سیاست تنش زای عربستان برای ایران

وی با اشاره به اینکه منطقه خلیج فارس و در سطح گسترده تر، خاورمیانه در حال حاضر ویژگی هایی دارد، به بیان این ویژگی ها پرداخت و گفت: در این منطقه تحولات به سرعت اتفاق می افتد و شاید سرعت تحولات در دوره حاضر قابل مقایسه با دوران های پیشین نباشد.

فرازمند ادامه داد: قطب بندی های سنتی در حال فروپاشی هستند. اگر مبدا تحولات ژئوپولتیک مهم را سال ٢٠٠٣ و فروپاشی دولت عراق و جایگزینی دولت و ساختار سیاسی دیگری فرض کنیم و نگاهی بیندازیم به قطب بندی های موجود، متوجه می شویم که با خلیج فارس و خاورمیانه جدیدی روبه رو هستیم. عراق به عنوان دروازه شرقی جهان عرب فروپاشید و دولتمردان جدید عراق نه تنها علاقه ای به بازی در مختصات قبلی به عنوان اهرم قدرت جهان عرب و وزنه موازنه بخش ندارند که روابط دوستانه ای با ایران بنا کرده اند.

مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه با بیان اینکه امروز در منطقه خلیج فارس تعداد بازیگران موثر افزایش پیدا کرده است، عنوان کرد: حتی کشورهای کوچک در خاورمیانه و خلیج فارس امکان بازیگری پیدا کرده اند. کشورهایی مانند امارات و قطر در دوره اخیر وارد بازی های بزرگ شدند و در ائتلاف های بین المللی و همچنین در جنگ ها شرکت می کنند. حتی در مورد کشور دوردستی مانند لیبی، امارات و قطر نیرو اعزام می کنند و سعی دارند در این منازعات شرکت کنند.

فرازمند تصریح کرد: هیچ بازیگری چه بازیگران بزرگ و چه بازیگران متوسط و کوچک، به تنهایی قادر نبوده و نیستند یک فرایند را از آغاز تا انجام پیش ببرند. در یک دهه اخیر هیچ تحولی در منطقه نیست که توسط یک بازیگر ولو ابرقدرت از ابتدا تا پایان هدایت و مدیریت شده باشد.

وی با بیان اینکه ظهور بازیگران غیردولتی در خلیج فارس مساله دیگری است که باید به آن پرداخته شود، افزود: امروزه نیروهایی مانند داعش، القاعده، اخوان المسلمین و جامعه مدنی در تحولات منطقه نقش ایفا می کنند.

این دیپلمات کشورمان با اشاره به اینکه بی ثباتی به شکل بی سابقه ای گسترش پیدا کرده است، اظهار داشت: چندین کشور منطقه دچار بی ثباتی هستند و برای برخی از این کشورها نمی توان در آینده نزدیک شانسی برای ثبات در نظر گرفت.

فرازمند ادامه داد: در چنین اوضاع و احوالی جای خوشبختی است که مساله اصلی مربوط به ایران که پرونده هسته ای بود از طریق گفت وگو حل شد. یکی از ویژگی های برجام این است که پرونده هسته ای تنها موردی است که در دو دهه اخیر از طریق مذاکره و راه حل های مسالمت جویانه به فرجام رسیده است.

عربستان در محور ادبیات انتقادی جهان قرار گرفت

وی با طرح این سوال که در حال حاضر مهم ترین مساله یا مشکل خلیج فارس چیست؟ گفت: منظور از مساله، problem است. از دید دنیا آیا مهم ترین مساله، ایران است یا ایران و عربستان و نوع مناسبات این دو کشور یا مساله سومی وجود دارد؟  اگر نگاهی به گذشته نه چندان دور بیندازید می بینید که در تمام تحلیل ها، سفرها و مناسبات، مساله دنیا با خلیج فارس، پرونده هسته ای ایران بود؛ لذا در تمام تحولات سیاسی و دیپلماتیک تمرکز روی مساله ایران بود و هر سفری که به منطقه انجام می شد و در هر گردهمایی که در منطقه صورت می گرفت تمرکز روی مساله ایران بود.

مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه با تاکید بر اینکه به تدریج با آغاز مذاکرات هسته ای از حدود دو سال قبل و ظهور نشانه هایی دال بر اینکه این پرونده از طریق گفت وگو قابل حل است شاهد هستیم که در محافل سیاسی، به گونه دیگری به مساله خلیج فارس نگاه می شود، عنوان کرد: از حدود یک سال قبل مساله دنیا با خلیج فارس، نوع مناسبات ایران با خلیج فارس شده است. اگر به ادبیات مقام های سیاسی منطقه و دنیا هم نگاه کنید می بینید که همه می گویند باید رابطه ایران و عربستان سعودی متحول شود تا جریان ها و فرایندها به سمت آرامش و کاهش تنش پیش برود.

فرازمند ادامه داد: به تدریج به سمتی می رویم که دیگر نه مساله و مشکل دنیا با خاورمیانه، ایران است و نه نوع مناسبات ایران و عربستان. در چنین فضایی آیا درست است بگوییم در آینده مساله دنیا با خلیج فارس، عربستان سعودی است؟ اگر به ادبیاتی که در دنیا در مورد منطقه تولید می شود، نگاهی گذرا بیندازید می بینید که عربستان سعودی در محور این ادبیات است.

این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه سیل بی سابقه انتقادات و حملات به عربستان سعودی در حال افزایش است، تصریح کرد: از زمان آغاز شراکت استراتژیک عربستان سعودی و آمریکا که در فوریه ١٩٤٥ با دیدار سمبلیک ملک عبدالعزیز و روزولت روی عرشه کشتی در دریای سرخ انجام شد تاکنون ما شاهد چنین فضای تبلیغاتی نسبت به عربستان در غرب نبودیم. این فضای انتقادی در اروپا به شکل گسترده ای در حال افزایش است.

فرازمند با بیان اینکه فقط در رسانه ها شاهد این فضا نیستیم بلکه بر لسان بسیاری از شخصیت های رسمی و دولتمردان، انتقادها از عربستان در حال افزایش است، افزود: از عربستان سعودی در رسانه ها به عنوان شیطان منطقه یاد می شود، رجوع بکنید به مقاله ای که فرید زکریا چندی پیش نوشته بود. از دولتمردان سعودی به عنوان خطرناک ترین مقام های دنیا یاد می شود، رجوع کنید به مقالاتی که ایندیپندنت در ماه های گذشته منتشر کرده است.

عربستان از ماجرای ٢٨ صفحه گزارش ١١سپتامبر آسیب دید

وی ادامه داد: برای درک بیشتر کلام نگاهی بیندازید به فضایی که سفر باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا در آن شکل گرفت. ظاهر قصه این است که اوباما در ادامه اجلاس کمپ دیوید، این بار دومین دیدار خود را با سران شورای همکاری خلیج فارس در ریاض برگزار می کند. یک بیانیه مطبوعاتی صادر می شود که حاکی از نقطه نظرات مشترک دو طرف است. وقتی شما دقت می کنید و بین السطور این بیانیه را بررسی می کنید بیش از آنکه بر نقاط اشتراک تاکید شده باشد بر نقاط افتراق تاکید شده است.

مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه با بیان اینکه بی جهت نیست که در حول و حوش سفر اوباما و در اثنای آن و بعد از آن، فضای رسانه ای دو طرف ملتهب است، تصریح کرد: در رسانه های منطقه به هیچ وجه شاهد خوشامدگویی به اوباما نبودیم و حتی انتقادها در اوج خود است. در طرف مقابل نیز سفر اوباما در رسانه های غربی به بی فایده ترین و آخرین سفر وی تعبیر می شود. در حالی که اوباما برای دیدار از ریاض مهیا می شود بحثی که در غرب و به خصوص امریکا داغ بود بحث ٢٨ صفحه از گزارش مربوط به حادثه ١١ سپتامبر ٢٠٠١ بود.

