آشتی مردم با کتاب در «کتاب باز»
کتاب باز برنامه ای است سرگرم کننده که حال خوب کتابخوانی را با بیننده به اشتراک می گذارد.
اولین قسمت از برنامه کتاب باز همزمان با آغاز نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از شبکه نسیم پخش شد. این برنامه که با تهیه کنندگی محمدرضا رضائیان و با اجرای امیرحسین صدیق تولید می شود، شب های یکشنبه تا پنج شنبه به موضوعات گوناگونی در حوزه ی کتاب می پردازد و با تمرکز به وجوه سرگرم کننده کتاب، حال خوب کتابخوانی را با بینندگان به اشتراک خواهد گذاشت.
اولین مهمان این برنامه مصطفی رحماندوست بود و بعد از وی بسیاری از هنرمندان و اهالی فرهنگ و ادب به پاتوق کتاب امیرحسین صدیق سر زده و در موضوعات مختلف به گفتگو با او نشستند.بخش های جذاب درباره دانستنی های کتاب و کتابخوانی از میان برنامه هایی است که در خلال گفتگوی صدیق با مهمان برنامه روی آنتن پخش می رود.
در این برنامه مجری کتاب باز بر خلاف سبک رایج گفتگوهای تخصصی کتاب که رسمی است، گپ و گفت خود را با مهمانش حالت خودمانی و صمیمی دارد که البته با احترام متقابل و رعایت شان و مقام مهمان انجام می شود. امیر حسین صدیق که تجربه بازیگری را نیز به همراه دارد و نقش ماندگار او در سریال کتابفروشی هد هد ساخته مرضیه برومند هنوز در خاطر بینندگان تلویزیونی باقی مانده است از این تجربه و توانایی خود در گفتگوهایش نیز استفاده می کند.حالات چهره و واکنش هایی که در برابر حرف های مهمان برنامه و دیالوگ های ردو بدل شده، نشان می دهد به جذابیت و گرم شدن گفتگو کمک می کند.
اطلاعات مجری در حوزه کتاب و کتابخوانی و همچنین آشنایی با برخی هنرمندان مهمان باعث می شود کتاب باز از یک برنامه خشک و یک طرفه خارج شود.صدیق علاوه بر اینکه درباره کاب و علاقه مندی های مهمانش درباره ادبیات می پرسد با یادآوری برخی نوستالژی ها و خاطرات بعضا مشترک، برنامه کتاب باز را تبدیل به برنامه ای سرگرم کننده هم تبدیل می کند و به قول معروف دل مخاطب را نمی زند. بیننده تلویزیونی حتی اگر علاقه ای به کتاب نداشته باشد با توجه به شهرت و دیالوگ های جذاب ردو بدل شده سعی می کند تا آخر پای برنامه بنشیند.
سبک زندگی همراه با کتاب
امیرحسین صدیق درباره اجرا و تولید برنامه «کتاب باز» از شبکه نسیم به تبیان می گوید: اولین بار پیشنهاد تولید و پخش برنامه «کتاب باز» از سوی حسین کرمی، مدیر شبکه نسیم ارائه شد و برای من هم اجرای چنین برنامه ای بسیار جالب بود. بعد از آن که گپ و گفتی با ایشان راجع به شکل و شمایل برنامه داشتیم به این نتیجه رسیدیم که برنامه ای با محوریت کتاب به روی آنتن ببریم. همچنین پس از مدتی و در جلسات مختلفی که با مدیر و تهیه کننده داشتیم به فرم و شکل برنامه رسیدیم. امیدوارم بتوانیم انرژی بیشتری بگذاریم و برنامه را با قدرت بیشتری به پیش ببریم.
مجری برنامه «کتاب باز»می گوید: در جلسات اولیه ای که با مدیریت شبکه نسیم داشتیم، درباره چگونگی اجرای برنامه، صحبت های زیادی شد و من اصرار داشتم که در سبک اجرای برنامه، خودم باشم تا مخاطب هم بهتر باور کند و به بیان بهتر، نقش بازی نکنم. در طول اجراهایم هم همیشه تلاش دارم بدون هیچ اضافه و کمی خودم باشم.
صدیق با بیان اینکه تصمیم گرفتیم در این برنامه صادقانه با تماشاچی و مخاطب برخورد کنیم اضافه می کند: اعتقاد دارم علاوه بر این که کتاب و مطالعه ضروری است، سبک زندگی که به همراه کتاب می آید نیز باید نشان داده شود . باید به شیوه جدیدی از نگاه به زندگی برسیم تا مخاطب هم این نوع نگاه را باید بپذیرد.
صدیق همچنین تاکید می کند: در ابتدای تولید برنامه «کتاب باز» شورای انتخاب کتاب ها برای معرفی آثار ادبی، افراد پرشماری بودند، اما در حال حاضر به گروه منسجمی همچون افشین قطبی زاده ، محمدرضا رضائیان تهیه کننده برنامه و من رسیده ایم که کتاب ها را انتخاب می کنیم.
