سایه قرارگاه خاتم‌الانبیاء بر خلیج فارس
سامانه دفاع هوایی "اس-300" و دیگر داشته‌های ضد هوایی برد بلند ایران؛ تنگه هرمز و مسیرهای تردد کشتیرانی خلیج فارس را پوشش می‌دهند و این کشور را قادر می‌سازند با تهدید جنگنده‌های دشمن بر فراز خلیج فارس حالت تهاجمی به خود گرفته و بدین وسیله به سپر دفاعی برخی کشورها ضربه وارد کرده و توازن نظامی منطقه‌ای را دگرگون سازد.
فرآوری: آزاده مرنی -بخش سیاست تبیان
طی یک دهه اخیر نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران بیش از هر زمان دیگری سیر صعودی پیشرفت خود را در پیش گرفته است. پیشرفتی که بیشترین زمان آن زیر فشارهای تحریم های ظالمانه غرب سپری شده و می شود اما با تکیه بر توان و تخصص نیروهای داخلی، به فن آوری های نوین دست یافتیم.
نهِ ایران به تحریم ها
ژنرال «وینسنت استوارات»، مدیر آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا درباره پیشرفت های تجهیزات هوایی ایران اذعان داشت که تحریم‌ها نتوانسته اند در برابر ایران برای توسعه پیشرفته ترین توانمندی نظامی هوایی و موشکی، مانع ایجاد کنند.
در این راستا "اندیشکده واشنگتن" در تازه‌ترین گزارش درباره ایران به بررسی کیفیت دفاع هوایی تقویت شده ایران پرداخت و نوشت: ایران به طور قابل توجهی دفاع هوایی خود را در چند سال گذشته با ایجاد قرارگاه‌های دفاع هوایی مستقل خاتم الانبیا و استقرار سامانه‌های دفاع هوایی برد کوتاه تا بلند، سازماندهی مجدد و بهبود بخشیده است.
رشد قابلیت‌های دفاع هوایی و موشکی این امکان را به ایران می‌دهد تا آزادی عمل آمریکا و عملیات هوایی متحدانش در خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان را به خطر انداخته یا کاهش دهد و آسیب پذیری پایگاه‌های هوایی دشمن را در سراسر منطقه بیشتر کند.
به نوشته این اندیشکده، ایران در مواجهه با نیروهای هوایی بیگانه و فقدان نیروی هوایی خودی قابل قبول، مسیر عدم فرصت به دشمنان برای بکارگیری توانایی در اجرای قابلیت‌های هوایی را از طریق استفاده از پایگاه‌های دفاع هوایی برگزیده، که البته با توانایی ایران در دفع خطر و تنبیه دشمنان از طریق بکارگیری موشک‌های بالستیک تکمیل شده است.
بر اساس این گزارش، سامانه دفاع هوایی "اس-300" و دیگر داشته‌های ضد هوایی برد بلند ایران، تنگه هرمز و مسیرهای تردد کشتیرانی خلیج فارس را پوشش می‌دهند و این کشور را قادر می‌سازند با تهدید جنگنده‌های دشمن بر فراز خلیج فارس حالت تهاجمی به خود گرفته و بدین وسیله به سپر دفاعی برخی کشورها -که البته بسیار شبیه طرح چین در تنگه تایوان است- ضربه وارد کرده و توازن نظامی منطقه‌ای را دگرگون سازد.
این امر در طولانی‌مدت هزینه‌های نظامی را بر آمریکا تحمیل کرده و به تلاش‌های جمهوری اسلامی برای کنترل منطقه کمک می‌کند.
پوشش دفاعی - راداری قرارگاه خاتم‌الانبیا
اندیشکده واشنگتن در بخش دیگر این گزارش با اشاره به برگزاری رزمایش دفاع هوایی ایران در تاریخ 28 دسامبر سال 2016 نوشت: این رزمایش سه روزه با هدف تمرین برای به حد عالی رساندن توانایی دفاع از تاسیسات اتمی بوشهر و دیگر تاسیسات نفتی جنوب این کشور صورت گرفت و از سوی قرارگاه دفاع هوایی خاتم الانبیا که واحدی در بدنه نیروهای مسلح ایران و هماهنگ کننده دفاع هوایی با همه واحدهای نیروهای مسلح است، صورت گرفت.
