تبیان، دستیار زندگی
لحظه ای درنگ و تامل درباره ایده «کتاب به جای گل» ما را با دنیای شیرین کتاب آشتی می دهد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کتاب به جای گل

لحظه ای درنگ و تامل درباره ایده «کتاب به جای گل»، ما را با دنیای شیرین کتاب آشتی می دهد.

حسین جمالی فرد - بخش کتاب و کتابخوانی تبیان
کتاب به جای گل

تلفن را بر می دارد. شماره نزدیک ترین گل فروشی را می گیرد. بعد از سلام و علیک، سفارش یک تاج گل بزرگ را می دهد. به همراه  ساعت و نشانی محل برگزاری مراسم.

رایج ترین اتفاقی که در پیشواز یک مراسم روی می دهد، همین سفارش گل، دسته گل و تاج گل است. فرقی هم ندارد که عزا باشد یا عروسی. گل هم مثل مرغ عزا و عروسی است. بالاخره یک جوری بخشی از تشریفات مراسم مختلف ایرانی ها را به دوش می کشد.

اما ظاهرا قرار است، از این به بعد اتفاقات جدیدی را شاهد باشیم. شاید در آینده ای نه چندان دور، گل های سرخ و سفید جای خود را به کتاب هایی با جلدهای رنگارنگ دادند. بعد از پویش هایی مثل «نذر کتاب» و «عیدی کتاب»، این بار نوبت پویش«کتاب به جای گل» رسیده است. قصه ای که با مرگ تلخ «محمدرضا رستمی»، روزنامه نگار باسابقه کشورمان آغاز شده است.

رستمیِ خبرنگار که بود؟

محمدرضا رستمی، خبرنگاری را از دهه 70 آغاز کرد. اواخر همین دهه به روزنامه جام جم رفت و در عرصه های مختلف فرهنگی و هنری از جمله تئاتر، موسیقی، سینما، میراث فرهنگی، ادبیات و ... قلم زد. پس از پذیرش مسئولیت انتشار چند ضمیمه جام جم و دبیری سرویس شهرستان های آن روزنامه، دو سال هم به عنوان دبیر سرویس فرهنگ و هنر جام جم مشغول به فعالیت شد. سال 1389،به عنوان دبیر سرویس فرهنگ و هنر خبرآنلاین معرفی شد و تا زمان مرگش عهده دار این مسوولیت بود.اما چیزی که محمدرضا را علاوه بر دغدغه شغلی اش با ادبیات و کتاب مربوط می کرد، ذوق و توانایی او در داستان و شعر بود. با ناشران و فعالان فرهنگی نشست و برخاست داشت و  در این حوزه با آنها همکاری می کرد.

رویایی که به حقیقت پیوست

آرزوی خبرنگار فرهنگ و هنر قصه ما این بود که برای بچه های شهرش کتابخانه ای بسازد.  کسی که اهل فرهنگ و هنر است قطعا دغدغه هایش هم رنگ و بوی فرهنگی دارد. رویای فرزند اسدآباد همدان، ساخت کتابخانه ای با هزاران کتاب خواندنی بود. او ارزش مطالعه و کتابخوانی را بیش از هرچیز می دانست. کمپین کتاب به جای گل از همین آرزوی بزرگ شکل گرفت.

شیرینی خواندن کتاب را فقط نباید در مرگ و سوگواری ها تجربه کرد. اگر دست به دست هم دهیم و کمی انعطاف و اعتدال داشته باشیم، شیرینی جشن ها و شادی هایمان هم با کتاب لذت بخش تر خواهد بود

خانواده و دوستان محمد رضا رستمی تصمیم می گیرند مراسم یادبود او را در پردیس چهارسو با این ایده فرهنگی و ماندگار برگزار کنند تا اتفاقی جدید در حوزه فرهنگ کتابخوانی به وقوع بپیوندد.

برای تنهایی ات کتاب می آوریم رفیق، تا در دست جوانان همشهری ات تکثیر شوی و از تنهایی به در آیی. شما هم برای یادبود محمدرضا رستمی کتاب به جای گل بیاورید در کتابخانه های شهرش دست به دست بگردد تا او جاودانه شود در کلمات و  تصاویر و ذهن آدم های شهرش وقتی کتاب می خوانند. بدین ترتیب هشتگ «#کتاب _ بجای  _ گل» متولد شد.