صدیق درباره زمان پخش برنامه اعتقاد جالبی دارد: در ابتدای شروع پخش این برنامه، همه تصور می کردند که «کتاب باز» برنامه ای مناسبتی است که به مناسبت نمایشگاه کتاب تهران از تلویزیون پخش می شود. اما از ابتدا هم چنین بنایی نداشتیم که این برنامه مناسبتی و مقطعی باشد، چرا که اساسا موضوع کتاب به شکلی نیست که تنها چند روز و یا در یک فصل به آن پرداخته شود.
وی ادامه می دهد : تصمیم داریم تا در صورت مساعد بودن شرایط فصل های بعدی این برنامه را هم به روی آنتن تلویزیون ببریم. البته امیدوارم مشکلات مالی که در زمینه تولید برنامه وجود دارد برطرف شود. در حال حاضر با بودجه اندکی این برنامه را تولید می کنیم و اسپانسرهای برنامه ما که برنامه ای کتاب محور است نیز عمدتا فرهنگی هستند و به لحاظ تامین مالی، آن ها هم شرایط خوبی ندارند و امیدوارم این گونه مشکلات برطرف شود و بتوانیم با اطمینان بیشتر برنامه را بسازیم.
صدیق می گوید: مدیریت شبکه نسیم از این برنامه راضی است و علاقه مند است این همکاری ادامه و در کتاب همیشه باز باشد. ما هم فکرهای خوبی برای این برنامه در سر داریم و امیدوارم بتوانیم این ایده ها را اجرایی کنیم. برنامه «کتاب باز» هنوز در اول راه و کوهپایه هاست و تا قله راه زیادی داریم.اما ساخت برنامه های فرهنگی خصوصا درباره کتاب و کتابخوانی مثل یک شمشیر دو لبه است. اگر کار خوب از آب دربیاید قطعا در جذب مخاطب و افزایش علاقه به مطالعه تاثیرگذار است. اگر خدای ناکرده هم مثل برخی برنامه های مناسبتی فرم و سوژه تکراری داشته باشد، قطعا مخاطب را پس خواهد زد.
کتاب باز، یک پاتوق کتاب است
محمدرضا رضائیان در خصوص تمایز و تفاوت کتاب باز با سایر برنامه های کتاب محور تلویزیون به جام جم این طور گفته: از آنجا که شبکه نسیم، شبکه نشاط و سرگرمی است برنامه طوری طراحی شده که خشک و رسمی نباشد. کتاب باز در اصل یک پاتوق کتاب است که امیرحسین صدیق راه اندازی کرده. مهمانان به دعوت او به برنامه آمده اند تا حال خوب کتاب هایشان را با مردم تقسیم کنند. سرگرمی سازی در حوزه کتاب بسیار سخت است، چرا که ماهیت کتاب با سایر وسایل سرگرمی تفاوت دارد. یکی از دلایل حضور امیرحسین صدیق هم تلطیف فضای برنامه است که اتفاقا از این بابت، بازخوردهای خوبی هم از مخاطبان گرفته ایم.
رضائیان درباره اسم برنامه و شباهتش با دیگر آثار کتاب محور در شبکه های دیگر نیز تصریح کرد: تهیه کننده برنامه کتاب باز که از شبکه دو سیما پخش می شد هم خودم بودم. برای برنامه به دنبال اسم های مختلفی رفتیم اما در نهایت به این نتیجه رسیدیم که با توجه به ماهیت شبکه نسیم، بهترین اسم می تواند کتاب باز باشد. واژه کتاب باز هم فردی را که خیلی اهل کتاب است به اذهان متبادر می کند و هم نوعی اسم فاعل است که از مخاطب می خواهد کتاب بگشاید.
تهیه کننده برنامه کتاب باز را به نوعی مکمل سایر برنامه ها می داند: ما در کتاب باز نقطه ورود به مباحث کتاب را متفاوت دیده ایم. تاکید شبکه هم بر این بوده که خیلی وارد فضای آسیب شناسی کتاب نشویم. همه می دانند که سرانه مطالعه کتاب در کشور چقدر پایین است. ترجیح دادیم در برنامه به جای ورود به مباحث آسیب شناسانه، به وجوه لذت بخش و سرگرم کننده کتاب بپردازیم. دوست داریم حس خوب کتاب و کتابخوانی را با مردم به اشتراک بگذاریم. تلاش کردیم تا با نیازسنجی، برنامه را منطبق با سلایق مخاطبان تولید کنیم.
از نکات جالب توجه این برنامه ساخت دکوری متفاوت با دیگر برنامه هایی در این سبک است. به فراخور نیاز و با توجه به مهمان دعوت شده ، گفتگوها در لوکیشن های متفاوت انجام می شود.
عکس سلفی مجری و مهمان با دوربین پولاروید و چاپ فوری عکس از دیگر موقعیت های جذابی است که بیننده را درگیر خود می کند. واکنش های متفاوت و یا دقت و وسواس طرفین در خلق یک قاب زیبای تصویری و دیدن ژس سلفی جزو چاشنی های هیجان انگیز برنامه است.
در هر حال کتاب باز تجربه ای جدید در این ژانر تلویزیونی محسوب می شود و با وجود نقاط ضعف و قوت برنامه ای است که در ساعات پربیننده شبکه نسیم جای خالی برنامه هایی از این دست را در سایر شبکه ها پر می کند.
