمل می کند. در مقابل، Hh در صورت حضور در محیط، با اتصال به Ptc، آن را مهار می کند: Ptc خود در وزیکول های درونی قرار می گیرد و اثر مهاری آن از روی Smo برداشته می شود. Smo با عمل پروتئین های دیگر فعال شده، در غشای پلاسمایی قرار می گیرد و با فراخوانی اجزای کمپلکسی فوق، از فسفریلاسیون و پردازش پروتئولیتیک Ci جلوگیری می کند. اکنون Ci آزاد می تواند وارد هسته شود و به همراه پروتئین های کمکی، رونویسی از ژن های هدف را فعال کند.

** آستروسی تها توانایی بالایی در حفاظت از نورون ها دارا می باشند، اگر چه مکانیسم این حفاظت هنوز به خوبی روشن نیست. مسیر پیام رسانی Wnt یکی از مسیرهای کاندید در حفاظت نورونی توسط آستروسی تها است که در اثر فاکتورهای مختلفی می تواند فعال شود. نتایج نشان داد که استرادیول میزان فسفوریلاسیون آنزیم GSK-3β را افزایش داده که سبب مهار این آنزیم و تحریک ورود بتا -کتنین، مولکول هدف مسیر Wntبه هسته و فعال شدن ژن cyclin D1 که از ژن های هدف شناخته شده مسیر Wntاست، می گردد. در مجموع می توان گفت که استرادیول در آستروسیت ها با فعال کردن مسیر Wntعلاوه بر مسیر PI3K  می تواند نقش مهمی در حفاظت نورونی ایفا کند.

پیام رسانی (wnt، hh) بخش دوم

در نبود Hh، Ptc با مهار Smo ان را در وزیکول های درون سلول نگه می دارد. در این زمان، پروتئین ci در کمپلکسی شامل Fused و Costal2 در ارتباط با ریز لوله چه ها شرکت می کند. ci طی قدم هایی که وابسته به پروتئین کیناز A، GSK3 و CK1 است، فسفریله می شود. در نتیجه، این پروتئین طی فرآیندی که وابسته به پروتئین های مسیر پروتئازوم است، بریده می شود و قطعه ای موسوم به ci75 تولید می کند که مهار کننده بیان ژن های هدف هج هاگ می باشد. در حضور Hh مهار Ptc از روی Smo برداشته می شود. Smo به غشای پلاسمایی رفته، از جمله توسط CK1 و پروتئین کیناز A فسفریله می شود و اجزای کمپلکس تجزیه کننده ci را فراخوانی می کند تا نهایتا غیر فعال شود. در نتیجه ci آزاد می شود و پس از ورود به هسته به کمک پروتئین CBP باعث بیان ژن های هدف Hh می شود.

چرخه های بازخوردی در هر سه مسیر دیده می شود: برای مثال، در مسیر هج هاگ، Hh (hedgehog) می تواند بیان Ptc توسط سلول هدف را تحریک کند و در مسیر وینت، برخی از ژن هایی که توسط بتا-کتنین روشن می شوند، رمز کننده مهار کننده های مسیر هستند. علاوه بر اینها، یک نمونه جالب از باز خورد مثبت در مسیر ناچ-دلتا مشاهده می شود: فعال شدن ناچ در یک سلول باعث کاهش بیان دلتا در آن می شود. بنابراین در مجموعه ای از سلول های مشابه در طول نمو، یکی از سلول ها می تواند با بیان دلتا، سلول های مجاور را به عدم بیان آن و دنبال کردن مسیر و سرنوشتی متفاوت با این سلول وادار کند. این فرآیند مهار جانبی نام دارد و از جمله در تمایز سلول های عصبی از سلول های پوششی تمایز نیافته در نمو سیستم عصبی اهمیت دارد.

منبع: https://www.google.com  و  https://www.civilica.com

تنظیم کننده: محبوبه همت