بازخوانی عملیات مرصاد
رمز صحیح عملیات «یا علی بن ابی طالب (ع)» بود
سرتیپ جانباز«مهدی رادفر»، روز پنجم مردادماه در صحنه تاریخی ای که ارتش و سپاه با نام مرصاد رقم زدند فرماندهی لشکر زرهی 81 کرمانشاه را برعهده داشت و امروز پس 28 سال از این کمینگاه می گوید.
برای شروع گفت و گو ضمن معرفی خودتان، بفرمایید در عملیات مرصاد چه سمتی داشتید؟
سرتیپ زرهی جانباز «مهدی رادفر» هستم ؛ در عملیات مرصاد فرمانده لشکر 81 زرهی کرمانشاه بودم و در حال حاضر بازنشسته هستم . در حین عملیات مرصاد فرمانده لشکر منطقه عملیاتی غرب سرپل ذهاب قصر شیرین گیلان غرب بوده ام.
لشکر 81 زرهی در کدام منطقه جنگی نقش داشت؟
در اولین روزهای حمله ارتش عراق به منطقه غرب، تلاش و فداکاری نیروهای موجود در منطقه از لشکر 81 زرهی کرمانشاه و هوانیروز که رزمندگان ژاندارمری و سپاه و نیروهای مردمی و عشایر آن ها را همراهی می کردند را همه به یاد دارند و در آخرین عملیات دفاع مقدس نیز این لشکر نقش مهمی ایفا می کند.
عملیات مرصاد پس از قبول قطعنامه به وقوع پیوست. چه شرایطی باعث انجام این عملیات شد؟
زمانی که جمهوری اسلامی ایران در تاریخ بیست و هفتم سال 67 قطعنامه 598 سازمان ملل را پذیرفته بود ارتش عراق با استفاده از نیروهای منافقین و جمع آوری سایر نیروهای خود عملیات را علیه ما سامان داد؛ از سوی دیگر نیروهای منافقین که چند سال در اختیار عراق بود توسط استخبارات عراق تجهیز و وسایل جنگی در اختیار منافقین قرار گرفت. آن ها قبل از عملیات مرصاد، دو عملیات در منطقه جنوب فکه یعنی اروند عملیاتی را به نام «آفتاب» در هفتم فروردین ماه همان سال اجرا کردند و همچنین عملیاتی موسوم به «چهل چراغ» بیست و هشتم خردادماه در منطقه مهران انجام داده بود.
«عملیات فروغ جاویدان» منافقان که مرصاد ما را شامل می شود نیز قرار بود در شهریور 1367 انجام شود که ارتش عراق دو ماه عملیات را زودتر شروع کرد.
چرا رژیم بعث عملیات را تسریع کرد؟
برای آن بود که عراق بتواند در پایان جنگ و امضای قطعنامه امتیاز بیشتری بگیرد و به عنوان برگ برنده در دستش باشد زودتر عملیات را آغاز کرد.
از سویی هم با توجه به طولانی شدن جنگ و خستگی پرسنل و عدم تمایل به ادامه جنگ در خارج از مرز عراق از این موقعیت استفاده کرد.
تحرک دشمن چه زمانی علیه ایران آغاز شد؟
ارتش عراق در گرمای آخرین روز تیرماه با استفاده از نیروهای جمع آوری شده در محورهای سرپل ذهاب، قصر شیرین، گیلان غرب و با استفاده از آتش بسیار سنگین هوایی توپخانه در ساعت هشت صبح عملیات تهاجمی را شروع کرد و در مراحل اولیه هم موفقیت هایی را به دست آورد که باعث تقویت روحیه پرسنل عراق شد.
لشکر 81 زرهی و شما به عنوان فرمانده لشکر در این حملات از کی وارد ماجرا شدید؟
ارتش در چند روز قبل یعنی از بیست و هشتم تیرماه به نیروهای خود دستور داده شده بود با توجه به تحرکات شدید دشمن در حفظ خطوط عقب خط مقدم مواضع پدافندی تهیه کنند که در صورت نیاز عقب نشینی در موانع بعدی مستقر شوند. اولین حضور ارتش عراق و بمباران عقب لشکر و موانع توپ خانه ها و قرارگاه های تیپ ها و لشکرها و پادگان ابوذر نیروهای زرهی و مکانیزه از محورهای خود اطراف قصر شیرین وسط پل ذهاب و گیلان غرب هجوم آورد و خط مقدم را شکست.
لشکر 81 زرهی که منطقه وسیعی را پدافندی می کرد که وقتی خط اول شکسته شد و به خط دوم که قبلاً پیش بینی شده مستقر شدند منطقه پدافند لشکر حدود 200 کیلومتر بود لشکر با عنایت خدا که منطقه وسیعی پدافند کرد و توانست با تلاش و تحمل تلفات و خسارات تا غروب روز 31 تیرماه موقعیت خود را حفظ کند. در روز دوم عملیات مجدداً عراق شروع به حرکت کرد تا سرپل ذهاب و گردنه پاطاق و نزدیکی پادگان ابوذر پیشروی کرد. در محور و دهنه ارتفاعات گیلان غرب مستقر شد با پیشروی نیروهای عراقی و پدافند تأخیری که لشکر انجام داد در محور پاطاق و گیلان غرب جلو پیشروی دشمن سد کرد. ارتش عراق با استفاده نیروهای منافقین به خودروهای زرهی و نفربر مجهز شده بودند.
