تبیان، دستیار زندگی
در آزمایش های باززایی بافتی محققین زیادی به این نتیجه دست یافتند که بافت گیاهی تمایز یافته در محیطی با نشانه های محیطی مناسب قادر به به روز رسانی مجموعه ی کامل ژنتیکی مخفی اش می باشد...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

هورمون های گیاهی (2)

هورمون های گیاهی

در مقاله ی پیش دانستیم اصلی ترین هورمون گیاهی IAA است که از اسید آمینه ی تریپتوفان سنتز می گردد.

بیشترین غلظت اکسین آزاد در مریستم انتهایی ساقه و در برگ های جوان دیده می شود. مقادیر اکسین توسط میزان سنتز و تخریب (به وسیله ی IAA  - اکسیداز) آن کنترل می شود و توسط اتصال به سایر مواد (مثل IAA  - گلوکوز) غیر فعال می باشد.

اکسین به طور فعال و غیر فعال در یک جهت به صورت قطبی انتقال می یابد، به سمت پایه یا به سمت نوک ساقه به ریشه

بعضی از اثرات فیزیولوژیک اکسین در زیر آمده است:

1- تسریع در طویل شدن سلول در ساقه ها و کلئوپتیل و ممانعت از رشد ریشه در همان غلظت موثر بر ساقه
2- افزایش تقسیم سلولی در ساقه ها و ممانعت از رشد جوانه های جانبی
3- میانجی اثرات نور و جاذبه بر روی رشد که به جهت تحریک پاسخ می دهد
4- به جلو انداختن تشکیل ریشه های جانبی و ریشه های اضافی
5-  تنظیم آغاز نسخه برداری DNA (فاز G١)
6- به تعویض انداختن ریزش برگ
7- تنظیم نمو (از قبیل تولید میوه های بی هسته یا پارتنوکارپ)
8- تنظیم بیان ژن های خاص
9- القای تمایز دستجات آوندی

طویل شدن سلول، توسط فرضیه ی رشد اسیدی که در زیر آمده است توضیح داده می شود:

الف) اکسین باعث القای  پاسخ در سلول ها شده و موجب حرکت فعالانه ی پروتون ها به داخل دیواره ی سلولی می شود.
ب) کاهش PH سبب رهایی آنزیم های دیواره  سلولی شده که این آنزیم ها موجب کشکستن یکسری پیوند های دیواره ی سلولی می شوند.
ج) این افزایش در نفوذ پذیری دیواره ی سلولی سبب طویل شدن سلول می گردد.
د) در زمان مشابه اکسین سنتز پروتئین های ضروری دیواره ی سلولی جهت رشد و استمرار طویل شدن سلول در زمانی طولانی تر را تحریک می کند.

خمیدگی کلئوپتیل و ساقه ها به سمت نور و رشد به سمت پایین ریشه ها در پاسخ به جاذبه ی زمین از مواردی است که اکسین میانجی انجام آن ها می باشد. پاسخ های رشد افتراقی نتیجه ی توزیع نا متوازن IAA می باشند که توسط نور یا جاذبه ی زمین اعمال می گردند.

در بین اکسین های سنتزی، امروزه اکسین های تجاری نیز استفاده می گردد، که شامل:

الف)  2، 4-D که در غلظت پایین در محیط کشت سلول های سماتیکی استفاده می گردد. و در غلظت بالا به عنوان علف کش
ب) نفتالین استیک اسید (NAA) که بر روی ریشه های بریده استفاده می شود.

ژیبرلین ها

ژیبرلین ها گروه دیگری از هورمون های گیاهی هستند که در بخش های رأسی ساقه ها و ریشه ها ساخته می شوند و در طویل شدن ساقه اثرات مهمی دارند.

هورمون های گیاهی(2)

با حضور اکسین، این اثرات تشدید می شود. کاربرد ژیبرلین ها در جهش یافته های کوتوله در وضعیتی روزتی، باعث رشد و نمو طبیعی در بسیاری از گیاهان شده است.

گیاهان کوتوله فاقد مقادیر کافی ژیبرلین برای پیشرفت رشد طبیعی شان هستند.

ژیبرلین ها در تحریک تولید  آمیلاز و دیگر آنزیم های هیدرولیتیک مورد استفاده در بهره گیری از مواد غذایی طی جوانه زدن و استقرار دانه رست های غلات نقش دارند. مطالعات آزمایشی در لایه آلورونی اطراف اندوسپرم دانه های غلات نشان می دهد که رو نویسی با تأثیر ژیبرلین ها بر افزایش mRNA و ساخت پروتئین، اتفاق می افتد.
ژیبرلین گاهی پروتئین های متصل شونده به DNA را افزایش می دهد، که در حقیقت امکان رونویسی DNA یک ژن را فراهم می کنند. این عمل به ویژه در زمان رشد ریشه چه و خروج آن از پوسته دانه مهم است.

ژیبرلین ها هم چنین بر شماری از جنبه های رشد و نمو گیاهی تأثیر دارند. ژیبرلین ها موجب تسریع جوانه زنی دانه می شوند. طبق بررسی محققین تنها نوع GA1 در کنترل طویل شدن ساقه در اکثر گیاهان نقش دارد.


مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی