تبیان، دستیار زندگی
فخر رازی در كتاب عصمة الانبیاء بر بطلان افسانه غرانیق آورده است: این داستان را بی دینان جعل كرده اند و در هیچ یك از كتاب های صحیح ما نقل نشده و آیات قرآن دلیل بر جعلی بودن این داستان می باشد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

معرفی کتاب عصمت الانبیاء

فخر رازی

فخر رازی در كتاب عصمة الانبیاء بر بطلان افسانه غرانیق آورده است: این داستان را بی دینان جعل كرده‌اند و در هیچ یك از كتاب‌های صحیح ما نقل نشده و آیات قرآن دلیل بر جعلی بودن این داستان می‌باشد.


کتاب گران بهای دیگری است از نوشته های امام فخر الدین رازی که به زبان عربی می باشد. در این کتاب نویسنده در پی آن است که به پاسخگویی شبهاتی بپردازد که راجع به عصمت انبیاء وارد شده چرا که در خصوص این مسأله از چهار جهت اختلاف وجود دارد:

اختلاف اول: به اعتقادات انبیاء در کفر و بدعت و تقیه و ... مربوط می شود.

اختلاف دوم: مربوط به عصمت آنها در احکام و شرائع خداوند است.

اختلاف سوم: راجع به عصمت آنها در فتوا دادن است.

اختلاف چهارم: در خصوص عصمت آنها در افعال و احوال است. به همین خاطر نویسنده در این کتاب از آیات قرآنی و قصص انبیاء استفاده کرده تا حجت و دلیل بر رد نظرات مخالفین بیاورد. ابتدا شبهات را مطرح و سپس جواب آنها را می آورد.

معرفی اجمالی نویسنده:

امام فخرالدین ابو عبدالله محمد بن عمر بن حسین بن حسن بن علی تیمی طبرستانی مشهور به ابن خطیب رازی و امام المشککین از بزرگان متکلمین و خطبا و فیلسوف مشهور سده ششم هجری در 25 رمضان سال 543 یا 544 در شهر ری زاده شد. محمد بن عمر فخر رازی یکی از مشاهیر علمی و ادبی اسلام شمرده می شود که در عصر خود از بزرگترین علما و حکمای اسلام بوده و در علوم معقول و منقول یعنی فلسفه، کلام، ریاضیات و فقه و اصول، تفسیر قرآن و ادبیات؛ استاد، صاحب نظر و مرجع فضلای زمان محسوب می شده است. ایشان ابتدا نزد پدرشان که خطیب مشهوری بود درس خوانده و سپس نزد کمال سمعانی (سمنانی) مقدمات علوم و نزد مجدالدین جیلی علم کلام و حکمت آموخته و ضیاالدین عمر و محمود بن حسن حمصی دیگر علوم را فراگرفت. برای آموختن فلسفه بوعلی و فارابی به خراسان رفت و نتیجه کامل گرفت و به ماوراالنهر سفر کرد. ایشان در فروع دین شافعی مذهب و در اصول عقاید کلامی پیرو مذهب اشعری بود و با این وصف با علمای هم کیش خود همیشه در مجادله و مناظره بود. ایشان شعرهایی پراکنده به فارسی و عربی نیز سروده است که حاوی مفاهیم پندآمیز هستند. زندگی امام فخر علی رغم عسرت و تنگدستی دوران نوجوانی پس از ورود به خوارزم و ماورا النهر و سکونت چند ساله در دربار خوارزم شاهیان رونق یافت. از حوادث دردناک زندگی امام فخر در سالهای پایانی زندگی مرگ فرزند جوانش محمد در اواسط سال 601 ق در هرات بود. امام فخر دارای سه پسر و دو دختر بوده است. پسران او: محمد - ضیا الدین – شمس الدین. امام فخر در سال های پایانی زندگی در هرات سکونت گزید. در اوایل سال 606 ق بیماری سختی گریبانگیر او شد و سرانجام روز عید فطر همین سال در 62 سالگی در هرات درگذشت. متن وصیت نامه امام فخر در کتابهایی چون طبقات الشافعیه سبکی و طبقات الاطبا ذکر شده است. این وصیت نامه را وی حدود 8 ماه پیش از مرگش یعنی در 21 محرم 606 هـ. ق خطاب به شاگردش ابوبکر ابراهیم بن ابی بکر بن علی اصفهانی املا کرده است. وصیت نامه متضمن چکیده نظریات او پیرامون دین و فلسفه و قرآن با عباراتی فشرده است و در آخر مطالبی پیرامون نگهداری فرزندانش خطاب به وصی و شاگردش عنوان کرده است.

