مشکوکان به ایدز بخوانند!

دکتر مسعود مردانی درباره کیت‌های تشخیص سریع HIV، گفت: در برخی از موارد لازم است تشخیص زودهنگام بیماری HIV راداشته باشیم اما این موضوع برخی اوقات عملی نیست مگر با تست‌های تشخیص سریع HIV.

وی افزود: یکی از شایع‌ترین مواردی که تشخیص سریع HIV لازم می‌شود، مربوط به کادر پرستاری فعال در بخش عفونی و مراقبت از بیماران HIV مثبت است؛ چرا که احتمال آلودگی با سرسوزن آلوده در این پرستاران وجود دارد به طوری که ممکن است در حین مراقبت از بیمار، سوزن آلوده با دست خود پرستار نیز برخورد داشته باشد. این امر برای پرستاران کم تجربه بویژه در سال‌های نخست پس از فراغت از تحصیل، بسیار اتفاق می‌افتد.

مردانی درا ین باره ادامه داد: اگر نتوان سریع بیماری را در این پرستاران تشخیص داد، نمی‌توان به آنها کمکی کرد. در نخستین اقدام باید مشخص شود که HIV بیمار مربوطه مثبت بوده یا نه. همچنین تست‌هایی تحت عنوان HIV rapid test (تست تشخیص سریع اچ آی وی) وجود دارند که در طی چند ساعت می‌توانند تشخیص HIV را برای ما روشن کنند. این تست‌ها در همه جای دنیا وجود دارند.

وی تاکید کرد: در فردی که شبهه ابتلای وی به HIV وجود دارد، لازم است سریعا و در مدت زمانی کمتر از 72 ساعت داروی ضدویروس ایدز که ترکیبی از دو یا سه دارو است به مدت چهار هفته برایش تجویز شود. در چنین مواردی به تست تشخیص سریع HIV نیاز است. این متخصص عفونی ادامه داد: در سال‌های اخیر در ایران نیز کیت‌های تشخیص سریع HIV توسط کمپانی‌های مختلف و اخیرا هم متوجه شدیم از کشور چین وارد شده است. با وجود آنکه کارایی این کیت‌ها از سوی سازمان جهانی بهداشت مورد تایید قرار گرفته، اما متاسفانه موارد متعدد وارداتی در سطح شهر وجود دارند که ممکن است جواب مثبت کاذب ایجاد کنند. چنین مواردی نه تنها رفع نگرانی نمی‌کنند بلکه ممکن است باعث افزایش نگرانی فرد مصرف کننده نیز شوند.

مردانی افزود: به همین دلیل وزارت بهداشت همواره تاکید دارد که انجام تست HIV حتما باید با مشاوره لازم همراه باشد. مشاوره کوتاه مدت می‌تواند فرد را آگاه کند که به تست تشخیص سریع نیاز دارد یا نه. همچنین در این مشاوره‌ها در صورت لزوم توصیه می‌شود که آزمایش مربوطه با روش‌های معمول انجام شود؛ چراکه مثبت کاذب بودن آن کمتر از تست‌های تشخیص سریع است. عضو کمیته کشوری ایدز درعین حال ادامه داد: برخی از انواع تست‌های تشخیص سریع HIV که از سوی وزارت بهداشت تایید شده است از کیفیت خوبی برخوردارند و اکنون در بسیاری از مراکز بهداشتی - درمانی و اورژانس‌های بیمارستان‌های با تعداد تخت بالا، استفاده می‌شوند و توانسته راهگشای حل مسایل باشد.

وی همچنین تاکید کرد: برای افرادی که می‌خواهد مطلع شوند HIV دارند یا نه، بهترین کار مراجعه به پزشک معالج یا مراکز مشاوره است که به رایگان از مشاوره‌ها و تست مربوطه برخوردار می‌شوند.

مردانی در پاسخ به این سوال که چه افرادی باید این تست‌ها را انجام دهند، گفت: در معتادان تزریقی مواد مخدر و افرادی که حتی یک بار در عمرشان سابقه تزریق مواد دارند، افرادی که مکررا خون و فراورده‌های خونی دریافت می‌کنند مانند بیماران هموفیلی، بیماران نارسایی مزمن کلیوی، همودیالیز، پیوند کلیه، تمامی افرادی که شریک جنسی آلوده دارند، تماس‌های جنسی متعدد محافظت نشده، افرادی که از مادر HIV مثبت به دنیا آمده‌اند، افرادی که بواسطه شغل‌شان ممکن است با خون آلوده تماس داشته باشند مانند پرسنل پزشکی، پرستاران و... باید از این تست‌ها به منظور تشخیص سریع استفاده شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا این کیت‌های تشخیصی در داروخانه‌ها برای عموم در دسترس است، گفت: این تست‌ها در بسیاری از آزمایشگاه‌ها در دسترس هستند اما در کمیته کشوری ایدز توصیه کردیم که شرایط طوری باشد که در مراکز بهداشتی درمانی و مراکز مشاوره سراسر کشور به رایگان در اختیار افراد قرار گیرد. توصیه نمی‌شود افراد برای تهیه این تست‌ها به داروخانه‌ها مراجعه کنند؛ چرا که موارد مثبت کاذب باعث ایجاد تشویش اذهان عمومی می‌شود.

