تبیان، دستیار زندگی
نه ؛ قرار نیست حاشیه دست از سر «سرزمین كهن» بردارد. این بار خود تبریزی دست به كار شده و سریال را تعطیل كرده. دلیل؟ در برنامه «هفت» اخیر فیلم «دونده زمین» تبریزی كه پس از سال ها رنگ پرده دیده نقد شد. مسعود فراستی از اصطلاح عجیب «دیاثت فرهنگی» برای توصیف
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سرزمین كهن در گرو عذرخواهی تلویزیون

نه ؛  قرار نیست حاشیه دست از سر «سرزمین كهن» بردارد. این بار خود تبریزی دست به كار شده و سریال را تعطیل كرده. دلیل؟ در برنامه «هفت» اخیر فیلم «دونده زمین»  تبریزی كه پس از سال ها رنگ پرده دیده نقد شد. مسعود فراستی از اصطلاح عجیب «دیاثت فرهنگی» برای توصیف آن استفاده كرد و خیلی زود موجی از واكنش ها به وجود آمد. تبریزی هم تلویزیون را مقصر می داند و می گوید تا عذرخواهی رسمی سریال را ادامه نخواهد داد.

بخش سینما و تلویزیون تبیان
سرزمین کهن

* كمال تبریزی كارگردان صریح اللهجه ای است. نقد می كند اما هیچ وقت بی ادبی در كلامش وجود ندارد؛ آن هم در حالی كه به خاطر سانسور فیلم و سریال هایش حق دارد عصبانی باشد. حالا اما تصمیمی خلاف آن چه انتظار می رفت گرفته اید. تعطیل كردن «سرزمین كهن» تصمیمی «شخصی» نیست؟ با نفع عمومی  تعارض ندارد؟
شخصی كه چشمانش را می بندد و دهانش را باز می كند و هر چیزی كه از آن درمی آید،  می گوید را نمی توانیم به حساب نقد فیلم بگذاریم. ما با یك جنجال این چنینی نمی توانیم برنامه جذاب تحویل مردم بدهیم. متاسفانه فحش و بد و بیراه نقل حرف های آقای فراستی  است و این نقد محسوب نمی شود. امروز مطلبی می خواندم كه در آن نوشته شده بود، با شكل و شمایل صحبت كردن آقای فراستی بهتر است كه به جای اینكه بگویم فلان فیلم میزانسنش ایراد دارد، باید بگوییم فلان فیلم میزانسنش جای خالی است؛ یعنی فحش ركیك بدهیم. اینكه آقای فراستی ممكن است متوجه  این قضیه نباشد و یا می خواهد متوجه نباشد یك بحث است. از طرفی این بحث وجود دارد كه مدیران سازمان هیچ عكس العملی به این قضیه نشان نمی دهند و اجازه پخش این برنامه را می دهند.
*الان عصبانی هستید؟
اصلا. من نه عصبانی هستم و نه ناراحت، یك فردی به خاطر تربیتش این طور صحبت كرده است و این روی من خیلی اثر نمی گذارد. من از آقای فراستی و آقای افخمی  هیچ انتظاری ندارم اما می گویم كه  این برنامه از كانال تلویزیون جمهوری اسلامی  پخش شده است. بعد از قضیه ای كه برای آقای كیمیایی در «هفت» فریدون جیرانی اتفاق افتاد، آقای ضرغامی  دستور داد و آقای فراستی را از برنامه اخراج كردند. دو یا سه ماه در برنامه نبود و بعد از آن ماجرا به خانه آقای كیمیایی رفتند و از او عذرخواهی كردند. البته من نمی گویم كه بیایید از من عذرخواهی كنید، من خودم را كسی نمی دانم. اما شاید واقعا نمی خواهند ما با تلویزیون كار كنیم، این مصداق «با پا پس زدن و با دست پیش كشیدن» است.
*شما برای نقد «دونده زمین» به «هفت» دعوت نشده بودید؟
خیر، اصلا و ابدا هیچ كس از من برای حضور در این برنامه دعوت نكرده بود و همین عدالت نصفه و نیمه را هم رعایت نكرده بودند. البته كه اگر هم دعوت می كردند من نمی رفتم. البته واقعیت هایی است كه آقای فراستی دست خودش بود، این حرف ها را نمی زد و دل ما نمی سوخت، در برنامه ای درباره فیلمی حرف می زند و فردای آن روز وقتی از او ایراد می گیرند، می گوید اشتباه كرده ام. بنابراین این حرف ها مال خود این آدم نیست و حرف هایش را از جایی می گیرد. این نكته برای من محرز است.
* بنابراین نتیجه می گیریم تصمیم شما شخصی نیست؟

