تبیان، دستیار زندگی
تشدید نظارت بر واردات و تولیدات تجهیزات و ملزومات پزشکی که چندی بعد از آغاز طرح تحول نظام سلامت، اجرایی شد، گامی بود برای کنترل قاچاق در این حوزه؛ معضلی که سال ها بلای جان بیماران شده بود، در حالیکه دلالان تجهیزات پزشکی از این آشفته بازار سودهای کلانی به
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بازار کساد دلالان تجهیزات پزشکی


تشدید نظارت بر واردات و تولیدات تجهیزات و ملزومات پزشکی که چندی بعد از آغاز طرح تحول نظام سلامت، اجرایی شد، گامی بود برای کنترل قاچاق در این حوزه؛ معضلی که سال ها بلای جان بیماران شده بود، در حالیکه دلالان تجهیزات پزشکی از این آشفته بازار سودهای کلانی به جیب می زدند و داغ مصرف تجهیزات بی کیفیت و نامرغوب را بر تن بیماران می گذاشتند.

بخش اجتماعی تبیان
تجهیزات پزشکی


برای پیشگیری از همین چالش بود که "تحول" در حوزه تجهیزات پزشکی هم گام برداشت و با تشدید فعالیت کمیته های تخصصی نظارت بر واردات و تولید تجهیزات پزشکی و تهیه و ابلاغ دستورالعمل مبارزه با قاچاق تجهیزات پزشکی از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، اقداماتی جدی برای مقابله با قاچاق آغاز شد.
به دنبال این کارها بود که اداره کل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو جانی دوباره گرفت و علاوه بر اجرای تحولاتی در زمینه حمایت از تولید داخل و توسعه صادرات، تهیه تجهیزات پزشکی مورد نیاز بیماران در مراکز درمانی و بیمارستان ها  و ایجاد تحولاتی که در قیمت گذاری تجهیزات پزشکی انجام و منجر به کاهش قیمت 200 درصدی در این حوزه و به دنبال آن کاهش هزینه های درمانی بیماران شد، در حوزه پیشگیری از قاچاق نیز قدم هایی برداشته شد. به طوریکه اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو اعلام کرده است برای شناسایی کالاهای پزشکی اصیل از غیراصیل، 920 هزار کالای پزشکی کددار شده و کد اصالت دریافت می کنند تا اصالت آنها از طریق سامانه "ایران رجیستری کد" که در دست ایجاد است، تایید شود. 
در این راستا دکتر محمود بیگلر درباره مساله قاچاق در تجهیزات پزشکی و تاثیر تحول سلامت بر میزان آن، با توجه به اینکه پیش از طرح تحول نظام سلامت بعضا شاهد قاچاق چمدانی تجهیزات و ملزومات پزشکی بوده ایم، می گوید: کسی نمی تواند ادعا کند که می شود قاچاق را به طور کامل از سیستمی حذف کرد. اکنون در کشورهای پیشرفته نیز بخشی از اقلام مصرفی شان را اینگونه محصولات تشکیل می دهند و آمارهای قاچاق در کشورهای مختلف، متفاوت است.
وی می افزاید: در این زمینه بر اساس برآوردها در کشورهای پیشرفته، میزان قاچاق بین هشت تا 10 درصد است. این عدد در کشورهای در حال توسعه 15 تا 20 درصد است و از آنجایی که ایران هم کشوری در حال توسعه محسوب می شود، بنابراین برآوردمان این است که میزان قاچاق مان عددی بین 15 تا 20 درصد باشد و این میزان از کالاهای مصرفی موجود در کشور را این قبیل از کالاها به خودشان اختصاص می دهند.
بیگلر با بیان اینکه البته بحث قاچاق می تواند به همه مقولات تسری یابد و تنها به تجهیزات پزشکی اختصاص ندارد، ادامه می دهد: حتی شاید در حوزه تجهیزات پزشکی نوسانات آن کمتر از سایر کالاها باشد؛  چرا که سخت گیری های بیشتری در این حوزه اعمال می شود.

محیط برای قاچاقچیان تجهیزات پزشکی ناامن می شود

مدیر کل نظارت بر تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو  با بیان اینکه هدف ما در حوزه تجهیزات پزشکی، ناامن کردن محیط کار برای افرادی است که دست به قاچاق تجهیزات پزشکی می زنند، اظهار می کند: بر این اساس چنین اقدامی از طریق تشدید بازرسی ها، اعمال می شود. در زمینه نظارت ها با تفویض اختیاری که به دانشگاه هایمان داده ایم، قطعا تا پایان سال نتایج بسیار خوبی را هم از جنبه کشفیات و هم از جنبه مبارزه با این افراد و سپردن شان به مراجع قضایی انجام می دهیم.