حرکت منافقان و پیشروی آن ها در مرزهای غربی از کجا شروع شد؟
روز سوم مرداد شده بود و نیروهای عراقی با عبور از مرز خسروی به سمت قصر شیرین پیشروی می کردند و پس از رسیدن به منطقه پاطاق کرمانشاه و تخلیه ارتفاعات آن توسط یک گردان ژاندارمری دشمن توانست از این ارتفاعات عبور و به طرف کرند و اسلام آباد غرب حرکت کنند.
در کدام منطقه پیشروی منافقان متوقف شد؟
گردنه پاطاق پس از سه روز مقاومت سقوط کرد و نیروهای منافقین با پشتیبانی توپ خانه و هواپیما و بالگردهای عراقی از جاده حرکت و به طرف اسلام آباد غرب پیشروی کردند.
پاسگاه فرماندهی لشکر که در روز اول عملیات به عقب رانده شده بود ابتدا در تنگه سگان و سپس در پاسگاه اسلام آباد مستقرشده بود؛ زیرا اسلام آباد غرب در مرکز منطقه قرار داشت و دسترسی به نیروها در خط را آسان می کرد و ازآنجا لشکر را هدایت می کرد. عصر روز سوم و چهارم عملیات نیروهای منافقین به پادگان الله اکبر اسلام آباد غرب نزدیک و مجبور شدیم قرارگاه فرماندهی را از پادگان خارج و به طرف گردنه قلاجه حرکت دهیم لذا حرکت و پاسگاه فرماندهی در دامنه شرقی گردنه قلاجه که قبلاً هم قرارگاه غرب در آنجا بود مستقر شویم.
عناصری از ستاد لشکر به محورها اعزام و پس از شناسایی از حمله و استقرار آن ها تماس برقرار شد نیروهای منافقین پس از عبور از پاطاق، کرند، اسلام آباد به گردنه چهارزبر رسیدند و در آنجا پیشروی آن ها به وسیله عناصری از سپاه و نیروهای موجود در پادگان های لشکر در کرمانشاه و یک گردان توپ خانه و بالگردها، پیشروی منافقان در دامنه ارتفاعات چهار زبر متوقف شد.
این فرمانده نقشه حرکت و توقیف منافقان خائن را رسم کرد.
از روزی بگویید که برای منافقان روز خوف شد و برای ایران تاریخ رشادت را رقم زد، یعنی پنجم مردادماه 1367 و عملیات مرصاد که کمینگاهی شد برای فروغ جاویدان.
روز پنج عملیات با هماهنگی در گردنه قلاجه و با حضور فرمانده نیروی زمینی، فرمانده قرارگاه غرب و همین طور با هماهنگی با شهید بزرگوار صیاد شیرازی که نماینده محترم امام در شورای عالی دفاع بود و آیت الله هاشمی رفسنجانی به عمل آمد، قرار شد از سه محور به نیروهای منافقین در منطقه بودند حمله شود به این ترتیب:
1. محور کرند به اسلام آباد توسط هدایت شهید صیاد شیرازی و با استفاده از بالگردهای هوا نیرو پیاده کردند نیرو به وسیله بالگرد از کرند به اسلام آباد و جلو فرار منافقین گرفته شود.
2. محور کرمانشاه توسط عناصری از سپاه و همچنین لشکر 81 ارتش، یک گردان توپ خانه از طریق چهار زبر، تک بزند.
3. محور سوم از گردنه قلاجه به اسلام آباد توسط لشکر 81 زرهی ضمن حفظ خط پدافندی در دو محور سگان و گیلان غرب با تشکیل یک گروه زرهی شامل یک گروهان تانک یک گروهان پیاده مکانیزه و یک آتش بار توپ خانه به نیروهای منافقین در اسلام آباد غرب و پادگان بودند، آنجا را تصرف و تأمین کردند.
سرنوشت منافقان چه شد؟
روز عملیات با هماهنگی که قبلاً به عمل آمده بود حمله از ساعت هشت صبح با رمز «یا علی بن ابی طالب (ع)» شروع و ظرف سه روز کلیه نیروهای منافقین در منطقه نابود یا کشته شدند و یا اسیر شدند و یا به ارتفاعات فرار کردند.
گویا د ر منابع رمز عملیات «یا صاحب زمان عج ادرکنی» قید شده است؟
اشتباه تاریخی است رمز همان «یا علی بن ابی طالب (ع)» بود. ما با این رمز عملیات کردیم.
در تاریخ 7 مردادماه 1367 نیروهای منافقین به طور کامل از بین رفته و منطقه به دست گروهای خودی درآمد؛ ارتش عراق هم از منطقه عقب نشینی و در خط مرزی مستقر شد. نیروهای خودی در منطقه عملیاتی خود را تصرف و در آن مستقر شدند.
به طورکلی نیروهای منافقین از بین رفته و تعدادی کشته و تعدادی زخمی و تعدادی فرار کردند و تعدادی هم اسیر شدند که در بین آن ها تعدادی هم زن بودند و رفتار با اسرا بسیار خوب بود.
برای مشاهده تصویر در سایز بزرگتر بر روی عکس کلیک کنید.
