آماده‌باش زباله‌ها!
کارشناسان بازیافت معتقدند که در فرآیند بازیافت، مرحله‌ای وجود دارد به نام «آماده‌سازی زباله‌ها» که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مرحله در حقیقت، بین تفکیک زباله و تحویل آن به مراکز بازیافت انجام می‌شود.
واقعیت این است که تولید زباله، آن‌هم با این حجم بالا از سوی شهروندان شهرهای بزرگ، مشکلات ریزودرشتی مثل هدر رفتن هزینه، انرژی و وقت را در برداشته و همه این‌ها در حالی است که شهروندان به سادگی می‌توانند در منزل یا محل کارشان به تفکیک زباله‌های‌تر و خشک بپردازند و مسئولان را در راه بازیافت و تبدیل مواد به جلو هدایت کنند.
اما یک پاشنه آشیل دیگر هم در روند بازیافت وجود دارد؛ تا به حال خودروهای سنگین جابه‌جایی زباله‌ها را دیده‌اید؟ می‌گویند این خودروهای عظیم‌الجثه، با یک‌سوم ظرفیتشان زباله‌های شهری را جابه‌جا می‌کنند! چرا؟ چون زباله‌های ما شهروندان شهرهای بزرگ، بسیار حجیم است و این کامیون‌های بزرگ را با یک سوم ظرفیت وزنی‌شان پر می‌کند. خب، چه‌باید کرد؟ کارشناسان بازیافت معتقدند که در فرآیند بازیافت، مرحله‌ای وجود دارد به نام «آماده‌سازی زباله‌ها» که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مرحله در حقیقت، بین تفکیک زباله و تحویل آن به مراکز بازیافت انجام می‌شود. اگر شما زباله‌هایتان را برای بازیافت آماده کنید، کلی در هزینه‌های شهری صرفه‌جویی می‌کنید.
آماده‌سازی پسماند کاغذ و مقوا
کاغذ و مقوا، جزو پسماندهای ارزشمندی است که در هر خانه‌ای تولید می‌شود. یادتان باشد که برای تولید یک تن کاغذ، حدود 15 درخت تنومند را قطع می‌کنند. بسیاری از پسماندهای کاغذی خانه، مربوط به بسته‌بندی‌های مختلف است. تا حد امکان باید پسماند بسته‌بندی‌های کاغذی و مقوایی را فشرده کنید. نوار چسب‌های پلاستیکی، گیره و منگنه‌های فلزی را از پسماندهای کاغذ و مقوا جدا کنید. از آغشتگی پسماندهای کاغذ و مقوا به آب و روغن جلوگیری کنید. این نوع پسماندها را بعد از فشرده‌سازی، در صورت امکان با یک بند پلاستیکی یا نخی بسته‌بندی کنید. در مورد بسته‌بندی‌های کاغذی و مقوایی مانند پاکت شیر یا آبمیوه، ابتدا درون پاکت را با آب شسته و سپس درون آن را کاملاً تخلیه کنید. تا حد امکان، بسته‌بندی‌های کاغذی و مقوایی را از یک ضلع برش داده تا به‌صورت ورقی شکل درآیند. در و سایر اجزای پلاستیکی این پسماندها را هم جدا کنید.
آماده‌سازی پسماند بطری شیشه‌ای
این نوع پسماندها هم در خانه بسیار تولید می‌شود. انواع بطری‌های شیشه‌ای رنگی و بی‌رنگ آب‌میوه‌ها، نوشابه‌ها و مواد غذایی مثل مربا، خیارشور و... جزو این نوع پسماند هستند. همین‌جا این نکته را بدانید که ظروف پیرکس، آیینه و کریستال در این گروه جا نمی‌گیرند و آن‌ها را باید از این بطری‌های شیشه‌ای جدا کرد. خب حالا برای آماده‌سازی این نوع زباله‌ها چه کنیم؟ در گام اول، حتماً تمام مواد باقیمانده درون ظروف (چه مایعات و چه مواد غذایی) را تخلیه کنید. درون این ظروف را یک‌بار با آب بشویید. اگر این کار انجام نشود، ممکن است زباله‌های خشک دیگر را هم خراب کند و آن‌ها را تبدیل به زباله تر کند. لفافه پلاستیکی یا کاغذی اطراف ظروف و همچنین در فلزی یا پلاستیکی آن‌ها را هم جدا کنید. یادتان باشد شکستن این ظروف، باعث فشرده‌سازی آن‌ها نمی‌شود. توصیه کارشناسان بازیافت این است که تا حد امکان از شکستن این ظروف خودداری کنید.
آماده‌سازی پسماند ظروف فلزی
ظروف فلزی هم جزو زباله‌های خشکی است که زیاد در خانه‌ها تولید می‌شود. در میان زباله‌های خشک هم جزو زباله‌های ارزشمند به حساب می‌آید که بازیافت آن اهمیت بیشتری دارد. قوطی‌های نوشابه، کنسروها، ظرف رب گوجه‌فرنگی، تن ماهی، وسایل فلزی دیگر خانه و... جزو همین پسماندها به‌حساب می‌آیند. این زباله‌ها هم اگر خوب آماده‌سازی نشوند، حسابی حجیم خواهند بود و در ضمن می‌توانند باعث آسیب دیدن زباله‌های خشک دیگر شوند.