فرازمند با بیان اینکه این روزها در کنگره آمریکا در خصوص لایحه ای بحث می شود و احتمالا به رای گذاشته خواهد شد که مربوط به این گزارش است، اظهار داشت: عنوان این لایحه «رفع مصونیت دولت ها در موارد مربوط به تروریست» است. اوباما تاکید کرده است که این لایحه را وتو خواهد کرد. از سوی دیگر شاهد هستیم که عربستان سعودی تهدید می کند اگر این لایحه تصویب شود، صدها میلیارد دلار از دارایی های خود را از آمریکا خارج می کند. باز شاهد واکنش رسمی کاخ سفید هستیم دال بر این هشدار به عربستان سعودی که با بازارهای مالی بازی نکند.

وی افزود: به اعتقاد من چندان مهم نیست که این گزارش منتشر بشود یا خیر. آسیبی که عربستان سعودی از این بحث دیده و خواهد دید کمتر از زمانی نیست که این گزارش منتشر شود. به هر حال مشخص شده است که در این ٢٨ صفحه گزارش محرمانه پای مقام های رسمی عربستان سعودی درگیر است. گمانه زنی ها در این خصوص که نام چه کسی در این گزارش آمده، بسیار وسیع است.

اوباما، مهربان ترین رئیس جمهور آمریکا با عربستان بود

این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه جالب اینجاست که در کنگره آمریکا هم نمایندگان جمهوریخواه و هم دموکرات ها از تصویب چنین لایحه ای حمایت می کنند، ادامه داد: این بدان معنا است که عربستان سعودی با مشکل بسیار بزرگی در آینده روبه رو خواهد بود و باید پاسخگو باشد. باز هم جالب اینجاست که بعید به نظر می رسد انتخابات آمریکا و انتخاب یک رئیس جمهور جمهوریخواه یا دموکرات بتواند مشکل عربستان سعودی را حل کند.

فرازمند با اشاره به اینکه شاید مهربان ترین رئیس جمهور آمریکا با عربستان، باراک اوباما بود، تصریح کرد: اگر نگاهی بیندازید به دو تا سه دهه گذشته می بینید که روسای جمهور سابق تا این اندازه با عربستان سعودی مهربان نبودند. سفرهایی که انجام می شد سفرهای بسیار سریع بود و سعی می کردند کمترین توقف را در عربستان سعودی داشته باشند. آخرین سفری که جورج بوش به عربستان داشت به اندازه ای کوتاه بود که تفسیر شد به اینکه رییس جمهور امریکا فقط برای سوختگیری در عربستان نشسته است.

تزلزل در اتحاد سنتی آمریکا با عربستان

وی در ادامه با بیان اینکه سوال دیگر این است که مشکلات عربستان که باعث ایجاد چنین وضعیتی میان عربستان و متحد این کشور شد، چیست؟ گفت: عربستان سعودی در برزخ استراتژیک گرفتار شده است. در حالی که اتحاد سنتی خود با قدرت های بزرگ را در حال سست شدن می بیند شاهد برآمدن یک قدرت رقیب در منطقه است.

این دیپلمات کشورمان خاطرنشان کرد: در این فضا برجام شکل می گیرد و مشکل اصلی دنیا با رقیب عربستان سعودی حل می شود. در دوره ریاست جمهوری اوباما در استراتژی وی نوعی بی توجهی به عربستان سعودی دیده می شود. استراتژی گردش به سمت چپ، نوعی بی توجهی به عربستان سعودی است.

