جنگ جهانی اولقتل ولیعهد اتریش در سارایوو جرقه بروز جنگ اول

روز بیست وهشتم ژوئن 1914 " آرشیدوك فرانسوا فردیناند" ولیعهد اتریش ومجارستان وفرمانده كل نیروهای مسلح دو كشور ، به همراه همسرش هنگام دیدارازشهر( سارایوو) در یوگسلاوی  فعلی به قتل رسید و همین موضوع باعث بروز جنگ بین الملل اول گردید. نام قاتل( كارویلوپرینسیپ) ، دانشجویی نوزده ساله بود. او عمل خود را انتقامی برای اعمال زور و فشار به صربستان قلمداد كرد و چون كمتر از بیست سال داشت محكوم به مرگ نشد، لیكن در 28 آوریل 1918 بر اثر بیماری سل با همسرش در زندان درگذشت.

جنگ جهانی اول از سال 1914 تا 1918 به طول انجامید. در این جنگ طرفین متخاصم عبارت بودند از متحدین یعنی: آلمان ،  اتریش و هنگری ( مجارها) كه بعدها تركیه عثمانی و بلغارستان نیز بدانها پیوستند و متفقین یعنی : فرانسه ، انگلیس ،  روسیه ، بلژیك ، صربستان و ژاپن سپس ایتالیا، رومانی، پرتغال، یونان و ممالك متحده آمریكا.

در سوم آگوست 1914 ، دولت آلمان از بلژیك درخواست كرد تا نیروهای جنگی خود را علیه فرانسه از این كشور عبور دهد ،  لیكن دولت بلژیك این تقاضا را رد كرد. بنابراین نیروهای آلمان از مرزهای بلژیك عبور كرده و وارد این كشور شدند. لذا انگلستان برای نقض بی طرفی بلژیك به آلمان و در دوازدهم همین ماه به اتریش و مجارستان نیز اعلام جنگ نمود . به دنبال آن در ششم آگوست ، دولت صربستان نیز به آلمان اعلام جنگ كرد.

همچنین در اول ماه آگوست، آلمان به روسیه و تركیه عثمانی اعلام جنگ نمود. نیروهای آلمان در همین روز به كشور لوكزامبورگ در اروپای باختری حمله كرده آن را اشغال كردند و در پی آن فرانسه نیز به اطریش و مجارستان اعلام جنگ نمود. در سی ام ماه آگوست قسمتی از ارتش روسیه توسط آلمان ها نابود شد كه نود هزار روسی اسیر گردیدند. در این جنگ فرمانده قشون آلمان ، ژنرال هیندنبورگ بود.

درماه سپتامبرنیروهای آلمان به فرماندهی " اریش فون فالكن هاین" تا مرز پاریس پیشروی كردند و ( جوزف جفری) فرمانده ارتش فرانسه فرمان حمله عمومی داد. در 28 اكتبر همین سال دولت تركیه عثمانی به روسیه حمله كرد و در پی آن فرانسه و انگلستان به این دولت اعلام جنگ نمودند.

در بیست و دوم آوریل 1915 در جبهه غربی ، آلمان ها برای اولین بار از سلاح شیمیایی استفاده كردند. این سلاح یك گاز كلر بود و بسیاری از سربازان فرانسوی از پا در آمدند.

در سیزدهم ماه مه ، كشتی مسافری انگلیسی به نام ( لوستیانا) توسط آلمان ها غرق شد.

در این حادثه 1198 نفر كشته شدند كه در میان آنان 128 نفر آمریكایی بودند. به همین دلیل دولت آمریكا اعتراض شدید اللحنی برای دولت آلمان فرستاد. دولت آلمان معتقد بود كه در این كشتی ، تجهیزات جنگی برای انگلستان حمل می شده است. رئیس جمهوری آمریكا ( تئودور روزولت) خواهان جنگ علیه آلمان شد.

درسیزدهم ماه جولای ، حملات تهاجمی آلمان و اتریش به لهستان آغاز گشت. همچنین در بیست و یكم آگوست، ایتالیا به تركیه عثمانی اعلام جنگ نمود و درچهاردهم سپتامبرآلمان، اتریش، مجارستان ، بلغارستان و تركیه عثمانی پیمان چند جانبه ای را منعقد ساختند.

درنهم مارس 1916 ، آلمان به كشور پرتغال اعلام جنگ نمود. در ماه مه ، آلمان ها به میزان 115000 عدد از كشتی های جنگی انگلیسی را منهدم كردند و 6900 سرباز انگلیسی كشته شدند. در مقابل آلمان نیز 62000 تن كشتی از دست داد و 2900 سرباز آلمانی كشته شدند.

