تبیان، دستیار زندگی
حدّاقلّ زیارت آن حضرت آن است که انسان آن شب، بر روى بام خانه و یا فضاى باز دیگرى برود و به سمت راست و چپ آسمان نگاه کند، آن گاه به بالاى سر نظر افکند و با انگشت به سمت راستِ قبله اشاره کند و بگوید: اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا أبا عَبْدِ اللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَ
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : حامد شاد
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

برترین عمل در نیمه شعبان

حدّاقلّ زیارت آن حضرت آن است که انسان آن شب، بر روى بام خانه و یا فضاى باز دیگرى برود و به سمت راست و چپ آسمان نگاه کند، آن گاه به بالاى سر نظر افکند و با انگشت به سمت راستِ قبله اشاره کند و بگوید: اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا أبا عَبْدِ اللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ رَسُولِ اللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ.»

حامد شاد /دانشجوی دکترای مبانی اسلامی - بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
کربلا

وقتی به تقویم ماه شعبان نگاه می کنیم، می بینیم ولادت دو امام خاص یعنی امام حسین علیه السلام و امام مهدی علیه السلام در این ماه قرار دارد.
وقتی هم که به اعمال عبادی ماه شعبان در مفاتیح نگاه می کنیم، می بینیم که از طرفی در دعای روز ولادت امام حسین (علیه السلام) نام و یاد قائم آل محمد (صلی الله و علیه و آله) آمده است و در اعمال روز ولادت امام مهدی (علیه السلام) به زیارت کربلا سفارش اکید شده است.
در کتاب مفاتیح نوین در اعمال نیمه ی شعبان چنین آمده است: «سوم: زیارت امام حسین (علیه السلام) در این شب از افضل اعمال است و باعث آمرزش گناهان است. در فضیلت زیارت امام حسین (علیه السلام) در این شب روایات متعدّدى نقل شده است از جمله:

به گواهی روایات اهل بیت (علیه السلام) بعد از شهادت امام دوازدهم (علیه السلام)، امامان دیگر رجعت خواهند کرد و شأن امامت خود را به طور کامل استیفا خواهند کرد. اولین امامی که بعد از رفتن امام مهدی (علیه السلام) به دنیا برخواهد گشت، امام حسین (علیه السلام) است. امام باقر(علیه السلام) می فرماید: «إنّ أوّلَ من یَرجِعُ لَجارُکُم الحسینُ فیَملِکُ...» (اولین کسی که رجعت می کند حسین (علیه السلام) است که می آید و آن قدر حکومت می کند که از کثرت سن، ابروانش بر دیدگانش می ریزند).(2)

ابوبصیر از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده است: هر کس دوست دارد صد و بیست و چهار هزار پیامبر با او مصافحه کند، در نیمه ی شعبان، قبر حسین (علیه السلام) را زیارت کند؛ زیرا ارواح پیامبران در این شب به اذن خداوند به زیارت آن حضرت مى روند!
در روایت دیگرى امام صادق (علیه السلام) فرمود: وقتى که نیمه ی شعبان مى شود از افق اعلى (از جانب خداوند) به زائر امام حسین  (علیه السلام) ندا مى دهند که، اکنون با گناهان آمرزیده برگرد، پاداش تو به عهده ی پروردگارت و پیامبر خدا است!
حدّاقلّ زیارت آن حضرت آن است که انسان آن شب، بر روى بام خانه و یا فضاى باز دیگرى برود و به سمت راست و چپ آسمان نگاه کند، آن گاه به بالاى سر نظر افکند و با انگشت به سمت راستِ قبله اشاره کند و بگوید: اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا أبا عَبْدِ اللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ رَسُولِ اللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ.»
تقارن زمانی و ارتباط اعمال این دو عید این جرقه را در ذهن می زند که گویا بین امام حسین و امام مهدی علیهما السلام و بین نهضت امام حسین علیه السلام یعنی حماسه ی عاشورا و نهضت امام مهدی یعنی حماسه ی ظهور، پیوندی عمیق و ارتباطی دقیق برقرار است.
وقتی این جرقه را دنبال می کنیم به سرنخ هایی می رسیم که حقیقتاً این دو امام و این دو نهضت و حماسه را به هم پیوند می زند:
1. نام مهدی (علیه السلام) در یادنامۀ حسین (علیه السلام) و یاد حسین (علیه السلام) در یادنامۀ مهدی (علیه السلام)
در زیارت عاشورای امام حسین می خوانیم: «فأَسأَلُ اللهَ... أن یَرزُقَنی طلبَ ثارِک مع امامٍ منصورٍ مِن اهلِ بیتِ محمدٍ صلی الله علیه و آله» (از خدا می خواهم که خون خواهی شما را در رکاب آن امام یاری شده از خاندان پیامبر روزی ام گرداند) و در بخشی دیگر می خوانیم: «ان یرزُقَنی طلبَ ثاری مع امامٍ هُدیً/ مهدیٍ ظاهرٍ ناطقٍ بالحقِ منکم» (از خدا می خواهم که خون خواهی شما را در کنار امام مهدی روزی ام کند).
در مقابل، در دعای ندبه ی امام مهدی (علیه السلام) می خوانیم: «این الطالبُ بِدَمِ المقتولِ بِکَربلا» (کجاست خون خواه کشته ی کربلا؟!)
در روایات آمده است که یاران امام مهدی (علیه السلام) با شعار خون خواهی سیدالشهدا (یالثارات الحسین) به یاری حضرت می شتابند.(1)