فرازمند افزود: تمرکز آمریکا بر استخراج نفت صخره ای نوعی رفتن به سمت بی نیازی از نفت عربستان سعودی است. اگر آمریکا به نفت عربستان نیاز نداشته باشد، معادله نفت در برابر امنیت، متزلزل خواهد شد. شراکت استراتژیک که از سال ١٩٤٥ میان دو کشور حاکم بوده هیچ نقش پررنگی در منازعات منطقه ای ندارد. عربستان سعودی احساس می کند در بحران های منطقه ای، آمریکا به عنوان یک متحد استراتژیک رفتار نمی کند. در پرونده عراق، عربستان سعودی از آمریکا انتقاد دارد. در تحولات مربوط به سال ٢٠١١ و خیزش های جهان عرب، عربستان سعودی منتقد آمریکا است. در بحث سوریه، استراتژی امریکا منطبق با استراتژی عربستان سعودی نیست. در یمن، توقع عربستان سعودی از امریکا برآورده نشده است.

عربستان در برابر ایران رفتار تدافعی دارد

وی با بیان اینکه سوال دیگری که می توان اینجا مطرح کرد این است که آیا رفتار رادیکال عربستان سعودی در برابر ایران، یک رفتار تهاجمی است یا یک رفتار تدافعی؟ اظهار داشت: رفتار تهاجمی را در چارچوب رئالیسم تهاجمی باید بررسی کرد. منظور از رئالیسم تهاجمی این است که قدرت، فرصت را مغتنم می شمارد تا هژمونی خود را حاکم کند. بر این اساس از تزلزل و بی ثباتی در اطراف خود استفاده می کند تا خود را ارتقا دهد. این نظریه مبتنی بر فرصت است. نظریه دیگر رئالیسم تدافعی است. از منظر این نظریه رفتار رادیکال حاصل نگرانی ها است. یک قدرت یا یک کشور دچار چالش های فراوانی است و احساس شک و تردید نسبت به رقبای خود دارد و برای جبران چالش ها به رفتار رادیکال روی می آورد.

مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه گفت: به نظر می رسد با مجموع مشکلاتی که عربستان در داخل با آن مواجه است، مشکلاتی که در اطراف خود دارد و مشکلاتی که با متحدان سنتی خود دارد، این کشور روی به رفتار رادیکال بر مبنای رئالیسم تدافعی آورده است.

عربستان عامدانه سیاست تنش با ایران را پیش می برد

فرازمند با اشاره به اینکه عربستان سعودی به دنبال جبران نقایص خود است و می خواهد شرایطی فراهم کند که دوباره امریکا به عنوان شریک استراتژیک این کشور در تمام تحولات منطقه پشت عربستان سعودی قرار بگیرد، ادامه داد: برای این کار، تمرکز بر ایران را هدف قرار داده است و به صورت عامدانه سیاست بالا بردن تنش با ایران را اتحاذ کرده است. یکی از دلایلی که راهکارهای دوجانبه یا ابتکارهای طرف های ثالث به نتیجه نمی رسد همین است که سیاست فعلی عربستان سعودی ربطی به رفتار ما ندارد و ارتباط مستقیم با تصمیم ریاض برای رفع نواقص استراتژیک خود دارد.

وی تصریح کرد: عربستان احساس می کند که مخزن نفتی بودن به تنهایی برای رفع نواقص استراتژیک این کشور کافی نیست. جهان به سمتی می رود که تنوع منابع تولید انرژی است و مانند گذشته به نفت عربستان، نیاز نخواهد داشت. عربستان باید چیز دیگری تولید و باید ادبیات دیگری در دیالوگ خود با غرب دنبال کند.

این دیپلمات کشورمان افزود: حاصل بررسی رفتار عربستان سعودی در یک تا دو سال گذشته و رویکردهای این کشور در خصوص ایجاد جنگ و ایجاد ائتلاف های عربی، تظاهر به اینکه دیگر به امریکا متکی نیستم و به تنهایی کار را پیش می برم، آغاز جنگ یمن به تنهایی، در پیش گرفتن سیاست مستقل در سوریه همه و همه نشان می دهد که عربستان به دنیا پیام می دهد که من مهم هستم.

