جایزه جلال بین المللی می شود

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در اختتامیه هشتمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد به موضوع بین المللی شدن جایزه جلال پرداخت و گفت: بین المللی شدن جایزه ادبی جلال و بنیان یافتنش در میان فارسی زبانان جهان به ویژه کشورهای هم فرهنگ منطقه می تواند به رونق ادبیات فارسی و آزادسازی ظرفیت های ادبیات داستانی معاصر ما بینجامد.

مراسم اختتامیه جایزه ادبی جلال آل احمد، شنبه 30 آبان، با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید عباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد، حجت الاسلام و المسلمین مهدوی راد، دبیر علمی و مهدی قزلی، دبیر اجرایی این دوره از جایزه جلال وهمچنین جمعی از مدیران، مسئولان و فعالان فرهنگی در تالار وحدت تهران برگزار شد.
در این مراسم، حجت الاسلام مهدوی راد، دبیر علمی این جایزه در سخنانی عنوان کرد: من به ایمان، علم، آگاهی و خردورزی و رهایی از وابستگی کسانی که در داوری این جایزه حضور داشتند، شهادت می دهم. آنها با عدل و انصاف دیدند و انتخاب کردند. این را من گواهی می دهم که از سال ها پیش در محضر مقام معظم رهبری کتاب و داستان خوانی را شروع کردم و هنگامی که چند سال قبل می خواستم بخش ادبی کتابخانه ام را اهدا کنم، نزدیک به ۲۰ کارتن کتاب را شامل می شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم عنوان کرد: زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان هویت ملی ایرانیان، به پشتوانه آثار مکتوب و نبوغ صاحبان قلم از گردنه های دشوار و تاریکی عبور کرده است. نثر فارسی که پس از سادگی و بی پیرایگی دوره های نخست خود قرن ها در سیطره نثری پیچیده بود، از آغاز عصر بیداری و شکل گیری نهضت مشروطه از قید تکلف رها شد. چندان که زبان نوشتاری به زبان رایج گفتار مردم نزدیک و زمینه برای به وجود آمدن گونه های متنوع و متعدد ادبی فراهم شد.
 
وی با اشاره به عوامل مؤثر در شکل گیری بنیان های اندیشه انسان معاصر گفت:اهمیت ادبیات باستانی فارغ از تأثیر اندیشمندان بر زبان و فرهنگ ملی، بر توسعه و تعمیم روشن اندیشی و آزادگی در تفکر و شناخت هستی است. به همین دلیل است که در دوران معاصر ادبیات داستانی و مباحث نقد ادبی در جوار دیگر علوم عقلی و فلسفی، بنیان های اندیشه انسان امروز را رقم زده است.

نام جلال شایسته نهاده شدن بر یک جایزه ادبی است

جنتی با اشاره به تأثیر داستان سرایی در باورمندی مردم به دغدغه های انسانی ادامه داد: آنجا که دغدغه های جامعه ای در جامه فاخر روایت و داستان پوشیده می شود، بسیار ماندگارتر خواهد بود و در عین حال به واضح ترین صورت و سنجیده ترین شکل به مخاطبان انتقال می یابد. در اهمیت داستان سرایی می توان به این نکته بسنده کرد که کتاب های بزرگ دینی، تاریخی و سرآمد همه آنها قرآن مجید، برخوردار از قدرت داستان و روایت است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: توجه به داستان سرایی در شاهنامه فردوسی و دیگر مکتوبات جاودان ادبیات فارسی تا الهامات موجود در آثار تجسمی نشان می دهد که داستان های فارسی تا چه حد یار هنرهای دیگر است و همه جریان های فکری و ادبی در آفرینش و تکمیل ساختار داستان و رمان پوشیده اند.
وی با ابراز خوشحالی از اینکه امروز جایزه ادبی جلال به تمام جریان های فکری که در فضای ادبیات کشور تنفس کرده اند، توجه کرده است، ادامه داد: نگاهی به قشرهای متنوع در برگزیدگان این جایزه نشان می دهد که جایزه ادبی جلال چون خود جلال با سعه صدر و گستره دید به جامعه ادبی و پدیدآورندگان داستان نگریسته است و فضای فرهنگی کشور در بند یا درگیر تک صدایی نیست و در این جشن ملی ادبی به همین ذائقه ها توجه نشان داده است.
جنتی این نگاه گسترده و ظرفیت آفرین را از سیاست های فرهنگی دولت تدبیر و امید عنوان کرد و. گفت: امیدوارم این شیوه پسندیده و مبتنی بر اخلاق در سال های آتی نیز ادامه یابد و جایزه جلال گستره مخاطبان را در حوزه ادبیات فارسی ارتقاء دهد تا جلوه های تازه و شکوهمند از ادبیات ما، به نفع ادبیات معاصر نمایان شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره شخصیت و تفکر جلال آل احمد گفت: جلال آل احمد درد انسانیت داشت و از آسیب هایی که زندگی انسان ها را تهدید می کرد نگران و دغدغه مند بود. جمله های تند و تیز، کوتاه و کوبنده و نقد صریح اجتماعی قلم او را چون سلوکش معجزه آفرین و خلاق کرده بود. این شیوه صراحت آمیز در کنار محتوای دردمندانه هر دو پشت و روی یک سکه بودند از همین رو ادبیات جلال جذاب و متفاوت است، چه آنکه جایزه ای به نام او ثبت بشود یا نشود.