2. مهدی (علیه السلام) پیرو حسین (علیه السلام) و حسین (علیه السلام) پیرو مهدی (علیه السلام)
نهضت کربلا، انقلابی الهی بود که امام حسین (علیه السلام) در زمان و مکانی به ظاهر محدود برپا کرد؛ اما شعاع درخشش این انقلاب همه ی اعصار و امصار را درنوردیده و طبق وعده ی خداوندی، به نهضت جهانی امام مهدی (علیه السلام) متصل خواهد شد.
بنابراین حماسه ی ظهور، ادامه ی حماسه ی عاشورا است که در ابعادی وسیع تر و عمیق تر رخ خواهد داد و پهنه ی دنیا را دربرخواهد گرفت. از این جهت می توان گفت که امام مهدی (علیه السلام) رهرو راه سیدالشهدا (علیه السلام) است.

در روایات آمده است که یاران امام مهدی(علیه السلام) با شعار خون خواهی سیدالشهدا (یالثارات الحسین) به یاری حضرت می شتابند

از طرفی دیگر، بعد از استقرار حکومت مهدوی و برخورداری جامعه ی انسانی از آرامش عصر ظهور، امام مهدی (علیه السلام) نیز به رسم سنت الهی جام شهادت را خواهد نوشید و زمام جامعه ی ایمانی عصر ظهور را به امامان بعد از خود خواهد سپرد. آری به گواهی روایات اهل بیت (علیه السلام) بعد از شهادت امام دوازدهم (علیه السلام)، امامان دیگر رجعت خواهند کرد و شأن امامت خود را به طور کامل استیفا خواهند کرد. اولین امامی که بعد از رفتن امام مهدی (علیه السلام) به دنیا برخواهد گشت، امام حسین (علیه السلام) است. امام باقر (علیه السلام) می فرماید: «إنّ أوّلَ من یَرجِعُ لَجارُکُم الحسینُ فیَملِکُ...» (اولین کسی که رجعت می کند حسین (علیه السلام) است که می آید و آن قدر حکومت می کند که از کثرت سن، ابروانش بر دیدگانش می ریزند) (2)
از این جهت نیز می توان گفت امام حسین (علیه السلام) پیرو امام مهدی (علیه السلام) و ادامه دهنده ی راه او خواهد بود.
3. در سال 1986 یعنی در اوج پیروزی های رزمندگان اسلام در جبهه ی مقاومت علیه استکبار جهانی، فرانسیس فوکویاما در کنفرانسی در اورشلیم تحت عنوان «بازشناسی هویت شیعه» که توسط صهیونیست ها برگزار شد، گفت: «شیعه پرنده ای است که افق پروازش خیلی بالاتر از تیررس ما است؛ پرنده ای که دو بال دارد: یک بال سبز و یک بال سرخ.»
این استراتژیست معروف ژاپنی که در خدمت استکبار است، بال سرخ شیعه را «شهادت » و بال سبزش را «انتظار » تفسیر می کند و معتقد است که شیعه بال سرخ شهادت را از امام حسینش و بال سبز انتظار را از امام مهدی اش دریافت کرده و تا زمانی که «شهادت طلبی و استکبارستیزی حسینی» و «امید و آینده و آرمان مهدوی» در دستان شیعه باشد، او شکست ناپذیر خواهد بود و با هیچ ابزار و ترفندی نمی توان او را از پا انداخت.(3)

