ذکری از سرزمین‌های اشغالی در قرآن آمده است؟!
همان‌گونه که می‌دانید کشور اسرائیل سابقه تاریخی چندانی ندارد و در دهه‌های اخیر با غصب سرزمین فلسطین، تأسیس شده است. این منطقه به نام فلسطین و شامات از گذشته شناخته شده بود.
اما راجع به منطقه فلسطین برخی مفسران گفته‌اند: مقصود از سرزمین مقدس در آیه شریفه «یا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتی کَتَبَ اللَّهُ لَکُمْ وَ لا تَرْتَدُّوا عَلى أَدْبارِکُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرینَ»؛[1] فلسطین است.
فلسطین سرزمین خجسته و با بركت و مقدّسی است كه سرشار از نعمت‌های خداوند متعال می‌باشد و مسجدالاقصی كه در این سرزمین واقع شده است قبله اول مسلمانان و دارای فضیلت فراوانی می‌باشد، زیرا «بیت‌المقدس» محل عبادت بسیاری از پیامبران الهی و حضرت مریم ـ علیهم السّلام ـ ونقطه شروع معراج پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ به آسمان‌ها بوده و كوه طور آن، محل مناجات و نزول وحی بر حضرت موسی و سایر پیامبران بوده است.(ر.ك: عبدالمجید، معادیخواه، فروغی بی پایان، فهرست تفصیلی مفاهیم قرآن كریم، تهران، نشر ذره، ص 529- 608 )
در قرآن شریف، آیات فراوانی درباره اهمیت، ارزش و حوادث دیگر كه در این سرزمین مقدّس در طول تاریخ واقع شده، آمده است كه به برخی از آنها اشاره می‌شود:
1. فلسطین و مسجد الاقصی نقطة آغازین معراج پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ به سوی آسمان‌ها بوده است، چنان‌كه خداوند متعال می‌فرماید:
«سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِی بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ البَصِیرُ»
پاك و منزه است خدایی كه بنده‌اش را در یك شب از مسجد‌الحرام به مسجد‌اقصی كه گردا‌گردش را پر بركت ساختیم برد، تا آیات خود را به او نشان دهیم او شنوا و بیناست».
2. سرزمین فلسطین سرزمین پربركت و پرنعمتی است.(اسراء، 1، انبیاء، 81؛ مۆمنون، 50)
3. تاریخ بنی‌اسرائیل و مردم فلسطین و فراز و فرود آن.(اسراء، 4-8؛ مائده،20-26)
4. محل مناجات حضرت موسی و نزول وحی بر آن حضرت. (بقره، 63 و 93، اعراف، 142-143؛ نازعات، 15و 16)
5. سرزمین فلسطین محل تولد بسیاری از پیامبران و بعثت بسیاری از پیامبران الهی است؛ مانند حضرت عیسی ـ علی نبینا و آله و علیه السلام ـ (آل عمران، 37- 39).
6. سلطه بنی‌اسرائیل بعد از فرعون بر فلسطین. (اسراء 106) و...
البته مفسران در این‌باره اختلاف نظر دارند:
در تفسیر عاملی به نقل از طبری چنین آمده است: «در معنای زمین مقدّس، مفسّران اختلاف کردهاند؛ بعضى شام گفته‌اند، بعضى گفته‌اند: مقصود، زمین اریحا است و عدّهاى گفته‌اند: دمشق، فلسطین و قسمتى از اردن است، اما چون دلیل صحیح بر تعیین آن نداریم اجمالاً می‌دانیم که مقصود فاصله میان نیل مصر و فرات بوده است».[2]
از آیات دیگری که بنا به نقل برخی مفسران به جهت قرینه‌‌ای که در آن است به سرزمین فلسطین تفسیر شده، این آیه شریفه است: «وَ أَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذینَ کانُوا یُسْتَضْعَفُونَ مَشارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغارِبَهَا الَّتی بارَکْنا فیها»؛[3] و مشرق‌ها و مغرب‌هاى پر برکت زمین را به آن قومِ به ضعف کشانده شده (زیر زنجیر ظلم و ستم)، واگذار کردیم.
علامه طباطبایی(ره) در تفسیر این آیه می‌گوید: ظاهراً مراد از «ارض»، سرزمین شام و فلسطین است و جمله «الَّتِی بارَکْنا فِیها» دلالت بر این مطلب دارد؛ زیرا خدای سبحان تنها زمینی که به غیر از کعبه مبارک، از آن به برکت یاد کرده زمین مقدّسی است که در اطراف فلسطین قرار دارد و معنای آیه چنین است: «ما بنی اسرائیل را در حالی که در ضعف و ناتوانی بودند، وارث سرزمین مقدس کردیم و مشرق و مغرب آن‌را در اختیار آنان نهادیم».[4]
در ضمن، آیاتی در ارتباط با طغیان بنی اسرائیل و بیان نازل شدن عذاب بر آنان نیز به سرزمین فلسطین تفسیر شده است.
برخی مفسران در تفسیر این آیه «وَ قُلْنا مِنْ بَعْدِهِ لِبَنی إِسْرائیلَ اسْکُنُوا الْأَرْضَ فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ جِئْنا بِکُمْ لَفیفاً»؛[5] چنین گفته‌اند: در این آیه «فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ جِئْنا بِکُمْ لَفِیفاً»، خطاب به بنی اسرائیل شده است و مقصود از «الآخرة» روز قیامت است و «لفیفاً»؛ یعنی در حالی که از گروه‌های مختلف هستید شما را در یک مکان جمع می‌نماییم.
مقصود از این آیه ترساندن و تهدید قوم بنی اسرائیل به سبب ایجاد فتنه و فساد کردن در زمین می‌باشد. البته این تفسیر از ظاهر آیه استفاده می‌شود و اگر تفسیر به رأی جائز بود می‌گفتیم کلمه «لفیف» اشاره به گرد آمدن یهود و صهیونیست از نقاط مختلف در فلسطین دارد و خداوند به زودی مسلط می‌کند بر ایشان(مردم فلسطین) قومی سخت جنگ‌جو که به آنان سخت می‌گیرند و سختی آن در چهره‌هایشان نمایان است و وعده خداوند حتمی و صورت خواهد پذیرفت... .[6]
پی نوشت ها:
[1]. مائده، 21: «اى قوم! به سرزمین مقدّسى که خداوند براى شما مقرّر داشته، وارد شوید! و به پشت سر خود بازنگردید (و عقب گرد نکنید) که زیانکار خواهید بود!».
[2]. عاملى ابراهیم، تفسیر عاملى، تحقیق: غفاری، على اکبر، ج 3، ص 254، انتشارات صدوق، تهران، 1360 ش.
[3]. اعراف، 137.
[4]. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 8، ص 228، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1417ق.
[5]. اسراء، 104: «و پس از او (فرعون) به فرزندان اسرائیل گفتیم: در این سرزمین ساکن شوید، پس چون وعده آخرت فرا رسد شما را همه با هم محشور می‌کنیم».
[6]. مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، ج 5، ص 93، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1424 ق.
فرآوری: محمدی
بخش قرآن تبیان
منبع:
سایت اسلام کوئست
سایت اندیشه قم