کتاب به جای گل

اهدا کتاب آغاز می شود

هشتگ دست به دست می شود و به غیر از دوستان و همکاران محمد رضا، شخصیت های فرهنگی و سیاسی هم به پویش کتاب بجای گل می پیوندند.

احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران با اهدای 110 جلد کتاب و همچنین سیدرضا صالحی امیری رئیس سابق مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران و وزیر کنونی فرهنگ و ارشاد اسلامی با اهدای 40 جلد کتاب از نخستین کسانی بودند که به این پویش پیوستند.

محمدجواد ظریف چهره شاخص دیگری بود که  با 100 جلد کتاب از انتشارات وزارت امورخارجه و همچنین غلامعلی حدادعادل با 50 جلد کتاب در این پویش شرکت کردند.

برای رضا رستمی، به جای گل کتاب بیاورید. حتی بعد از مرگش هم به فکر همشهری َهایش است، می َخواهد برایشان کتابخانه بسازد

گلی امامی، اسدالله امرایی، حافظ موسوی و محمدحسن شهسواری از اهالی فرهنگ و ادب نیز هر کدام با اهدای یک دوره کامل از  آثار خود در این کار مشارکت کردند.

بسیاری از ناشران هم با اهدای کتاب به این حرکت فرهنگی پیوستند. برای نمونه نشر امیرکبیر 220 جلد، نشر کارنامه 200 جلد، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان 500  جلد، نشر دوستان 387 جلد، نشر آموت 1000 جلد و نشر تیمورزاده 300 جلد کتاب را به کمپین #کتاب_جای_گل هدیه دادند. روزنامه خبر ورزشی نیز 100 جلد کتاب به این کمپین هدیه کرد.

کتابخانه را هم تجهیز کنیم

اولین نیاز راه اندازی یک کتابخانه بدون شک داشتن کتاب است. اما فقط کتاب کافی نیست. تجهیزات کتابخانه نیاز دیگری است که باید به شکلی تامین شود.

نکته ای که سیدفرید قاسمی، روزنامه نگار باسابقه هم به آن اشاره دارد و می گوید: « پویش کتاب به جای گل که اقدامی برای تأسیس کتابخانه است خوب است اما برای تأسیس کتابخانه فقط گردآوری کتابخانه کافی نیست. کتابخانه تجهیزات دیگری نیاز دارد و به همین خاطر عزیزان متصدی می توانند کمک هایی را برای تأمین تجهیزات کتابخانه دریافت کنند. اگر کسی بتواند یادداشت هایی که بعد از درگذشت رستمی منتشر شد را در کتابی به عنوان یادنامه منتشر کند، کار بسیار خوبی انجام شده است. علاقه این نویسنده به سعدی نشانی از این است که او در پی اندرز و جهانی بهتر بود و به همین علت سعدی را بسیار دوست می داشت.»

کتاب به جای گل فرهنگ سازی شود

مرگ که فرا می رسد، دوستان و آشنایان برای تسلی خاطر بازماندگان، حاضرند آنچه در توانشان هست را بر طبق اخلاص بگذارند تا ذره ای از رنج و اندوه آنان کاسته شود. اما به راستی اهدای تاج گل هایی که سرنوشتی جز پژمردن و  پلاسیده شدن ندارند، کمکی به همدردی و شریک بودن در غم دیگران می کند.

هزینه یک تاج گل، یا ده ها تاج گلی که فقط برای یک مجلس ترحیم صرف می شود، چقدر است؟ قرار نیست تعداد درگذشتگان را در تعداد مجالس عزا و هزینه گل ضرب کنیم و به یک عدد و رقم قابل توجه برسیم. فقط می خواهیم تلنگری باشیم برای آنهایی که دغدغه فرهنگ و ادب کشور را در صفحات مجازی خود با افتخار یدک می کشند. به جای ریال هایی که خرج گل می شود. چند کتاب می توان خرید. چند کتابخانه در مدارس و نقاط محروم می توان برپا کرد؟

لحظه ای درنگ و تامل درباره آرزوی محمدرضا رستمی و ایده کتاب به جای گل قطعا ما را با دنیای ادبیات و کتاب ایران وجهان آشتی می دهد.

شیرینی خواندن کتاب را فقط نباید در مرگ و سوگواری ها تجربه کرد. اگر دست به دست هم دهیم و کمی انعطاف و اعتدال داشته باشیم، شیرینی جشن ها و شادی هایمان هم با کتاب لذتبخش تر خواهد بود. به امید آن روز.