محمد بن عمر فخر رازی یکی از مشاهیر علمی و ادبی اسلام شمرده می شود که در عصر خود از بزرگترین علما و حکمای اسلام بوده و در علوم معقول و منقول یعنی فلسفه، کلام، ریاضیات و فقه و اصول، تفسیر قرآن و ادبیات؛ استاد، صاحب نظر و مرجع فضلای زمان محسوب می شده است. ایشان ابتدا نزد پدرشان که خطیب مشهوری بود درس خوانده و سپس نزد کمال سمعانی (سمنانی) مقدمات علوم و نزد مجدالدین جیلی علم کلام و حکمت آموخته و ضیاالدین عمر و محمود بن حسن حمصی دیگر علوم را فراگرفت

بخشی از ترجمه کتاب:

فخر رازی در كتاب عصمة الانبیاء بر بطلان افسانه غرانیق آورده است:

این داستان را بی دینان جعل كرده‌اند و در هیچ یك از كتاب‌های صحیح ما نقل نشده و آیات قرآن دلیل بر جعلی بودن این داستان می‌باشد.

در ادامه می‌نویسد: آن چه در تاریخ آمده این است كه پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ وقتی آیات سوره نجم را می‌خواند. یكی از كفار جملات فوق را گفت و چون قریش هنگام قرآن خواندن آن حضرت، سر و صدا می كردند تا دیگران نشنوند، عده‌ای خیال كردند كه این جملات را رسول گرامی اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ گفته است در حالی كه این جملات از القائات شیطان به آن شخص كافر بود. برای همین جبرئیل با آوردن آیه 52 حج، این توهم را پاك كرد و ثابت نمود كه پیامبر چنین جمله‌ای نگفته است. (فخر رازی، عصمة الانبیاء، بی‌جا، بی‌تا، ص 93)

ساختاربندی کتاب:

* وجوب عصمت انبیاء و 15 دلیل آن

* عصمت ملائکه، عصمت آدم (ع)، قصه نوح (ع) و 2 شبهه، قصه ابراهیم(ع) و 7 شبهه، قصه یعقوب (ع) و 5 شبهه، قصه یوسف(ع) و 1 شبهه، قصه ایوب(ع) و 1 شبهه، قصه شعیب(ع) و 3 شبهه، قصه موسی(ع) و 6 شبهه، قصه موسی(ع) و خضر(ع) و 3 شبهه، قصه داوود(ع) و 2 شبهه، قصه سلیمان(ع) و 3 شبهه، قصه یونس(ع) و 1 شبهه، قصه لوط(ع) و 1 شبهه، قصه زکریا(ع) و 1 شبهه، قصه عیسی(ع) و 2 شبهه، قصه پیامبر اسلام(ص) و 17 شبهه.

* و فصل آخر به بررسی 3 شبهه از کسانی که گناه را برای پیامبران اثبات کرده اند می پردازد.

عناوین فهرست کتاب:

المحتویات

الموضوع الصفحة تعریف بالمۆلف فخر الدین الرازی

تعریف بالكتاب

مقدمة

فصل فی شرح الاقوال و المذاهب فی هذه المباحث

عصمة آدم علیه السلام

قصة نوح علیه السلام، و فیها شبهات

قصة ابراهیم علیه السلام

قصة یعقوب علیه السلام

قصة یوسف علیه السلام

قصة أیوب علیه السلام

قصة شعیب علیه السلام، و فیها شبه ثلاث

قصة موسى علیه السلام، و فیها شبه ستة

قصة موسى و الخضر علیهما السلام، و فیها بحثان

قصة داود علیه السلام. و فیها شبهتان

قصة سلیمان علیه السلام. و فیها شبهات ثلاث

قصة یونس علیه السلام

قصة لوط علیه السلام

قصة زكریا

قصة عیسى علیه السلام، و فیها شبهتان

قصة سیدنا و مولانا محمد صلّى اللّه علیه و سلّم

فرآوری: آمنه اسفندیاری  

بخش اعتقادات شیعه تبیان


منابع:

سایت اندیشه قم

کتابخانه طهور

کتابخانه نور

مطالب مرتبط:

نظر فخر رازی و امثال او پیرامون آیه ولایت!

چرا انبیاء گناه نمی کنند؟

عبارات سوره کوثر در هیچ جای قرآن نیامده است!

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.