پرسش:

مگر همه ی ارزش و اعتبار نیمه ی شعبان به ولادت امام زمان است؟ آیا قبل از ولادت حضرت، زیارت کربلا در نیمه ی شعبان سفارش نشده بود؟ اگر پاسخ مثبت است، پس دیگر وجهی ندارد که زیارت امام حسین را به ولادت امام زمان ربط بدهید!

پاسخ:

ابوبصیر از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده است: هر کس دوست دارد صد و بیست و چهار هزار پیامبر با او مصافحه کند، در نیمه ی شعبان، قبر حسین (علیه السلام) را زیارت کند؛ زیرا ارواح پیامبران در این شب به اذن خداوند به زیارت آن حضرت مى روند!

نیمه ی شعبان قبل از ولادت امام زمان (علیه السلام) نیز روزی ارزشمند و خاص بود. زیارت امام حسین (علیه السلام) نیز در آن سفارش شده بود. بعد از ولادت امام زمان (علیه السلام) ارزش و اعتبار آن بالاتر رفت. گذشته و آینده برای ما زمینیان گذشته و آینده است؛ وگرنه در نظر خداوند متعال که خالق زمان و مکان است و فراتر از آن دو است، گذشته و آینده یکسان است.
خداوند با تکیه بر علم بی کران خود، ولادت این دو نور ربّانی را با فاصله ی چندده ساله در ماه شعبان مقدر می فرماید و پیش از آن که مهدی اش به دنیا بیاید، به زیارت حسینش سفارش می کند؛ صرفاً به این دلیل که در آینده مهدی اش نیز در این ماه متولد خواهد شد و این تقارن زمانی، پیوند این دو نور ربّانی را بیش تر نشان خواهد داد.
بگذریم از این که اصل تولد امام دارای ارزش و اعتبار حقیقی نیست؛ چه برسد به زمان تولد و سالگرد آن! همه ی این ها بهانه است برای فراهم کردن بستر رشد و تربیت و تعالی برای ما انسان های بهانه بین و بهانه خواه!

پرسش:

زیارت امام حسین (علیه السلام) در روزهای دیگر از جمله نیمه ی ماه رجب نیز سفارش شده است. پس چرا درباره ی آن روزها چنین ارتباطی را مطرح نمی کنید؟!
پاسخ:
زیارت امام حسین (علیه السلام) در روزهای خاص دیگری نیز سفارش شده است، اما تأکیدی که روی این زیارت در نیمه ی شعبان شده است، در ایام دیگر نیست. مقایسه ی لحن روایات روشن گر این تفاوت است.

پرسش:

در ماه شعبان، غیر از ولادت امام حسین (علیه السلام) و امام زمان (علیه السلام)، ولادت امام سجاد(علیه السلام) و حضرت ابوالفضل (علیه السلام) و حضرت علی اکبر (علیه السلام) نیز هست. پس چرا چنین ارتباطی را درباره ی آن ها بیان نمی کنید؟!

پاسخ:

وقتی امام حسین (علیه السلام) را در چارچوب حماسه ی عاشورا می نگریم، لاجرم امام سجاد (علیه السلام) و حضرت عباس (علیه السلام) و حضرت علی اکبر (علیه السلام) را نیز می بینیم. نهضت کربلا بدون نام امام زین العابدین و حضرت ابوالفضل العباس و حضرت علی اکبر ناتمام است. عاشورا وقتی عاشورا می شود که همه ی یاران امام حسین (علیه السلام) را در کنار حضرت ببینیم. این حضرات مکمل یکدیگرند که اتفاقاً یاد و نام همه ی آن ها در ماه شعبان در کنار هم است.

پی نوشت ها:
1. بحارالانوار، ج 44، ص 286
2. بحارالانوار، ج 53، ص44
3. مقاله ی «فوکویاما هم اعتراف می کند»، ماه نامه ی امان، شماره ی 5



مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.