ناگفته‌هایی از روزهای اول جنگ

نویسنده کتاب «ناگفته‌هایی از روزهای اول جنگ» گفت: کتاب‌هایی که در زمینه جنگ تحمیلی نوشته می‌شود، متأسفانه از دوره چند ماهه نخست جنگ تحمیلی عبور می‌کنند یا آن را نادیده می‌گیرند و در برخی جاها نیز خصمانه، ارزیابی نادرستی از عملکرد ارتش ارائه داده‌اند.

کتاب «ناگفته‌هایی از روز‌های اول جنگ» که از سوی احمد حسینیا تالیف شده است به ناگفته‌هایی درباره خرمشهر و نحوه مشارکت نیروهای ارتش در آزادسازی این شهر می‌پردازد.این کتاب در بر دارنده دو بخش اصلی با نام‌های «ناکامی و شکست عراق» و «حماسه و مقاومت در خرمشهر» است.

«ناگفته‌هایی از روز‌های اول جنگ» به سوال‌های بسیاری درباره روز‌های نخستین جنگ تحمیلی عراق علیه ایران پاسخ داده است، سوال‌هایی مانند دلیل هجوم سراسری عراق و نیز پرسش‌هایی که مردم درباره چگونگی پیش‌برد اهداف در روز‌های نخستین جنگ دارند.

برای تالیف «ناگفته‌هایی از روز‌های اول جنگ» با امیران و فرماندهان برجسته ارتش چون امیر سر لشکر حسین حسنی سعدی، سرتیپ دوم زرهی ستاد سیدتراب ذاكری، امیر سرتیپ احمدرضا پوردستان و امیر دریادار حبیب‌الله سیاری گفت‌و گو شده است.

همچنین مصاحبه‌هایی با دانشجویان آن زمان دانشکده افسری انجام شده است که خاطرات مرحوم امیر سرتیپ دوم غلامرضا قاسمی، امیر سرتیپ دوم سید تراب ذاکری و امیر سرتیپ دوم مجتبی ذاکری از آن جمله‌ است.کتاب «ناگفته‌هایی از روز‌های اول جنگ» را انتشارات سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس با شمارگان ‌هزار نسخه، در قطع رقعی و 535 صفحه و به بهای 100‌هزار ریال روانه بازار نشر کرده است.

چندی پیش مراسم نقد و بررسی کتاب «ناگفته‌هایی از روزهای اول جنگ» با حضور امیرسرتیپ صادقی گویا و جمعی از پژوهشگران و منتقدان عرصه کتاب در پنجمین نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس برگزار شد.

در  این نشست احمد حسینیا،  در سخنانی ضمن معرفی خودش گفت: سال 1353 به دبیرستان نظام رفتم و چهار سال بعد نیز به دانشگاه افسری راه یافتم. با آغاز جنگ تحمیلی در نخستین روزهای آن به همراه سرهنگ نامجو و سرهنگ حسنی سعدی به خوزستان اعزام شدیم و پس از حضوری دو ماهه در سال 60 توانستم فارغ‌التحصیل شوم. پس از آن تا سال 64 در لشکر 28 کردستان بودم، بعد از آن هم به پادگاه 01 انتقال یافتم و فرمانده گردان‌های دانشجویی را بر عهده داشتم.

وی خاطرنشان کرد: این مبالغه نیست اگر بگویم اولین نویسنده ارتش در زمان دانشجویی من هستم چرا که توانستم در سال 60 کتابی درخصوص خانواده و نقش آن در تربیت چاپ و توزیع کنم و تا زمانی که در پادگان 01 بودم نیز سه کتاب دیگر به چاپ رساندم. از همین رو دست به قلم بودن من یک ذوق ذاتی و فطری بوده است؛ البته بیشتر نوشته‌های من در حوزه‌های خانواده و روان‌شناسی هستند.

حسینیا ادامه داد: با توجه به این سابقه، روزی شهید علی صیاد شیرازی که آن زمان جانشین رییس ستاد کل نیروهای مسلح و همزمان نیز سمت بازرسی ستاد کل نیروهای مسلح را بر عهده داشت، با من تماس گرفت و من به دفتر ایشان رفتم. او چند کتاب من را از کتابخانه‌اش بیرون آورد و پس از آن از من دعوت کرد تا در هیات معارف جنگ چند کتاب در این حوزه به نگارش درآورم. بنابراین از این طریق به عرصه نگارش کتاب‌هایی که مرتبط با جنگ تحمیلی بود ورود یافتم.

این سرهنگ بازنشسته ارتش با اشاره به اینکه سال اول جنگ مظلوم و ناشناخته باقی مانده است، گفت: در زمینه جنگ تحمیلی کتاب‌های زیادی دیده بودم اما بیشتر آن‌ها مطلبی درباره سال اول جنگ در طول این هشت سال ننوشته بودند. از همین رو این مقطع زمانی مظلوم و مهجور و ناشناخته باقی مانده است. در حالی که باید یادآور شوم موفقیت‌های ما در سال‌های بعد از جنگ تحمیلی مربوط به سال نخست آن است اما متأسفانه از این دوره عبور کرده‌ایم و یا نادیده گرفته شده است. حتی در برخی از جاها نیز خصمانه، ارزیابی‌های نادرستی از فعالیت ارتش داشته‌اند. به گونه‌ای که اگر نسل‌های بعدی این کتاب‌ها را بخوانند ممکن است نسبت به حضور ارتش بدبین شوند.