شكل گیری اولیه سرزمین کهن از زمان دكتر میرباقری شروع شد، ایشان با توجه به اطلاعاتی كه من دارم، تمام قسمت های این سریال را خوانده بود و با ما در مورد شخصیت پردازی، ریز دیالوگ ها و همه مسائل جلسه می گذاشت و صحبت می كرد. پس خوشحالم كه به معاونت سیما برگشته است

كاملا، آخر چرا تلویزیون وقتی دارد با من كار می كند، از تریبون خودش به من ناسزا می گوید و با این الفاظ از من یاد می كند؟ چرا همه را می راند؟ الان دیگر هیچ كس با تلویزیون كار نمی كند. من هم دیگر نفر آخری هستم كه دارم با آن همكاری می كنم و زمانی كه كارم تمام شود دیگر پشت سرم را نگاه نمی كنم، كمااینكه شهاب حسینی، حسن فتحی، كیانوش عیاری و... همه از تلویزیون رانده شده اند برای اینكه فقط یك برنامه جذاب شود.
*دقیقا از چه زمانی كار شما تعطیل شده است؟
امروز.
*با توجه به این كه برنامه «هفت» فعلا تعطیل شده و تا آخر ماه رمضان روی آنتن نمی رود، نباید منتظر عذرخواهی احتمالی از این تریبون باشید.
مسئله اصلا این برنامه نیست. سایت ها، روزنامه ها و فضای مجازی كه وجود دارد، یك كلمه بگویند معذرت می خواهیم و موضوع را تمام كنند.

*حتما خاطرتان هست در قسمت های اول «هفت» كه بهروز افخمی  آن را در قالب مستند ساخت، مدیران به او می گفتند امضای خودت را پای برنامه بگذار. یعنی می خواستند القا كنند «هفت» افخمی  محصول تلویزیون نیست، با اینكه مخاطب عادی متوجه  این مسئله نمی شود اما اهالی سینما و رسانه می دانند كه  این برنامه حاصل تفكر بهروز افخمی  است. خودش هم روی آنتن بارها گفته حرف های مسعود فراستی به من ربطی ندارد و او دارد نظر خودش را می گوید. از این منظر به ماجرا نگاه كنید، فراستی باید عذرخواهی كند نه كس دیگری.

به نظر من خیلی ساده لوحانه است كه بخواهیم اینگونه به این موضوع نگاه كنیم. من به آقای پورمحمدی گفتم كه آقای فراستی را عوض كنید و یك فرد باسوادتر و باادب تر را جایگزین كنید، این همه منتقد خوب در این مملكت داریم چرا حتما از این آقا استفاده می كنید. وقتی در مقابل این حرف، آقای پورمحمدی سكوت می كند، من باید چه استنباطی داشته باشم.

*شاید سكوت پورمحمدی به این دلیل بوده كه می دانسته در حال ترك معاونت سیما است. اگر صبر می كردید شاید با آمدن مرتضی میرباقری اوضاع تغییر می كرد.

تا چه زمانی باید این گونه باشد؟ چرا ما نباید یاد بگیریم كه وقتی مدیر جدید می آید، نباید مدیر قبلی را تخطئه كند؟ چرا باید چنین تناقضی در تلویزیون داشته باشیم؟ حتما به گوش شما هم رسیده است كه در این دوره آخر وقتی شما فیلمنامه را به تلویزیون می دادید، اگر تصویب می شد كه می رفت تا هفت خوان های دیگر را طی كند، اما اگر تصویب نمی شد یك گروه دیگر از تلویزیون از مركز گسترش فیلمنامه نویسی با شما تماس می گرفتند كه ما شنیده ایم فیلمنامه شما تصویب نشده است، طرح خود را پیش ما بیاورید! من واقعا نمی دانم انعكاس بیرونی این ماجرا چیست؟ وقتی مردم شاهد اختلاف سلیقه و دعواهای مدیران سیما باشند و اینقدر واضح و آَشكار به چشم بیاید.
*شائبه ای در توقف «سرزمین كهن» مطرح است كه چون علی اصغر پورمحمدی از معاونت سیما رفته و مرتضی میرباقری با تولید آن مخالف است،  خودتان پیش دستی كرده اید!

(می خندد) ممكن است دیگران این را بگویند اما من نمی توانم به این مسائل فكر كنم. من به این فكر می كنم كه وقتی ما زیر آفتاب با درجه حرارت بالا در شهرك سینمایی دفاع مقدس كار می كردیم و چند روز دیگر كه ماه رمضان بشود مجبوریم به سختی به این كار ادامه دهیم، چرا باید متحمل ناسزا هم باشیم؟ شكل گیری اولیه این سریال از زمان دكتر میرباقری شروع شد، ایشان با توجه به اطلاعاتی كه من دارم، تمام قسمت های این سریال را خوانده بود و با ما در مورد شخصیت پردازی، ریز دیالوگ ها و همه مسائل جلسه می گذاشت و صحبت می كرد. پس خوشحالم كه به معاونت سیما برگشته است. امیدوارم این وسط مشكلات و ناهنجاری هایی كه برای سازمان به وجود آمده است و متحمل هزینه های بسیاری برای سازمان شده، در نظر ایشان درباره تولید سریال تاثیر منفی نداشته باشد. این را هم بگویم، سریال ما سه فاز دارد كه جمع هزینه های دو  فاز، نصف هزینه همین فاز سه است كه در حال ساختش بودیم، تازه ما داریم از نظر بودجه كم می آوریم و با مشكلات خیلی زیادی روبه رو بوده و هستیم.