فرازمند با تاکید بر اینکه عربستان می خواهد به دنیا بگوید: من قدرت منطقه ای هستم که می توانم چند کشور عربی را پشت خود جمع کنم. قدرتی هستم که می توانم بیش از ٥٠ کشور اسلامی را وارد ائتلاف خود کنم، عنوان کرد: پیام بیانیه های اتحادیه عرب و کنفرانس اسلامی که به دلیل ساختار غیردموکراتیک این دو نهاد، در اختیار عربستان سعودی است این است که من فضای مانور دارم و باید به من توجه کنید و البته که این بیانیه ها هیچ ضمانت اجرایی ندارند.

امنیت مستقل ایران، نقطه قوت آن است

وی ادامه داد: در خصوص وضعیت تنهایی استراتژیک ایران که برخی مطرح می کنند باید بگویم که یکی از نقاط قوت ایران این است که امنیت آن مستقل است. می توانید اسم این مساله را تنهایی استراتژیک بگذارید یا امنیت مستقل. در میان کشورهای بزرگ منطقه ای و قابل اعتنا، ایران تنها کشور و قدرتی است که امنیت آن مستقل است. اگر قدرت های منطقه ای مانند ترکیه، مصر و عربستان را در نظر بگیرید می بینید که امنیت همه آنها وابسته است. این مساله در خصوص ترکیه هم مصداق دارد که شاید به لحاظ پتانسیل ها، توانایی بازیگری مستقل را داشته باشد اما عضو ناتو است و به قدرت های بیرونی متکی است.

مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه با بیان اینکه تجربه ها نشان داده است که پاشنه آشیل کشورها و آنجا که کشورها فرو ریخته اند وابستگی امنیتی بوده است، اشهار داشت: اگر ارتش مصر وابسته به آمریکا نبود معلوم نبود که رژیم مبارک سقوط می کرد یا خیر. همه به یاد دارند زمانی که مبارک استعفای خود را نوشت این ارتش و فرمانده ارتش بودند که نقش اصلی را ایفا کردند و مشخص هم است که ارتش مصر به چه جایی وابستگی دارد.

فرازمند افزود: آنچه باعث دردسر عربستان سعودی شده است همین وابستگی امنیتی است. همه تلاش های عربستان سعودی از این ائتلاف سازی ها این است که دوباره شراکت استراتژیک با غرب را رقم بزند. مشخص است که عربستان با این پیمان های منطقه ای و عربی نمی تواند جلوی قدرتی مانند ایران ایستادگی کند. جنگ یمن تجربه خوبی از قدرت رهبری و ائتلاف سازی عربستان سعودی بود. در این جنگ اعلام شد که ١٠ کشور در ائتلاف جنگ علیه یمن شرکت خواهند کرد اما غیر از امارات کسی در کنار عربستان قرار نگرفت و اماراتی ها بعد از چندی از این جنگ کاملا سرخورده شدند. من این وضعیت استقلال امنیت را یکی از ابزارهای قدرت ایران می دانم.

پیوست منطقه ای پس از برجام شکل نگرفت

وی با اشاره به اینکه در جریان رایزنی های ایران و ١+٥ مشخص بود که این مذاکرات هسته ای یک پیوست منطقه ای نیاز دارد، تصریح کرد: عکس العمل رقبای ما نسبت به پیشبرد مذاکرات بسیار هشدار دهنده بود. عربستان هرآنچه از دستش برمی آمد انجام داد تا این توافق انجام نگیرد چرا که احساس می کرد پس از توافق و آزاد شدن پتانسیل های ایران، این کشور به یک قدرت بدل خواهد شد.

