آنچه خدا از ما نخواسته دنبال نکنیم!

در نامه ى مفصل خویش به فرزند عزیزش امام مجتبى "علیه السلام "، چنین مى نویسد:

نامه 31: «و اعلم یا بنى ان احب ما انت اخذ به الى من وصیتى تقوى الله و الاقتصار على ما فرضه الله علیك و الاخذ بما مضى علیه الاولون من ابائك و الصالحون من اهل بیتك فانهم لم یدعوا ان نظروا لانفسهم كما انت ناظر و فكروا كما انت مفكر ثم ردهم اخر ذلك الى الاخذ بما عرفوا و الامساك عما لم یكلفوا. »

بدان اى پسرك من! بهترین چیزى كه دوست دارم كه تو از وصیت من فراگیرى، پرهیزكارى است و اكتفا نمودن به آنچه خدا بر تو واجب گردانیده است و پیروى از طریقه ى پدران و خویشاوندان نیكویت، زیرا ایشان هم مانند تو درباره ى خودشان فكر و نظر نموده اند و در آخر به این نتجیه رسیده اند كه آنچه فهمیدند و شناختند باید بگیرند و از آنچه تكلیف ندارند و به آنها مربوط نیست، بازایستند.

و نیز در جواب شخصى كه به آن حضرت عرض كرد كه خدا را برایم توصیف نما، مى فرماید:

خطبه 90: «فانظر ایها السائل فما دلك القران علیه من صفته فانتم به، و استضى بنور هدایته و ما كلفك الشیطان علمه مما لیس فى الكتاب علیك فرضه و لا فى سنه النبى- صلى الله علیه و اله- و ائمه الهدى اثره فكل علمه الى الله سبحانه فان ذلك منتهى حق الله علیك و اعلم ان الراسخین فى العلم هم الذین اغناهم عن اقتحام السدد المضروبه دون الغیوب، الاقرار بجمله ما جهلوا تفسیره من الغیب المحجوب فمدح الله اعترافهم بالعجز عن تناول ما لم یحیطوا به علما و سمى تركهم التعمق فیما لم یكلفهم البحث عن كنهه رسوخا.»

بنگر اى سوال كننده! هر صفتى از صفات خدا را كه قرآن تو را به آن، رهنمایى كرده است، پیروى نما و از نور هدایت قرآن روشنى بگیر و آن صفاتى را كه شیطان ترا به آموختنش واداشته است و در كتاب خدا دانستن آن بر تو واجب نشده و در طریقه ى پیغمبر اكرم و ائمه هدى، اثرى از آن نیست، دانستن آن را به خدا واگذار، زیرا نهایت درجه ى حق خدا بر تو، همین است. و بدان كه ''راسخین در علم'' راجع به آنچه از علوم پوشیده و پشت پرده است و تفسیرش را نمى دانستند، اعتراف اجمالى نمودند و بى نیاز شدند از اینكه در پیش درهایى كه بر علوم پوشیده، نصب شده است، فشار آورند، پس خدا اعتراف به عجز ایشان را در بدست آوردن آنچه علمشان به آن نمى رسد، ستود و غور نكردن آنان را در چیزى كه بحث از حقیقت آن را، به ایشان امر نكرده است، رسوخ نامید.

این بیان شریف حضرت، اشارتى است به آیه ى 7 سوره ى كریمه ى آل عمران:

«او است خدایى كه این كتاب را بر تو نازل كرد، بعضى از آن، آیه هایى محكم است كه آنها اصل و مایه ى كتاب است و دیگر آیه هایى متشابه است، كسانى كه در دل خللى دارند براى فتنه جویى و به قصد تاویل از آنچه كه در این كتاب، متشابه است، پیروى مى كنند، و تاویل آن را هیچ كس جز خدا و ''راسخون در علم'' نمى دانند و آنها كه در دانش ریشه دارند، مى گویند: به قرآن ایمان داریم تمامش از نزد پروردگار ما است. »

بخش نهج البلاغه تبیان

منبع:‌ رابطه نهج البلاغه با قرآن ، سید جواد مصطفوى