چطور این نوع زباله‌ها را آماده کنیم؟ کارشناسان بازیافت می‌گویند که در مرحله اول، باید مواد غذایی باقیمانده در ظروف فلزی را به‌طور کامل تخلیه کنید. سپس با استفاده از آب، درون این ظروف را بشویید. برای کنسروهایی مثل تن‌ماهی، بهتر است از آب گرم استفاده کنید. تا جایی که می‌توانید ظروف فلزی را فشرده کنید تا جای کمتری را در سطل زباله‌های خشکتان بگیرد. لفافه‌های پلاستیکی و کاغذی دور این ظروف را جدا کنید تا فرآیند بازیافت را کند نکنند. در خصوص قوطی‌های نوشابه، پس از تخلیه کامل، در فلزی آن‌ها را به داخلشان انداخته و تا حد امکان آن‌ها را فشرده کنید.
آماده‌سازی پسماند بطری‌های پت
بطری پت، همان بطری‌های آب‌معدنی، نوشابه‌های خانواده یا دوغ و... است که زیاد هم در خانه‌ها وجود دارد. ظروف روغن مایع و برخی مواد شوینده هم جزو همین نوع پسماندها به‌حساب می‌آید. روی این بطری‌ها معمولاً یک علامت مثلث با کلمه «pet» نوشته شده است. این نوع زباله‌ها در حجیم کردن پسماندهای خشک بسیار تأثیرگذارند و باید حتماً آن‌ها را قبل از انداختن در سطل زباله‌های خشک، تا حد امکان فشرده کنید.
یادتان باشد که حتماً در این بطری‌ها و لفافه کاغذی یا پلاستیکی دور این بطری‌ها را هم جدا کنید. در ضمن توصیه شده که این بطری‌ها را به‌طور کامل تخلیه کنید و درون آن را هم با آب شست‌وشو دهید. یادتان باشد که با فشرده‌سازی زباله‌های خشکی مثل همین پت‌ها، خودتان هم می‌توانید مدت زمان بیشتری از این نوع زباله‌ها در خانه یا محل کار نگهداری کنید، چون فضای کمتری را اشغال خواهند کرد و نیازی نیست خیلی سریع آن‌ها را به چرخه بازیافت بسپارید.
آماده‌سازی پسماند کیسه‌های پلاستیکی
در حقیقت بعد از هر خرید، شما با حجم قابل توجهی از این نوع زباله‌ها مواجه می‌شوید. برای آماده‌سازی این نوع پسماندها، محتویات داخل کیسه‌ها را کاملاً تخلیه کنید. کیسه‌های پلاستیکی که داخلشان خیس شده را ابتدا پشت‌ورو کنید تا خشک شوند. کیسه‌های پلاستیکی کوچک را از سمت بسته به سمت باز آن هواگیری کنید و سپس آن را گره بزنید تا کم‌حجم شده و به حالت اول بازنگردد. کیسه‌های بزرگ را پس از هواگیری، به‌صورت ورقه‌ای تا زده و با استفاده از یک بند پلاستیکی یا نخی، تعدادی از آن‌ها را بسته‌بندی و فشرده کنید تا فضای کمتری را اشغال کنند. یادتان باشد که توصیه اولیه کارشناسان بازیافت، اساساً تولید کمتر زباله است. پس می‌توانید هنگام خرید، از کیسه‌های پارچه‌ای و چند بار مصرف استفاده کنید و کیسه پلاستیکی نگیرید یا کیسه‌های تمیز را دوباره استفاده کنید.
از آماده‌سازی بیشتر بدانید
1- پسماندهای تر هم نیاز به آماده‌سازی دارند. مثلاً برخی از پسماندهای تر باید رطوبتشان گرفته شود و آنگاه در فرآیند جمع‌آوری یا ذخیره‌سازی قرار گیرند. شیرابه زباله‌های تر، خود معضلی محسوب می‌شود که سال‌هاست مدیران شهری با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. به‌عنوان مثال، شما می‌توانید رطوبت تفاله چای را قبل از ریختن در سطل زباله، با استفاده از یک سبد کوچک بگیرید. همین کار ساده اگر توسط همه شهروندان صورت گیرد، کمک بسیار زیادی در جلوگیری از تولید بی‌رویه شیرابه پسماندهای تر در مراکز دفع پسماند خواهد کرد.
2- حواستان به کپک‌های نان باشد و نگذارید که پسماندهای خشک نانتان کپک بزند. این ماده، بسیار برای سلامتی انسان و حتی حیواناتی که از نان خشک تغذیه می‌کنند، خطرناک است. همیشه یادتان باشد که نان خشک باید تمیز، خشک و عاری از هرگونه کپک تحویل غرفه‌های بازیافت یا مأموران شهرداری شود.
3- تولید کمتر زباله، همیشه در اولویت است؛ مثلاً شما می‌توانید به‌جای استفاده از لوح فشرده الکترونیک (سی‌دی و دی‌وی‌دی) از فلش مموری‌ها استفاده کنید یا مثلاً تا حد امکان از ظروف و محصولات یک‌بار مصرف، مخصوصاً در جشن‌ها، مهمانی‌ها و نذورات مذهبی استفاده نکنید یا نان به میزان مورد نیازتان بخرید که بیش‌ازحد، نان خشک تولید نکنید.