سرزمین کهن


*اجازه دهید این طوری برسیم: شاید كمال تبریزی از روند ساخت سریال راضی نبوده است و كار مطابق میلش پیش نرفته و توهین فراستی را بهانه كرده!
(می خندد)نه؛ باور كنید خیلی هم خوب پیش رفته ایم. چیزی حدود سه ماه است كه در حال فیلمبرداری هستیم و حدود 360 دقیقه تصویر مفید داشته ایم. من خیلی راضی هستم حتی در چند جلسه قبل آقای دهقانی تدوینگر سریال وقتی سر صحنه آمدند و با هم صحبت كردیم، گفت حاصل كار واقعا خوب شده است. من خودم هم كه نگاه می كنم می بینم در همان حد و اندازه فاز یك و دو پیش رفته است.
*تعویض بازیگرها كه اثر بدی در سیر سریال نگذاشته است؟
خیر، بازی ها كاملا قابل قبول است.البته ما دلمان نمی خواست این اتفاق بیفتد. بازیگران دیگری را می خواستیم اما به هر دلیلی نشد. مثلا هنگامه قاضیانی دوست نداشت سن بالا را بازی كند و چون باید بیست سال او را پیر می كردیم، بازیگر دیگری جایگزین كریم. اما در كل نتیجه سریال رضایت بخشی شده است و از فاز سه نسبت به فاز یك و دو لذت بیشتری خواهید برد؛ چون گره های فیلمنامه خیلی بیشتر است و برای بیننده خیلی جذاب تر است.
*اجازه دهید سوال بعدی را با یك ارجاع به گذشته مطرح كنم. در حاشیه گفت وگویی كه برای «طعم شیرین خیال» با شما داشتیم از توقف و حك و اصلاح «سرزمین كهن» ناراحت بودید و می گفتید چرا مدیران متوجه بیت المال نیستند. حالا اما خودتان با تعطیل كردن سریال همان اسراف را به شكلی دیگر انجام می دهید. حاضرید این ضرر را وارد كنید تا حرف تان به كرسی بنشیند؟
مسئله به كرسی نشاندن حرف نیست. ما باید بالاخره تكلیف خودمان را بدانیم، یعنی بدانیم در این سازمان به ساز چه كسی برقصیم! الان سازمان تهیه كننده این سریال است؛ پس باید بیشترین حمایت را از كارگردانش بكند تا كارگردان بتواند در بهترین شرایط كار خود را انجام دهد. اما وقتی این تهیه كننده با رفتاری كه در هفت شد،  به اصطلاح توی كاسه شما می گذارد و كارتان را تخطئه كند، ما باید شكایت خودمان را به كجا ببریم؟
* بعداز این اتفاق تماسی با شما گرفته نشد؟
خیر. به نظر من اگر واقعا مدیریت این است، خیلی ها بهتر از این می توانند مدیریت كنند.
*به نظر شما قضیه فراستی، مصداق «گنه كرد در بلخ آهنگری، به شوشتر زدند گردن مسگری» محسوب نمی شود؟ شما همه تقصیرها را به پای تلویزیون گذاشته اید.
من كه نگفته ام برنامه را تعطیل كنند، صحبت من این است كه آقای فراستی و آقای افخمی دوستان قدیمی ما بوده اند و حالا هم می توانند دوستان ما باشند. اما آیا خود مدیران سازمان نباید عكس العملی نشان دهند؟
*مسعود فراستی می گوید كه من از اصطلاح آیت الله جوادی آملی بهره گرفته ام. پس دعوای شما سر چیست؟
به نظر من فردی مانند مسعود فراستی اصلا دنیای آیت الله آملی را نمی شناسد و به خاطر جهان بینی ای كه دارد اصلا نمی تواند وارد آن دنیا شود. این آدم فرزانه در یك مدار دیگر از این اصطلاح استفاده كرده است، شما كه نمی توانید هر چیزی كه فلان فیلسوف و فلان عارف به كار برده است در هر مقامی استفاده كنی. آقای فراستی كم سواد و بی سواد نیست، اما نمی دانم چرا خودش را دارد به بی سوادی می زند!
* اگر تلویزیون عذرخواهی نكند ، واقعا سریال ساخته نخواهد شد؟
 خیر چون هیچ تضمینی برای آینده وجود ندارد.


منبع: هفت صبح