به نوشته این اندیشکده، قرارگاه دفاع هوایی خاتم الانبیا در سال 2009 با دستور فرمانده کل قوای ایران شکل گرفت و دارای بیش از هفت مرکز عملیاتی برای کنترل بخش‌های مختلف کشور است. این مراکز (ADOC) فعالیت‌ها و اطلاعات از اهداف را با یگان‌های «ثارالله» سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای تصمیم‌گیری فرماند‌هان نظامی و مقام‌های ارشد عالی به اشتراک می‌گذارند.
در ادامه این مطلب با اشاره به داشته‌های مختلف دفاع هوایی ایران چون موشک‌های «سام»، چند رادار ویژه با برد بیش از 1000 کیلومتر که دارای بسامدهای عملیاتی مختلف و پوشش سامانه‌های دفاع هوایی چون «رعد»، «مرصاد» و «تلاش» است، آمده است: البته عملکرد این سامانه‌ها مشخص نیست اما بسیاری از آن‌ها متحرک بوده و قادرند به سرعت مستقر شوند. ایران اخیرا مجهز به سامانه‌های روسی دفاع موشکی اس-300 شده که هرکدام می‌توانند بیش از صد هدف را همزمان رصد کنند و به 6 هدف تا برد 200 کیلومتر موشک پرتاب نمایند. این سامانه در حال آزمایش است و البته ایران سامانه بومی «باور- 373» با قابلیت‌های مشابه اس-300 را نیز در اختیار دارد.
خلبانان آمریکایی و دفاع هوایی ایران با هم برخوردهای آشکار و نهانی در خلیج فارس دارند و این اواخر نیروهای دفاع هوایی ایران هشدارهایی را به ماموریت‌های تجسس هوایی آمریکا نزدیک به فضای ایران یا منطقه عملیاتی داده‌‌اند.
ایران با فقدان دفاع هوایی برد بلند، شاید با بکارگیری سامانه‌های دفاع هوایی جدید متحرک برد متوسط موجب عدم برتری هوایی دشمنان در خلیج فارس در برهه جنگ شود و با سامانه دفاع هوایی و موشک‌های بالستیک خود به هواپیماها و ناوهای هواپیمابر دشمن حمله نماید.
بر این اساس، استقرار سامانه دفاع هوایی اس-300 در خلیج فارس محل استقرار ناوگان پنجم دریایی آمریکا در «جفیر» بحرین، میدان گازی شمال قطر و کل تنگه هرمز را پوشش می‌دهد. آتش‌بارهای سامانه‌های اس-300 ایران نیز احتمالا با موشک‌های مختلف برد کوتاه تا متوسط «تور ام-1»، «رعد» و «مرصاد» پوشش داده شده و تقویت می‌شوند.
رشد قابلیت‌های دفاع هوایی و موشکی این امکان را به ایران می‌دهد تا آزادی عمل آمریکا و عملیات هوایی متحدانش در خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان را به خطر انداخته یا کاهش دهد و آسیب پذیری پایگاه‌های هوایی دشمن را در سراسر منطقه بیشتر کند. البته خلبانان آمریکایی و دفاع هوایی ایران با هم برخوردهای آشکار و نهانی در خلیج فارس دارند و این اواخر نیروهای دفاع هوایی ایران هشدارهایی را به ماموریت‌های تجسس هوایی آمریکا نزدیک به فضای ایران یا منطقه عملیاتی داده‌‌اند.
شاید این موارد تاثیری بر ماموریت‌های عادی آمریکا نگذارد اما با افزایش استقرار دفاع هوایی ایران و کاهش حضور آمریکا در خلیج فارس، این روند می‌تواند روزی تغییر یابد.
نتیجه :
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در طول 8 سال جنگ تحمیلی، همواره از نداشتن تجهیزات نظامی رنج می برد و بخش عمده تلفات وارده بر این ناوگان به دلیل نبود تجهیزات خاص حاصل شد. از این رو پیشرفت و همگام شدن با تکنولوژی و فناوری روز جهانی در دستور کار قرار گرفت که متاسفانه به سرعت با اِعمال تحریم ها علیه ایران این روند با کُندی مواجه شد اما با همت متخصصان داخلی، عرصه ی این صنعت بار دیگر جان دوباره گرفت و امروزه شاهد پیشرفت های روزافزون صنایع هوایی کشورمان هستیم.منابع : خبرگزاری فارس / مشرق نیوز / فردانیوز