در بیستم جولای " هیندنبورك "  فرمانده ارتش آلمان درجبهه شرق گردید. به همین دلیل قسمت اعظم نیروهای اتریشی تحت فرماندهی هیندنبورك و ( لودندورف) ژنرال دیگر آلمانی درآمدند.

همچنین دربیست و هشتم جولای ، ایتالیا به آلمان اعلام جنگ نمود. در ضمن رومانی به اتریش و مجارستان و نیزآلمان به رومانی و دراول سپتامبر بلغارستان به رومانی و در بیست و ششم نوامبر كشور یونان به آلمان اعلام جنگ نمودند.

در سی ام دسامبر ، كاپیتان آلمانی" فلیكس گراف فون لوكنر" كه به او شیطان دریا لقب داده بودند توسط كشتی جنگی خود بیست وسه كشتی متفقین را در دریاهای آتلانتیك و پاسیفیك غرق نمود.

درششم آوریل 1917 آمریكا به آلمان اعلام جنگ نمود و در هشتم دسامبر همین سال به اتریش و مجارستان نیز اعلام جنگ كرد.

درماه آگوست سال 1918حدود 54 هزار نفر سرباز آمریكایی به نفع متفقین وارد جنگ شدند. دراین زمان آلمانها درتمام جبهه ها می جنگیدند و چون اتریش و متحدانش نیز متحمل خسارات سنگین  شده و از ادامه جنگ ناتوان بودند، آلمان ناچار تقاضای صلح كرد.

بنابراین دربیست و دوم اكتبر سال 1918 ، رسماً جنگ جهانی اول با شكست آلمان پایان یافت و ویلهلم دوم امپراتور آلمان به هلند متواری شد و دولت هلند به او حق پناهندگی داد.

سلاح جنگی ( تانك) در بحبوحه جنگ توسط (سرارنست سونتین) اختراع شد.

امضاء قرارداد آتش بس

1- آلمانی ها باید نواحی اشغال شده در فرانسه به علاوه الزاس – لوترینگن(Lothringen Elsass) ، بلژیك و لوكزامبورگ را ظرف مدت چهارده روز ترك نماید.

2- نیروهای آلمانی باید ظرف مدت یك ماه قسمت چپ ناحیه راین (Rhein) را تخلیه كنند . نیروهای متفقین پل های ماینز (Mainz)، كوبلنز(koblenz)، و كلن(Koln) را اشغال نمایند.

3- ارتش آلمان 5000 قبضه توپ، 25000 قبضه اسلحه و 1700 هواپیمای شكاری بمب افكن را به متفقین واگذار نماید.

4-  آلمان ها باید حداكثر ظرف مدت یك ماه5000 لوكوموتیو، 150000 واگن راه آهن و 5000 كامیون را به متفقین واگذار نمایند.

5- آلمان تمام اسرای جنگی متفقین را باید بلافاصله آزاد كند. زمان بازگشت اسرای آلمانی به میهن خود، ابتدا در جریان مذاكرات صلح معین خواهد شد.

6-  آلمانی ها باید در شرق، نیروهای خود را تا پشت مرزهای موجود در سال 1914 عقب بكشند. زمان عقب نشینی نیروها را متفقین بعداً اعلام خواهند كرد.

7- متفقین دارای حق ورود به شهرهای دانزیگ (Danzing) و وایكسل(Weichscl) می باشند تا بتوانند نظم را درشرق اروپای مركزی حفظ نمایند.

8- كل نیروی دریائی آلمان باید با نظارت متفقین خلع سلاح گردد.

9- بلوكه بندرهای آلمانی همچنان پابرجای باقی خواهد ماند. بدین ترتیب جلوگیری از حمل مواد غذائی به آلمان توسط نیروهای متفقین، همچنان پس از مذاكرات برای پایان جنگ باقی خواهد ماند.

سرانجام این عهدنامه با عهدنامه " ورسای "  ، تلفیق شد و به پیروزی دولت های متفق  مهر تایید زد .  این جنگ ، خسارات بسیار زیاد جانی ومالی بر جای نهاد و مدت 1565 روز طول كشید . در طول این مدت  حدود 65 میلیون نفر بسیج شده بودند ؛ از این عده حدود 9 میلیون نفر كشته شدند ، حدود 22 میلیون نفر ( به نسبت یك سوم ) معلول و از كار افتاده  و 7 میلیون نفر برای همیشه معلول و ناقص شدند . این جنگ حدود 5 میلیون نفر مفقود نیز بر جای گذاشت .