برگزاری اولین مانور شناسایی تجهیزات پزشکی قاچاق در تهران و هماهنگی با سه دانشگاه علوم پزشکی

بیگلر در ادامه با اشاره به اقدامات اداره کل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو برای پیشگیری و شناسایی قاچاق این تجهیزات، از برگزاری مانور شناسایی تجهیزات پزشکی قاچاق در مرداد ماه امسال خبر داده و می گوید:  در این راستا در سطح استان تهران با سه دانشگاه علوم پزشکی هماهنگی هایی انجام شد و بر اساس آن در مرداد ماه اولین مانور این کار را در سطح استان تهران انجام دادیم. باید توجه کرد که از طریق برگزاری این مانورها می توانیم در بازارهای عرضه تجهیزات و ملزومات پزشکی قاچاق ورود پیدا کرده و کالاهایی که به صورت قاچاق وارد کشور شده اند را شناسایی کنیم. همچنین از این مسیر می توان افرادی را که با این پدیده همکاری می کنند با انجام هماهنگی های لازم با مراجع قضایی و انتظامی کشور، شناسایی کرد.
وی می گوید: بنابراین یکی از موضوعاتی که هم به تولید داخلی و هم به واردکنندگان دارای مجوز و قانونی کمک کرده و بستر سرمایه گذاری آنها را تضمین کند، اقداماتی نظیر برگزاری این مانورها در سطح کشور است.

اطلاع رسانی؛ گام دوم سازمان غذا و دارو جهت پیشگیری از قاچاق تجهیزات پزشکی

مدیر کل نظارت بر تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو همچنین اظهار می کند: دومین اقدامی که در زمینه پیشگیری از قاچاق آغاز کرده ایم، این است که در برنامه های فرهنگی ورود کرده و بسته های آموزشی را در حوزه تجهیزات پزشکی برای عموم مردم و از طریق رسانه های جمعی اطلاع رسانی کنیم تا مردم با پدیده قاچاق تجهیزات پزشکی آشنا شوند و بدانند که چگونه یک جنس قاچاق را شناسایی کنند و در عین حال با عواقب مصرف فرآورده های قاچاق نیز آشنا شوند.
بیگلر با بیان اینکه در این زمینه هم یک گروه کار می کنند تا بتوانیم اقدامات لازم را انجام دهیم، می افزاید: به نظر من بیشتر باید در زمینه فرهنگ سازی کار کرده و از طریق آگاهی بخشی مردم را مسلح کنیم. بر این اساس هر چقدر که اطلاع رسانی ما برای جامعه بیشتر باشد، مردم هم بیش از این در کنارمان قرار می گیرند و در مصرف این کالاها محدودیت خاص ایجاد می کنند. حال زمانیکه عرصه مصرف کالاهای پزشکی قاچاق کمتر شود، قطعا حضور و ورود به این بازار نیز کمتر خواهد شد.


از قاچاق چمدانی تجهیزات پزشکی چه خبر؟

وی در ادامه به مساله قاچاق چمدانی تجهیزات پزشکی که در گذشته معضلی اساسی در این حوزه محسوب می شد، اشاره و اظهار می کند: درباره کالاهایی هم که به همراه مسافران و به صورت چمدانی وارد کشور می شوند، اقداماتی انجام داده ایم. به طوریکه با همکاری اداره گمرک، کارشناسان ما در گمرکات مستقر شوند و علاوه بر انجام نظارت هایی روی این اقلام، اگر ورود تجهیزات و ملزومات پزشکی را  خارج از شبکه  و روال قانونی به کشور مشاهده کردند، بتوانیم با آنها برخورد کنیم.
بیگلر در عین حال می گوید: در این زمینه برنامه ای با نام "ایران رجیستری کد" آغاز شده و از 15 اردیبهشت نیز با هماهنگی های لازم، این نرم افزار با سامانه گمرک، اداره مبارزه با قاچاق و وزارت صنعت و معدن لینک شده است و به این ترتیب سامانه مشترکی ایجاد کردند که بتوانند اطلاعات یکدیگر را دریافت کنند. حال هدف ما این است که از طریق اجرای این طرح  بتوانیم از اصیل بودن برندهایی که در داخل بیمارستان ها مورد استفاده قرار می گیرند، اطمینان حاصل کنیم.
وی می افزاید: در عین حال این طرح به صورتی است که شرکت هایی که به نوعی نماینده کمپانی های خارجی هستند یا تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی، کدهایی را با عنوان " کد اصالت " به کالاهایشان اختصاص دهند. به این ترتیب مصرف کننده می تواند از طریق سامانه و با ارسال پیامک یا ورود به سایت، از اصالت کالای مصرفی خود اطمینان یابد. حال یکی از اقلامی که باید حتما در سامانه آی آر سی وارد شود، تجهیزات و ملزومات پزشکی است که از طریق مسافران وارد می شوند. به طوریکه این اقلام باید ثبت شده و در این سامانه قرار گیرند تا مجاز تلقی شوند. بنابراین اگر کسی متقاضی این کار است و مجوز ورود را می خواهد، حتما باید اطلاعات کالایش را در سامانه بارگذاری کند. زیرا اگر کالایی خارج از این مجموعه باشد، جنس قاچاق تلقی می شود.

