پشت صحنه‌ی «نه»های ما

همه شما بارها در موقعیت هایی قرار گرفته اید که گفتن نه برایتان دشوار بوده است. برای مثال دوستی  می خواسته کتاب خاصی از شما قرض کند و شما مایل به آن کار نبودید.

اگر شما جزء آن از افرادی هستید که به دفعات در مقابل چنین درخواست هایی تسلیم شده  و با آنها موافقت می کنید و دائما از این بابت احساس نارضایتی دارید، این احتمال وجود دارد که شما نگران از دست دادن ارتباطات موثر یا وارد آمدن آسیب به روابط فی مابین باشید.

چه بسا از "نه" گفتن احساس گناه می کنید. چون آموخته اید برای اجتناب از آسیب وارد کردن به احساسات دیگران، از خواسته های خود چشم بپوشید. بدین ترتیب ممکن است احساس کنید با نفی آنها به دلیل خودخواهی و خودمداری، انسان بدی تلقی شوید.

زیرا به شما یاد داده اند که باید فداکار باشید و خود را نادیده انگارید. شما بیش از رضایت خودتان، دلواپس و متوجه رضایت دیگران هستید. وقتی از شما تقاضایی می شود ، ممکن است احساس کنید مورد لطف و محبت قرار گرفته اید. این امر سبب می شود تا احساس مهم بودن کنید و نگران آن باشید که در صورت مخالفت، هرگز چنین تقاضایی از شما نشود. اینها نمونه هایی از احساسات دست و پاگیری هستند که می توانند در آزادی عمل شما مداخله کنند و به رفتار و عمکرد شما آسیب بزنند.

چه راه هایی " نه" گفتن را آسان تر می کند؟

اولین کاری که باید انجام داد تشخیص احساسات دست و پاگیر یا باورهایی است که در شما وجود دارد. برای مثال اگر دوستتان می خواهد کتابی از شما قرض بگیرد و یا شما را به میهمانی دعوت کند با گفتن کلمه "نه" چه نتایج منفی را پیش بینی می کنید؟

به نظر می رسد شما در ابتدا انتظار فاجعه آمیزی از کلمه " نه گفتن" تشخیص داده اید. برای مثال ممکن است به خودتان بگویید اگر پاسخ منفی بدهم چه بسا دوستم از اینکه کتاب را به او قرض نداده ام از من ناراحت بشود. ولی دوست شما به خاطر این گونه مسائل ناراحت نیست! او احتمالا به خاطر ان که کلمه نه را با صراحت بکار بردید، احترام بیشتری برای شما قائل خواهد شد.

خود را نادیده انگاشتن، سبب تحمیل رفتارهای ناخواسته ای است که دیگران از شما می خواهند و این امر سبب می شود آنها نسبت به ابراز درخواست غیرمنطقی خود تشویق شوند.

قدم بعدی، گفتن کلمه " نه " به شیوه ای مستقیم به طرف مقابل است به گونه ای که قاطعیت در صدا و رفتار موج بزند. برای آسان تر ساختن این مرحله در موقعیت هایی که خطر وجود دارد، گفتن پاسخ هایی منفی را آغاز کنید به خصوص زمانی که کاملا مطمئن هستید، حق گفتن کلمه " نه " را دارید.

به طور معمول نه گفتن به برخی از افراد آسانتر از دیگران است. احتمالا این افراد برای شما، دوستان نزدیک، غریبه ها و خانواده هستند.

در موقعیت های مشکل تری که نسبت به ماهیت و چگونگی پاسخ خود مطمئن نیستید با گفتن جمله ی " باید درباره اش فکر کنم" به خود فرصت دهید. سپس احساسات خود را بررسی کنید. ببینید چه عقاید و انتظارات نامعقولی، شما را به گفتن نه وامی دارد.

وقتی دیدید کلمه " نه" را بکار می برید، طرف مقابل همچنان بر خواسته اش اصرار می ورزد و نخستین " نه" شما را نادیده انگاشت، باید بر مخالفت خود پافشاری کنید. و هرگز هم احساس گناه نکنید.

شما حق دارید کلمه "نه" را بکار ببرید. از این کار احساس خوبی داشته باشید. دیگران هستند که باید حق شما را به رسمیت بشناسند و به آن احترام بگذارند.

آیا نه گفتن کودکان را یک عیب محسوب کنیم؟

اگر کلمه مورد علاقه کودکتان " نه" باشد، ناامید نشوید. او فقط دارد با  نه گفتن، مشارکت شما را می جوید و این به والدین بستگی دارد که کلمه نه را شروع یک محاوره به حساب بیاورند، نه پایان آن.

روانشناس و متخصص رشد کودک " آلیسیالیبرمن" می گوید: والدین به جای اینکه کلمه نه را به عنوان نافرمانی و مجادله جویی برداشت کنند، باید آن را تقاضای کودک برای مشارکت تعبیر کنند.

" نه" یعنی بخاطر داشته باشید من در حال حاضر طرف مقابل شما هستم. می توانم انچه را برایم اتفاق می افتد کنترل کنم و در آن دخلت اشته باشم.

بعبارت دیگر ، نه، شروع یک محاوره است نه پایان آن. به نظر این روانشناس، والدین باید این را در نظر داشته باشند که فرزندشان بعد از کلمه نه، یک عبارت کامل ادا کرده است.

بعنوان مثال: نه، من به زمان بیشتری نیاز دارم. مه من می خواهم به حساب بیایم. بنابراین، نه گفتن را بدرستی و حساب شدهتقویت کنید تا موجب برتری فرزندتان و راحت و بهتر زیستن او شوید.

منبع : کتاب مهارت های زندگی برتر نوشته خسرو امیرحسینی