گناهان کوچک بخشیده نمیشود
وجود مقدس امیر المومنین (علیه السلام) مى فرماید: بدترین گناهان، گناهى است كه گنهكار، آن را كوچك بشمارد.
قال مولانا و مقتدانا الامام العسکری(علیه السلام) قال: «اتَّقُوا الْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّهَا لَاتُغْفَرُ قُلْتُ وَ مَاالْمُحَقَّرَاتُ قَالَ الرَّجُلُ یُذْنِبُ الذَّنْبَ فَیَقُولُ طُوبَى لِی لَوْ لَمْ یَكُنْ لِی غَیْرُ ذَلِكَ»[1] تذکرات و هشدارهایی که اهل بیت به ما می‌دهند در حقیقت یک عامل کنترلی است که انسان باعث می‌شود در مسیر گناه قرار نگیرد همچنین باعث می‌شود که بگونه ای زندگی را تنظیم کند که پیوسته موجب جلب رضایت پروردگار شود و سهل انگاریهای ما را تبدیل می‌کنند به دقت و هشیاری می فرماید: بپرهیزید از«الْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ» یعنی گناهان کوچک و ناچیز و گناهانی که به ظاهر به حساب نمی‌آیند که از حضرت سوال می شود که چرا؟ پاسخ حضرت این است که چون آمرزیده نمی‌گردد راوی تعجب می کند میپرسد:«الْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ»گناهان کوچک چه گناهانی هستند که آمرزیده نمی شود؟(ما گناهان کبیره و صغیره داریم گر چه بنا به یک تعبیری همة گناهان کبیره است اگر مقایسه بین گناهان کنیم از شدت و ضعف، بعضی نسبت به بعضی دیگر صغیره و بعضی کبیره هستند) حضرت می فرماید: مقصود این است که انسان یک گناهی را انجام بدهد و بعد از انجام گناه این جمله را بگوید:«طُوبَى لِی لَوْ لَمْ یَكُنْ لِی غَیْرُ ذَلِكَ» خوشا به حال من که غیر از این گناهی را مرتکب نشده‌ام یعنی نسبت به آن چیزی که مرتکب شده به جای اینکه توبه و استغفار کند و از خدابخواهد که گناهش را ببخشد می گوید وجود مقدس امام عسکری می‌فرماید جای خوشحالی نیست همین مقدار از گناه هم در زندگی انسان نقش دارد .
همه باید از گناه پرهیز کنند ولی به تعبیر آقا امام صادق(علیه السلام): «إِنَّ الْحَسَنَ مِنْ كُلِّ أَحَدٍ حَسَنٌ وَ إِنَّهُ مِنْكَ أَحْسَنُ لِمَكَانِكَ مِنَّا وَ إِنَّ الْقَبِیحَ مِنْ كُلِّ أَحَدٍ قَبِیحٌ وَ إِنَّهُ مِنْكَ أَقْبَحُ لِمَكَانِكَ مِنَّا وَ إِنَّمَا قَالَ لَهُ جَعْفَرٌ ذَلِكَ لِأَنَّهُ كَانَ یَشْرَبُ الشَّرَابَ»[2] به یکی از یارانشان حضرت فرمودند: کار خوب از همه کس پسندیده است ولی از تو پسندیده تر چون به ما مرتبط هستی نسبت می دهند می گویند این دوست و هم جلسه ای امام صادق است وکار بد از همه بد است و از تو بدتر، به خاطر اینکه تو منصوب به ما هستی موقعی که در خیابان و شهر و بازار شما را می بینند می گویند این از یاران امام صادق است.
خیلی باید آن کلام نورانی امام که فرمودند: «كُونُوا دُعَاةً إِلَى أَنْفُسِكُمْ بِغَیْرِ أَلْسِنَتِكُمْ»[3]، را محور زندگی قرار بدهیم قبل از این که سخنرانی های ما مردم را متوجه خدا کند قبل از این خطابهها و فصاحت و بلاغت ما مردم را متوجه خدا کند رفتار عملی ما به گونه ای باشد که مردم به دین خدا اعتقاد پیدا کنند.