این دیپلمات کشورمان ادامه داد: برخی از تحلیل گران در آمریکا این هشدار را به دولت اوباما می دادند که از جمله آنها می توان به توماس فریدمن اشاره کرد. وی در مقاله ای اشاره کرده بود که بدون پیوست منطقه ای، مذاکرات هسته ای منجر به ایجاد ثبات در منطقه نخواهد شد. ایران از طرف خود هرآنچه در توان داشت به کار برد تا اطمینان دهد که این توافق هسته ای علیه کشورهای منطقه ای نخواهد بود. ما پیش و پس از توافق هسته ای هیچ رفتار تهاجمی در قبال کشورهای منطقه نداشیم. اتفاقا پیام های مسالمت جویانه و صلح جویانه ایران در اثنای مذاکرات هسته ای و پس از آن افزایش پیدا کرد. اما طرف مقابل خود را در تنگنایی می دید که تنش را انتخاب کرد. اینکه نتیجه خواهد گرفت یا نه بحث دیگری است.

رفتارهای رادیکال عربستان قبل از مرگ عبدالله آغاز شده بود

فرازمند گفت: در پاسخ به برخی ادعاها در این خصوص که بحران جانشینی تا چه اندازه در شکل گیری سیاست های فعلی عربستان نقش داشته است باید به دو نکته اشاره کرد. یک نظر این است که تیم جدید سیاسی پس از مرگ عبدالله علت رفتارهای عصبی این کشور هستند. نظر دیگر این است که از سال های پایانی ملک عبدالله رفتارهای رادیکالی عربستان سعودی به خصوص پس از سال ٢٠١١ آغاز شده بود. کاری که محمد بن سلمان انجام می دهد پیش از این توسط بندر بن سلطان شروع شده بود. رویکردی که عربستان نسبت به خیزش های عربی به کار گرفت یک رویکرد تهاجمی و فعال و رادیکال بود.

وی با بیان اینکه راه اندازی گروه های تکفیری و تروریستی قبل از تیم جدید آغاز شده بود و الزامات استراتژیک عربستان باعث شد که این تیم قدرت بگیرد، تصریح کرد: این بدان معناست که به جای آنکه این تیم علت باشد، برعکس بود و معلول نیازهای عربستان سعودی بود. البته در کنار خود شرایطی را در عربستان سعودی به وجود آورده است که این شرایط حتما در آینده عربستان تاثیر خواهد داشت.

محمد بن سلمان به دنبال پادشاهی است

مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه با بیان اینکه عربستان سعودی برای نخستین بار در تاریخ سیاسی خود، در یک وضعیت ویژه در بحث جانشینی قدرت قرار گرفته است، ادامه داد: همیشه مشخص بود که جانشین بعدی کیست. شاید اواخر دوره ملک عبدالله که بحث های دوره جانشینی صورت گرفت، وضعیتی بود که تا حدودی شبیه به وضعیت فعلی است اما در همان زمان هم مشخص بود که پادشاه بعدی چه کسی خواهد بود.   رفتار محمد بن سلمان به گونه ای است که انتظار دارد دنیا او را به عنوان پادشاه آینده به رسمیت بشناسند. اگر در دوره ملک سلمان انتقال صورت نگیرد ولیعهد حذف نشود و محمد بن سلمان به پادشاهی نرسد معلوم نیست زمانی که رقیب او یعنی محمد بن نایف به پادشاهی برسد، همین اختیارات و همین صلاحیت ها را داشته باشد یا خیر.

فرازمند افزود: حذف ولیعهد هم در عربستان سعودی به عرف بدل شده است و اتفاقا این عرف را همین تیم بنا کرد. سلمان یکی از کارهایی که به محض رسیدن به قدرت انجام داد، حذف ولیعهد بود. مقرن بن عبدالعزیز، ولیعهد عربستان بود و سلمان مقرن را خواسته و به او گفت که باید فضا را برای جوان ترها بازگذاشت و او هم پذیرفت و استعفا داد. بدین ترتیب پست جانشین ولیعهدی برای پسر سلمان خالی شد. روانشناسی شخصیت محمد بن سلمان در بحث های داخلی عربستان سعودی بسیار مهم است. محمد بن سلمان، حاضر است هرکاری انجام دهد تا به عنوان پادشاه به رسمیت شناخته شود.