راههای تشخیص ایدز

با کاهش قدرت سیستم دفاعی به مرور زمان بدن آماده ابتلا به عفونتها و سرطانهایی می شود که به طور معمول در مردم عادی دیده نمی شوند ، این بیماریها بصورت بیماریهای ریوی ، اسهالهای شدید و مزمن ،‌ تبهای طولانی ، کاهش وزن ،‌ اختلالات شخصیتی،‌ بیماریهای مغزی وپوستی خود را نشان می دهند که درنهایت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهد شد.

علائم اصلی ایدز:

â–ھ كاهش وزن بیشتر از 10 درصد

â–ھ اسهال مزمن بیشتر از یك ماه

â–ھ تبهای متناوب یا ثابت بیش از یك ماه

 علائم فرعی:

â–ھ سرفه پایدار به مدت بیش از یك ماه

â–ھ عفونت پوستی منتشر همراه با خارش

â–ھ تبخالهای عود كننده

â–ھ برفك دهانی

â–ھ عفونت تبخالی مزمن پیشرونده و منتشر

â–ھ بزرگ شدن عمومی غدد لنفی آلودگی به ویروس ایدز دلیل ابتلا به بیماری ایدز نیست ولی سرانجام تقریباً بطوراجتناب ناپذیری به بیماری ایدز منتهی می شود.

یكی از اولین راه های شناخت یك بیماری، شناخت علائم و مراحل مختلف سیر بیماری است. با این شناسایی می توان از گسترش و توسعه بیماری در مراحل اولیه پیشگیری نمود. علائم آلودگی بیماری ایدز بسیار پیچیده است و دارای مراحل چندی است كه الزاماًهمه آنها در افراد آلوده مشاهده نمی شود.

این مراحل عبارتند از:

 مرحله اول عفونت حاد

در اغلب موارد در صورتی كه تعداد كافی ویروس ایدز وارد بدن فردی شود ، بعد از چند هفته علائمی نظیر تب ، گلودرد،بزرگی غدد لنفاوی، درد مفاصل و عضلات ، سر درد، ضعف و بی حالی، بی اشتهایی ، تهوع و استفراغ، كاهش وزن، اسهال و گاهی دانه های جلدی و یا تظاهرات عصبی ظاهر می گردد. این علائم اختصاصی نبوده و شباهت كاملی با نشانه های بسیاری از بیماریهای دیگر دارد. چون خود بخود ظرف یك تا دو هفته بهبودی حاصل میگردد ، كمتر اتفاق می افتد كه بیماری دراین دوره تشخیص داده شود. بعلاوه از هنگام ورود ویروس ایدز تا مثبت شدن نتیجه آزمایشگاهی كه نشانگر آلودگی فرد است حدود 2 تا 12 هفته و گاهی تا16 ماه طول می كشد. در این فاصله زمانی ، فرد، آلوده بوده و ممكن است سایرین را آلوده كند.

مرحله دوم بدون علامت

پس از بهبودی خود بخودی مرحله حاد، بیمار وارد مرحله بدون علامت می شود كه بر حسب نوع ویروس آلوده كننده از10تا 17 سال طول می كشد. در این مدت شخص آلوده هیچگونه علامتی از بیماری را بروز نمی دهد و به ظاهر كاملاً سالم است ولی برای دیگران آلوده كننده می باشد. این مرحله نزد كودكان كوتاهتر است و در این مرحله شخص دیگران را مبتلا می كند. در این دوره آزمایش خون مثبت است. كنترل انتشار ویروس در این مرحله مشكل می باشد.

 مرحله سوم بزرگی منتشر و پایدار غدد لنفاوی

دراین مرحله غدد لنفاوی به صورت بزرگ شده و به شكل قرینه و بدون درد در بیش از دو نقطه بدن بجز ناحیه كشاله ران ظاهر می شود حداقل 3ماه باقی می مانند.

 مرحله چهارم مرحله قبل از ایدز و حالات وابسته به ایدز

قبل از بروز علائم نهایی ایدز در بیمار ، عوارضی ظاهر می شود كه به آن علائم مربوط به ایدز می گویند و عبارتند از

â–ھ كاهش وزن بیشتر از10درصد وزن سابق

â–ھ اسهال به مدت بیشتر از یك ماه

â–ھ تب به مدت بیشتر از یك ماه

â–ھ عرق شبانه

â–ھ خستگی، بی حالی و ضعف

این علائم را مقدمه استقرار كامل ایدز كه پایان طیف بیماری می باشد ، به حساب می آورند. در برخی موارد، بی قراری، بی اشتهایی، دل درد، سردرد وجود دارد و تغییرات عصبی منجر به از دست دادن حافظه و آسیب اعصاب محیطی می شود. این علائم معمولاً متناوب است ولی كاهش وزن در اكثر بیماران وجود دارد و پیشرونده هم می باشد. بسیاری از بیماران در این مرحله دچار ضایعات پوستی، مخاطی و ضایعات دائم و یا عود كننده دهنی و یا ناحیه تناسلی به علت ویروسهای مختلف می شوند

 مرحله پنجم ایدز

ایدز به مرحله نهایی آلودگی ایدز گفته میشود. در این مرحله به علت كاهش شدید قدرت دفاعی بدن، شخص، مستعد ابتلا به بسیاری عفونتهای و سرطانها می شود كه علائم بسیار متنوعی دارند و درنهایت بیمار را از پای در می آورند.

منبع : ایسنا و بیتوته