جنتی ادامه داد: اصولاً مردم از داستان هایی که از زندگی خودشان فاصله داشت چندان استقبال نمی کردند. جلال با ادبیات خاص خودش نویسندگان معاصر را از بالای برج ساخته غرور خود به میان مردم دعوت کرد و از آنها خواست تا با مردم معاشرت کنند و از مردم بنویسند و از این باب عنوان «جلال» برای این جایزه بسیار برازنده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به موضوع بین المللی شدن جایزه جلال پرداخت و گفت: بین المللی شدن جایزه ادبی جلال و بنیان یافتنش در میان فارسی زبانان جهان به ویژه کشورهای هم فرهنگ و هم سلک منطقه می تواند به رونق ادبیات فارسی و آزادسازی ظرفیت های ادبیات داستانی معاصر ما بینجامد. به نظر می رسد که جایزه جلال ظرفیت مناسب برای تبدیل شدن به یک جایزه بین المللی را دست کم در جغرافیای زبان فارسی را داشته باشد.
وی تأکید کرد: امسال نیز مانند سال گذشته تاکید می کنم که دست اندرکاران این جایزه موضوع تسری آن را به کشورهای منطقه بررسی کنند تا در صورت فراهم آمدن شرایط زمینه حضور نویسندگان دیگر کشورهای فارسی زبان را در رقابت های این جایزه ایجاد کنیم.
جنتی با اشاره به یکی از اهداف جایزه جلال گفت: رقم زدن رویدادی متفاوت و غیرکلیشه ای از اهداف این جایزه بود تا به عنوان جایزه علمی و در متن جریان داستان نویسی کشور مورد قبول قرار گیرد. هدفی که به نظر من تا حد زیادی محقق شده است و از این نظر جای بسی خوشبختی است.
وی عنوان کرد: در گذشته جای رویدادی که بتواند آثار ارزشمند نویسندگان فارسی را معرفی و در معرض قضاوت قرار دهد خالی بود و اینک جایزه جلال مهم ترین رویداد فرهنگی در حوزه ادبیات داستانی در ایران است. هرچند این جایزه از بدو تولد تاکنون با افت و خیزها و حاشیه هایی همراه بوده اما اینک با توجه به ساختار پشتیبان و اجرایی به جایگاه شایسته ای در حد اعتبار جلال آل احمد رسیده است.
در این مراسم هیأت داوران هشتمین دوره برگزیدگان بخش های مختلف را به شرح زیر معرفی و تجلیل کردند:
بخش نقد ادبی:
هیئت داوران در این بخش دو کتاب «روایت شناسی کاربردی» نوشته علی عباسی و «کتاب کلک خیال انگیز» نوشته ابوالفضل حری را شایسته تقدیر شناخت.
بخش داستان کوتاه:
هیئت داوران در این بخش دو اثر را شایسته تقدیر شناخت که شامل مجموعه داستان های «آیا بچه های خزانه رستگار می شوند» نوشته مهدی اسدزاده و «نگهبان تاریکی» نوشته مجید قیصری است.
بخش مستند نگاری:
هیئت داوران کتاب «آب هرگز نمی میرد» اثر حمید حسام را به عنوان برگزیده و «تو در قاهره خواهی مرد» نوشته حمیدرضا صدر را شایسته تقدیر معرفی کرد.
بخش رمان:
هیئت داوران در این بخش دو برگزیده مشترک را انتخاب کردند؛ «دختر لوتی» نوشته شهریار عباسی و «پاییر فصل آخر سال است» نوشته نسیم مرعشی.