حسینیا در پایان خاطرنشان کرد: کتاب «ناگفته‌هایی از روزهای اول جنگ» مربوط به مقطع دو ماه اول سال نخست جنگ است که در آن یگان‌های ارتشی نقش مهمی در مقابل ارتش عراق ایفا کردند. عملکرد یگان‌های ارتشی در کنار یگان‌های سپاهی و نیروهای مردمی باعث شد که صدام نتواند نقشه خودش را در رابطه با تصرف سه روزه خوزستان و حضور یک هفته‌ای او در تهران عملی کند.

در ادامه این مراسم امیر صادقی گویا که در کارنامه فعالیت‌های خودش، فرماندهی دانشگاه افسری و مدیریت پرسنل نیروی سازمانی ارتش را بر عهده داشته است و همچنین بر انتشار و چاپ 100 عنوان کتاب در هیات معارف جنگ شهید صیاد نظارت داشته است، در سخنانی گفت: جنگ تحمیلی ما خاستگاه مردمی داشته است و این کار اشتباهی است که بخواهیم جنگ را قرمز یا آبی معرفی کنیم؛ چرا که این دوران، دوران طلایی ملت ایران است و باید آن را ملی جلوه دهیم.

وی ادامه داد: ارتش عراق بسیار قدرتمند بود اما آنچه که موجب شد آن‌ها نتوانند خوزستان را سه روزه تصرف کنند مقاومت یگان‌های ارتشی و سپاهی و نیروهای مردمی بود. بی‌شک اگر این ایستادگی نبود آن‌ها همه اهداف خود را عملی کرده بودند.

این فرمانده پیشکسوت ارتش با اشاره به ارزش تاریخی کتاب «ناگفته‌هایی از روزهای اول جنگ» یادآور شد: کاری که آقای حسینیا در راستای نگارش این کتاب کرده‌اند بسیار مهم است؛ چراکه همان‌گونه که خودشان گفتند اگر یگان‌های ارتشی حضور نداشتند قطعا عراقی‌ها پیشروی می‌کردند و خوزستان را با آن استعداد فراوان نیروهایشان به تصرف خود درمی‌آوردند. اکنون می‌دانیم که قدرت مساوی با دانایی است، بنابراین اگر هر چه بر دانایی و دانش ما پیرامون مباحث مرتبط با جنگ افزایش یابد قدرت دفاعی و بازدارندگی ما نیز متناسب با آن تقویت خواهد شد.

وی افزود: یکی از مباحثی که در رابطه با دو ماه نخست جنگ تحمیلی مغفول مانده بود، حضور تعدادی از دانشجویان دانشگاه افسری در خرمشهر بود که خوشبختانه نویسنده از آنجایی که خودش جزو یکی از همین دانشجویان بوده است، توانسته به خوبی به بیان عملکرد آن‌ها بپردازد.

امیرسرتیپ صادقی گویا در پایان با اشاره به سه کم و کاست کتاب «ناگفته‌هایی از روزهای اول جنگ»، گفت: از آنجایی که این کتاب به عنوان یک منبع مستند به شمار می‌آید باید نمایه داشته باشد که متأسفانه در آن گنجانده نشده است، همچنین فهرست منابع هم در آن دیده نمی‌شود. علاوه بر این هر جا که در کتاب از ارتش نام برده شده است بیشتر نیروی زمینی این یگان را به ذهن مخاطب متبادر می‌کند.

در ادامه این نشست مصطفی رحمتی، فارغ‌التحصیل گردان بورسیه‌ای دانشگاه امام علی (ع) در سخنانی کوتاه گفت: خوبی کتاب «ناگفته‌هایی از روزهای اول جنگ» بیان عملکرد دانشجویان دانشگاه افسری در آن مقطع از جنگ تحمیلی بوده است. همچنین اختلافات مرزی ایران و عراق نیز به صورت گویا بیان شده است و با نگاه کلی باید بگویم که این کتاب برای پژوهشگران و علاقه‌مندان حوزه دفاع مقدس می‌تواند یک منبع خوب اطلاعاتی به شمار بیاید.

همچنین در ادامه  خانم رستمی، از خبرنگاران حوزه کتاب و فعالان رسانه‌ای عرصه دفاع مقدس با اشاره به اینکه متن روایی کتاب «ناگفته‌هایی از روزهای اول جنگ» بسیار جذاب است خاطرنشان کرد: همین موضوع سبب شده است که مطالب تخصصی حوزه جنگ، برای کسانی که دانش نظامی ندارند، بسیار روان باشد. من کتاب را در قالب تاریخ شفاهی ارزیابی کردم.

وی ادامه داد: در کتاب شاهد جزئیاتی از فعالیت‌های نیروهای دیگر هستیم اما با این حال بهتر بود که برای مصاحبه‌هایی که با برخی از پیشکسوتان ارتشی انجام شده است در پاورقی مرجعی ارائه می‌شد. علاوه بر این اگر نسبت این ناگفته‌ها در برابر گفته‌هایی که تاکنون از جنگ بیان شده است، آورده می‌شد بسیار خوب بود و ای کاش به مطالب متناقضی هم که درباره این دو ماه نخست از جنگ گفته شده است، در کتاب اشاره‌ای مختصر می‌شد.

رستمی در پایان اشاره‌ای به تصاویر ارائه شده در انتهای کتاب کرد و گفت: اگر تصاویری که در انتهای کتاب به چاپ رسیده است با متن همخوانی داشت بسیار خوب بود. اما با این حال طرح روی جلد کتاب بسیار خوب است.