ایجاد سامانه ای مردمی برای تجهیزات پزشکی

مدیر کل نظارت بر تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو در ادامه صحبت هایش از طراحی و ایجاد سامانه دیگری در حوزه تجهیزات پزشکی جهت اطلاع رسانی به مردم خبر داده و می گوید: هدف از ایجاد این سامانه آن است که مردم بتوانند از طریق آن از اصالت کالای پزشکی که تهیه می کنند، اطمینان یابند. یعنی این سامانه به گونه ای است که سازمان شماره ای را اعلام می کند و مردم می توانند از طریق آن به سامانه متصل شوند یا با آن تماس گرفته و یا از طریق پیامک با سامانه ارتباط برقرار کنند و از این طریق نسبت به اصالت کالایشان اطمینان یابند.

جای خالی پایگاهی مردمی در حوزه تجهیزات پزشکی

بیگلر با بیان اینکه در حال حاضر در حوزه دارو سایتی وجود دارد که عوارض داروها را ثبت می کند، ادامه می دهد: این در حالیست که  در حوزه تجهیزات پزشکی جای چنین پایگاهی خالی است و تاکنون در این فرایند ورود پیدا نکرده ایم. حال باید توجه کرد که بسیاری از اقلام پزشکی کاشتنی محسوب شده و در بدن بیماران به کار می روند، یا دستگاه هایی که به نوعی خطرات بالا  دارند که پروتکل درمانی آنها ناقص است. بر این اساس در نظر داریم سامانه ای ایجاد کنیم که از طریق آن هم بتوانیم دریافت کننده اتفاقات و عوارضی که در حوزه تجهیزات پزشکی به دلیل کیفیت یا مرغوبیت شان برای مردم می افتد، باشیم و هم بتوانیم عوارض و ویژگی های تجهیزات و ملزومات پزشکی را انتقال دهیم. از طریق این تبادل اطلاعات اگر نیاز است کالایی از سطح بازار جمع آوری شود، می توانیم با دریافت این عوارض از بیماران و مصرف کنندگان این کار را با مداخلات جدی انجام دهیم.

تفویض برخی اختیارات نظارتی در حوزه تجهیزات پزشکی به دانشگاه ها

وی با بیان اینکه بنابراین به طور جدی به دنبال راه اندازی این سامانه هستیم تا پلی ارتباطی را بین مصرف کننده و سیستم های نظارتی ایجاد کنیم، می گوید: در حال حاضر بخشی از تکالیف نظارتی را به دانشگاه ها تفویض می کنیم که البته از اوایل مرداد ماه برخی اختیارات به آنها منتقل شد و اقداماتی نظیر نظارت بر تولید به دانشگاه ها منتقل شد.
به گفته بیگلر، دانشگاه های علوم پزشکی همچنین در زمینه نظارت ها بر سطح مراکز تجهیزات پزشکی و تکمیل شناسنامه شرکت های تجهیزات پزشکی، کمک می کنند تا بتوان نظارت ها را تشدید کرده در عین حال نظارت ها هم در استان ها گسترش یابند.
وی در همین راستا توضیح می دهد: باید توجه کرد که ما در حوزه تجهیزات پزشکی چهار نوع کلاس خطر در یک طیف داریم؛ کلاس خطر A فرآورده هایی هستند که خطری برای بیمار ایجاد نمی کنند، اما کلاسD فرآورده هایی هستند که اگر در آنها دقت و کنترل نباشد، می تواند منجر به مشکلات حاد و خاص برای مصرف کننده شود. حال علاوه بر انجام نظارت های مذکور از سوی دانشگاه های علوم پزشکی، در بعد ترخیص هم نظارت بر تجهیزات پزشکی با خطرA و B را به دانشگاه ها تفویض می کنیم تا هم حجم کار اداره کل را کاهش داده و هم سرعت و دقت مان را در مجموعه های دانشگاهی افزایش دهیم.
مدیر کل نظارت بر تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو  ادامه می دهد: بنابراین کلاس خطر  A  و B  که 70 درصد بار کاری اداره کل را تشکیل می دهند را به دانشگاه ها تفویض می کنیم. در عین حال در این زمینه 10  قطب هم داریم که در حال تامین نیروی انسانی و تجهیزات لازم برای آنها هستیم تا بعد از تکمیل آموزش هایشان این کار را به آنها تفویض کنیم.
بیگلر همچنین اظهار می کند: همچنین در حوزه رتبه بندی و نظارت بر شرکت های ارائه کننده خدمات پس از فروش نیز دانشگاه هایمان درگیر می شوند و قطعا این تفویض اختیارات می تواند کیفیت کار را در شرکت هایی که این خدمات را ارائه می دهند، افزایش دهد. بنابراین کاری را که ما به صورت ستادی انجام می دهیم، به دانشگاه ها تفویض خواهیم کرد تا این شرکت ها را رتبه بندی کرده و بر اساس آن بتوانیم به نسبت کار بیمارستان ها و مراکزمان،  مجوز ورود کالا و ارائه آن خدمت را داشته باشیم.



منبع: ایسنا