توقف غیرطبیعی قاعدگی در زنان
آمنوره یا قطع قاعدگی عبارت است از توقف غیرطبیعی قاعدگی برای حداقل سه ماه یا بیشتر در خانمی که حداقل یک بار قاعدگی داشته است.
آمنوره که یکی از اختلالات قاعدگی در زنان می‌باشد، به معنی عدم خونریزی قاعدگی در خانم های در سن باروری می‌باشد.
آمنوره فیزیولوژیک در زمان حاملگی و شیردهی دیده می‌شود.
آمنوره می‌تواند اولیه (یعنی خانمی هنگام بلوغ، خونریزی قاعدگی نداشته باشد) یا ثانویه (یعنی توقف قاعدگی در خانمی با بلوغ طبیعی) باشد.
از جمله علل آمنوره اولیه، اختلالات هورمون‌های جنسی و تخمدان می‌باشد.
از جمله علل آمنوره ثانویه، یائسگی زودرس و حاملگی است.
علل آمنوره
- بارداری
- شیردهی به نوزاد
- تخمدان پلی کیستیک (کیست تخمدان)
- قطع مصرف قرص‌های ضدبارداری
- فشار روحی یا اختلال روانی
- جراحی و برداشتن تخمدان‌ها و رحم
- اختلال غدد درون‌ریز از جمله هیپوفیز، هیپوتالاموس، تیرویید، پاراتیرویید، غدد فوق کلیوی و تخمدان‌ها
- دیابت (مرض قند)
- بیماری سل
- چاقی
- بی اشتهایی عصبی (آنورکسیا) یا پرخوری عصبی (بولیمیا)
- ورزش شدید مثل دوهای استقامت
- تومور مغزی تولیدکننده پرولاکتین
عوامل خطر آمنوره
- استرس
- تغذیه نامناسب
- استفاده از بعضی داروها مثل مخدرها، فنوتیازین‌ها (از داروهای ضد روان‌پریشی)، رزرپین یا هورمون‌ها
- ورزش شدید
پیشگیری از آمنوره
اگر قطع قاعدگی به علت یک بیماری زمینه‌ساز مثل بیماری سل، دیابت، یا بی اشتهایی عصبی رخ داده است، باید این بیماری زمینه‌ساز درمان شود.
اگر علت قطع قاعدگی مشخص نیست، هیچ‌گونه روش خاصی برای پیشگیری وجود ندارد.
تغذیه باید خوب باشد و باید سعی شود وزن در حد مناسب نگهداری شود.
برطرف شدن آمنوره
برطرف شدن آمنوره بستگی به علت زمینه‌ساز دارد:
- اگر آمنوره ناشی از بارداری یا شیردهی باشد، قاعدگی بعد از اتمام آنها باز خواهد گشت.
- اگر ناشی از قطع قرص‌های ضدبارداری باشد، قاعدگی بعد از دو ماه تا دو سال باید بازگردد.
- اگر ناشی از یائسگی باشد، قاعدگی ها مرتبا کاهش یافته و شاید دیگر هیچگاه برنگردد.
- برداشتن رحم نیز باعث قطع قاعدگی به طور دایمی خواهد شد.
- اگر غدد درون‌ریز دچار اختلال شده باشند، با تجویز هورمون کاهش یافته‌و معمولا باعث بازگشت قاعدگی خواهد شد.
- اگر قطع قاعدگی ناشی از بیماری هایی چون بی اشتهایی یا پرخوری عصبی باشد، درمان موفقیت‌آمیز این بیماری ها برای بازگشت قاعدگی ضروری است.
- اگر قطع قاعدگی ناشی از دیابت یا بیماری سل باشد، امکان دارد قاعدگی هرگز باز نگردد.
- اگر قطع قاعدگی ناشی از فعالیت جسمانی شدید باشد، با کاهش فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری، قاعدگی باز خواهد گشت.
عوارض آمنوره
در صورتی که هیچ‌گونه علت جدی زمینه‌ساز پیدا نشود، هیچ عارضه‌ای رخ نخواهد داد.
امکان دارد بعضی از علایم کمبود هورمون استروژن، مثل گُرگرفتگی و خشکی مجرای تناسلی بروز کند.
امکان دارد توانایی بچه‌دار شدن مختل شود.
تشخیص آمنوره
برای تشخیص آمنوره، معمولا آزمایشاتی چون آزمایش بارداری، اندازه‌گیری هورمون‌ها در خون و آزمون پاپ اسمیر ضروری هستند.
امکان دارد آزمون های تشخیصی که نیاز به جراحی دارند، مثل لاپاروسکوپی یا هیستروسکوپی نیز توسط پزشک متخصص توصیه شوند.
درمان آمنوره
ممکن است با عمل جراحی، دهانه رحم گشاد شده و با کورت، دیواره داخلی رحم کورت کشیده می شود.
روان درمانی یا مشاوره در صورتی که قطع قاعدگی ناشی از استرس باشد، لازم است.
زمان‌های قاعدگی خود را یادداشت نمایید تا اگر قاعدگی مجدداً قطع شد، زودتر تشخیص داده شود.
از هورمون های پروژسترون و یا استروژن می توان جهت درمان و نیز تشخیص استفاده نمود.
جنبه تشخیصی پروژسترون این گونه است که اگر پروژسترون قطع شود و خونریزی قاعدگی رخ دهد، معلوم می شود که دستگاه تناسلی فعال است.
امکان دارد برای درمان بیماری زمینه‌ساز از داروهای دیگری نیز استفاده شود.
فرآوری: نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع:
آی آر طب
ویکی پدیا
مطالب مرتبط:
