تبیان، دستیار زندگی
تهران-روزنامه همشهری-شماره 6532- اجرای طرح زوج و فرد تجربه ای نه چندان موفق برای ترافیک پایتخت است.در فاصله 10سال از اجرای این طرح هم اکنون دورنمای مشخصی از 11 نقطه ضعف آن مشخص شده است که می تواند راهگشای مدیران و مسئولانی باشد که پیش از این در شورای عال
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

11دلیل برای ناکارآمدی طرح محدوده تردد زوج و فرد


اجرای طرح زوج و فرد تجربه ای نه چندان موفق برای ترافیک پایتخت است.در فاصله 10سال از اجرای این طرح هم اکنون دورنمای مشخصی از 11 نقطه ضعف آن مشخص شده است که می تواند راهگشای مدیران و مسئولانی باشد که پیش از این در شورای عالی ترافیک، طرح زوج و فرد را برای تهران تجویز کردند.

بخش اجتماعی تبیان
طرح ترافیک

سابقه طرح های ترافیکی در تهران نشان می دهد هر وقت طرحی با پیوست غیرعلمی به اجرا درآمده، پس از مدتی نشانه های ناکارآمدی خود را نمایان کرده است. شهر تهران ازجمله شهرهایی است که در زمینه ایجاد محدوده ویژه تردد وسایل نقلیه چند گام برداشته و این قبیل طرح ها را از سال 1358تاکنون به اجرا درآورده است.

از اول آبان ماه 1358ممنوعیت تردد اتومبیل های تک سرنشین با هدف بهبود نسبی ترافیک با ایجاد محدوده ای در مرکز شهر به مرحله اجرا درآمد.

با تصویب شورای انقلاب در خردادماه 1359محدوده ای در مرکز شهر تهران تعیین شد تا از ورود کلیه وسایل نقلیه به استثنای وسایل نقلیه مجاز از قبیل وسایل نقلیه عمومی، اتومبیل های اورژانس و کادر پزشکی و سرویس های دولتی از ساعت 6:30تا 10صبح در تمام ایام هفته جز در 2روز آخر هفته و ایام تعطیل جلوگیری به عمل آید و به این ترتیب محدوده طرح ترافیک تهران شکل گرفت.

این طرح ادامه داشت تا اینکه از اواسط آذرماه سال 1384، به دلیل آلودگی شدید هوای تهران طرح مقطعی تردد زوج و فرد خودروها دائمی شد.

از سال گذشته مدیریت شهری با تکیه بر نقاط ضعف طرح زوج و فرد بر اجرای طرح دیگری به نام منطقه کم انتشار(LEZ) تأکید کرد که می تواند علاوه برکارآمدی در کنترل ترافیک برای کاهش آلودگی هوا و خروج خودروهای فرسوده از شهر نیز مناسب باشد که تا پایان سال جاری به اجرا در می آید.

در نیمه دوم سال 1389آلودگی شدید هوای شهر تهران به سطح هشدار رسید و طبق آمارها افراد زیادی به همین دلیل جان خود را از دست داده و یا به بیماری های ناشی از آلودگی هوا دچار شدند.

در اول اسفندماه 1389محدوده تردد زوج و فرد خودروها و همچنین محدوده طرح ترافیک خودروها به طور آزمایشی گسترش یافت و پلیس راهور با جدیت بیشتری با متخلفان این طرح برخورد کرد.

اما همه این مشکلات نتوانست مسئولان را مجاب کند که این طرح را با طرح کارآمدتری جابه جا کنند.

**یک طرح و 11ایراد

پس از سال ها اجرای طرح دائمی تردد زوج و فرد در تهران می توان معایب مشخصی برای این طرح برشمرد که ممکن است زمینه ساز تغییر این طرح با طرح منطقه کم انتشار شود.

براساس گزارش مرکز مطالعات و برنامه ریزی حمل و نقل و ترافیک تهران با عنوان «بررسی طرح تردد زوج و فرد خودروها در تهران» علل زیر برای ناکارآمدی طرح زوج و فرد ذکر شده است:

1-ترغیب شهروندان برای خرید اتومبیل ارزان قیمت و فرسوده برای استفاده از پلاک خودرو

2-عدم تمایل شهروندان به از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و آلاینده برای استفاده از پلاک خودرو

3-افزایش مالکیت موتورسیکلت و رشد سفرها با آن، که افزایش چندبرابری عوارض ناشی از آلودگی هوا، آلودگی صوتی و تصادفات را به دنبال دارد

4-محدودیت در ورود مسافربرهای شخصی به محدوده ای بزرگ تر که سهم قابل توجهی در جابه جایی مسافر دارند

5-افزایش میزان تخلفات شامل پلاک دزدی و دستکاری پلاک

6-کاهش سکونت در محدوده طرح به علت محدودیت در عبور و مرور

7-نیاز به افزایش نیروی پلیس یا افزایش تجهیزات کنترلی به منظور کنترل ورودی های محدوده طرح که هزینه بر است

8-ایجاد اختلال در جریان ترافیکی به منظور اعمال قانون

9-کاهش سطح سرویس سیستم های حمل ونقل عمومی زیرا این سیستم ها در حال حاضر با حداکثر ظرفیت سرویس ارائه می کنند

10-افزایش مشکلات ترافیکی در معابر نزدیک به محدوده اجرای طرح مانند مشکلات پارکینگ، پارک حاشیه ای، تراکم ترافیک، تغییر کاربری اراضی و مواردی از این دست

11-ناپایدار بودن این راه حل زیرا درصورت بی اثر شدن طرح، راهکار دیگری نمی توان اجرا کرد

**راه حلی به نام منطقه کم انتشار

از سال گذشته مدیریت شهری با تکیه بر نقاط ضعف طرح زوج و فرد بر اجرای طرح دیگری به نام منطقه کم انتشار(LEZ) تأکید کرد که می تواند علاوه برکارآمدی در کنترل ترافیک برای کاهش آلودگی هوا و خروج خودروهای فرسوده از شهر نیز مناسب باشد.

این طرح هم اکنون مراحل مطالعاتی خود را طی می کند و به گفته سیدجعفر تشکری هاشمی معاون حمل ونقل و ترافیک شهردار تهران قرار است تا پایان سال جاری به اجرا درآید.


منبع : ایرنا