محمد بن سلمان خود را مصلح اقتصادی می داند

وی با بیان اینکه در طول یک سال گذشته کاری که وی کرده این است که خود را به عنوان فرمانده نظامی و فرمانده جریان رادیکال عربی جا انداخته است، اظهار داشت: او جنگی را آغاز کرد که در تاریخ عربستان سابقه نداشته است. سابقه نداشته است که ریاض در این حد وسیع علیه یک کشور همسایه و فقیر وارد جنگ شود. عربستان به بهانه جنگ تلاش کرد ائتلاف عربی تشکیل دهد و در تبلیغات خود هم تاکید داشت که من در یمن با ایران می جنگم. در روزها و هفته های اخیر شاهد نوع دیگری از بازاریابی جدید سلمان برای خودش هستیم.

این دیپلمات کشورمان گفت:محمد بن سلمان پس از آنکه از تاکتیک گذشته خود نتیجه نگرفت نوع دیگری از رفتار را انتخاب کرده است. در چند سندی که اخیرا منتشر شده می بینیم که سلمان در حال تصویر سازی از خود به عنوان یک مصلح اقتصادی است.

فرازمند با اشاره به مصاحبه سلمان با بلومبرگ تصریح کرد: در هشت ساعت مصاحبه سلمان با بلومبرگ به هیچ وجه در خصوص مسائل سیاسی صحبتی نمی شود و در مصاحبه بعدی که با العربیه هم انجام می شود همین سبک و سیاق تکرار می شود. سندی که به عنوان سند تحول اقتصادی و چشم انداز ٢٠٣٠ منتشر کرده اند نشان می دهد که محمد بن سلمان نوع دیگری از بازاریابی را برای خود آغاز کرده است. آیا محمد بن سلمان موفق خواهد شد؟

مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه ادامه داد: واقعیت این است که اهداف اقتصادی یا اصلاحات اقتصادی که مدنظر محمد بن سلمان است بسیار بلند پروازانه تر از اهداف سیاسی است که در هفته های اخیر به دنبال آن بود. عربستان سعودی ظرفیت اینکه یکباره سوبسیدها برداشته شود و شرکت های بزرگی مانند آرامکو به حراج گذاشته شود را ندارد. ارزش آرامکو دو هزار میلیارد دلار است. عربستان سعودی کشوری نبود که دچار مشکلاتی مانند کسری بودجه شود. آیا محمدبن سلمان موفق خواهد شد که از طریق این طرح بلند پروازانه مشکلات عربستان را حل کند؟ بسیاری از تحلیل گران داخلی نسبت به موفقیت کارهای محمدبن سلمان عربستان سعودی ابراز تردید می کنند. محمد بن سلمان بسیار عجولانه رفتار می کند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: به طور مثال یکی از محورهای سیاست های سلمان حذف سوبسیدهاست. زمانی که قرار باشد اقتصاد ملی با اقتصاد جهانی پیوند بخورد باید سوبسیدها برداشته شود. مردم سعودی به سوبسیدها عادت کرده اند و در یک مورد که دستور داده شد سوبسیدهای آب و برق برداشته شود مردم با فاکتورهای آب و برقی روبه رو شدند که چندین برابر افزایش پیدا کرده بود و ابراز نگرانی و نارضایتی آغاز شد. تصمیمی که محمد بن سلمان گرفت این بود که وزیر آب و برق را برکنار کند در حالی که علت این فاکتورها دستورهای محمدبن سلمان بود. بر این اساس تردید بسیار زیاد وجود دارد که محمد بن سلمان در کوتاه مدت بتواند نتیجه بگیرد و در بلندمدت هم معلوم نیست که در عربستان سعودی چه رخ خواهد داد.