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هر وقت فكر انجام گناهى به سرتان زد ، پس سعى كنید كه مرتكب نشوید زیرا ممكن است كه خداوند در همان حال كه شما را مى بیند ، به عزت وجلالش قسم بخورد كه شما را نیامرزد
هیچ گناهى را نباید كوچك دانست
با توجه به میزان ضرر و ضربه اى كه هر گناه مى تواند به ما بزند و اینكه ممكن است ضرر بعضى گناهان خیلى بیشتر از گناهان دیگر باشد، خداوند درمورد نهى از آن گناهان و وعده عذاب در موردآنها تاكید بیشترى كرده، ولى این به معناى این نیست كه گناهان دیگر، خطر و ضرر ندارد لذا هیچ گناهى را اگر چه از كبائر شمرده نشده باشد، نباید كوچك دانست، زیرا هر كارى را كه خدا حرام یا واجب كرده، تخلف از آن، موجب ناراضى شدن خدا از ما و اسحقاق عذاب و جهنم مى شود و چیزى كه خدا را از ما ناراضى كند و ما را مستحق عذاب او كند، هرگز كم و كوچك نیست.
قَالَ أَمِیرُ الْمُۆْمِنِینَ (علیه السلام): لَا یَصْغَرُ مَا یَضُرُّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ؛ امیرالمومنین (علیه السلام) فرمودند: چیزى كه روز قیامت، ضرر برساند، كوچك نیست.
(وسائل الشیعة ج 15 ص 312)
هر گناهى، ممكن است باعث بد عاقبت شدن انسان بشود .
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَال: مَنْ هَمَّ بِالسَّیِّئَةِ فَلَا یَعْمَلْهَا فَإِنَّهُ رُبَّمَا عَمِلَ الْعَبْدُ السَّیِّئَةَ فَیَرَاهُ الرَّبُّ فَیَقُولُ وَعِزَّتِی وَجَلَالِی لَا أَغْفِرُ لَكَ أَبَداً
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هر وقت فكر انجام گناهى به سرتان زد، پس سعى كنید كه مرتكب نشوید زیرا ممكن است كه خداوند در همان حال كه شما را مى بیند، به عزت وجلالش قسم بخورد كه شما را نیامرزد . (وسائل الشیعة ج: 15 ص: 313)
كوچك شمردن هر گناهى، اشتباهى بزرگ و تلقین شیطان
شیطان ملعون براى اینكه بتواند راحت تر ما را به گناه آلوده كند، به ما تلقین مى كند كه این كه گناه مهمى نیست.
عَنْ أَمِیرِ الْمُۆْمِنِینَ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ: أَشَدُّ الذُّنُوبِ مَا اسْتَهَانَ بِهِ صَاحِبُهُ؛ وجود مقدس امیر المومنین (علیه السلام) مى فرماید: بدترین گناهان، گناهى است كه گنهكار، آن را كوچك بشمارد.(وسائل الشیعه ج : 15 ص : 312 )
كوچك شمردن گناه، نشانه نفاق
قَالَ الصَّادِق (علیه السلام): عَلَامَةُ النِّفَاقِ اسْتِصْغَارُ الْمَعَاصِی؛ امام صادق (علیه السلام) فرمودند: یكى از نشانه هاى نفاق، كوچك شمردن گناهان است.
(بحارالانوار ج : 69 ص : 207) ؛گناهان به ظاهر كوچك، كم كم زیاد و باعث هلاكت ما مى شوند.
پی نوشت ها:
[1]. میزان الحکمه، ج 3، ص 452.
[2]. حلّى، رضی الدین، على بن یوسف بن مطهر، العدد القویة لدفع المخاوف الیومیة، ص: 153
[3]. مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ عَلِیِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ أَبِی أُسَامَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ عَلَیْكَ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ الْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ وَ صِدْقِ الْحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ حُسْنِ الْخُلُقِ وَ حُسْنِ الْجِوَارِ وَ كُونُوا دُعَاةً إِلَى أَنْفُسِكُمْ بِغَیْرِ أَلْسِنَتِكُمْ وَ كُونُوا زَیْناً وَ لَا تَكُونُوا شَیْناً وَ عَلَیْكُمْ بِطُولِ الرُّكُوعِ وَ السُّجُودِ فَإِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا أَطَالَ الرُّكُوعَ وَ السُّجُودَ هَتَفَ إِبْلِیسُ مِنْ خَلْفِهِ وَ قَالَ یَا وَیْلَهُ أَطَاعَ وَ عَصَیْتُ وَ سَجَدَ وَ أَبَیْتُ.كلینى، ابو جعفر، محمد بن یعقوب، الكافی (ط - الإسلامیة)، ج2،
فرآوری: محمدی
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منابع:
سایت آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری
سایت جامع تربیت
مطالب مرتبط:
