انقلابی ترین زن در دنیای اسلام

زنى كه در بیت انقلاب متولّد شد و تمام دوران كودكى را در آغوش پدرى گذراند كه در حال یك مبارزه‏ى عظیم جهانىِ فراموش‏ نشدنى بود. آن خانمى كه در دوران كودكى، سختیهاى مبارزه‏ى دوران مكه را چشید، به شعب ابى طالب برده شد، گرسنگى و سختى و رعب و انواع و اقسام شدتهاى دوران مبارزه‏ى مكه را لمس نمود و بعد هم كه به مدینه هجرت كرد، همسر مردى شد كه تمام زندگیش جهاد فی سبیل الله بود و در تمام قریب به یازده سال زندگى مشترك فاطمه‏ى زهرا و امیر المۆمنین (علیهما السّلام)، هیچ سالى، بلكه هیچ نیم سالى نگذشت كه این شوهر، كمر به جهاد فی سبیل الله نبسته و به میدان جنگ نرفته باشد و این زن بزرگ و فداكار، همسرىِ شایسته‏ى یك مرد مجاهد و یك سرباز و سردار دایمى میدان جنگ را نكرده باشد.

پس، زندگى فاطمه‏ى زهرا (سلام الله علیها)، اگرچه كوتاه بود و حدود بیست سال بیشتر طول نكشید؛ اما این زندگى، سرشار از جهت جهاد و مبارزه و تلاش و كار انقلابى و صبر انقلابى و درس و فراگیرى و آموزش به این و آن و سخنرانى و دفاع از نبوّت و امامت و نظام اسلامى بود.

ایشان دریاى پهناورى از تلاش و مبارزه و كار و در نهایت هم شهادت است. این، زندگى جهادى فاطمه‏ى زهراست كه بسیار عظیم و فوق‏العاده و حقیقتاً بى‏نظیر است و یقیناً در ذهن بشر- چه امروز و چه در آینده- یك نقطه‏ى درخشان و استثنایى است.

مقام بلند معنوی

البته من از جنبه‏هاى معنوى و روحى و الهى آن بزرگوار حرفى نمى‏توانم بزنم. من كوچك‏تر از این هستم كه آن جنبه‏ها را درك كنم. حتى اگر كسى درك هم بكند، نمى‏تواند آن‏چنان‏كه حقِ آن حضرت است، او را توصیف و بیان كند. آن جنبه‏هاى معنوى، عالم جداگانه‏اى است.

امّا مقام معنوى این بزرگوار، نسبت به مقام جهادى و انقلابى و اجتماعى او، باز به مراتب بالاتر است. فاطمه‏ى زهرا (سلام الله علیها) به صورت، یك بشر و یك زن، آن هم زنى جوان است؛ اما در معنا، یك حقیقت عظیم و یك نور درخشان الهى و یك بنده‏ى صالح و یك انسان ممتاز و برگزیده است. كسى است كه رسول اكرم به امیر المۆمنین (علیهما السّلام) فرمود: «یا على ... انت قائد المۆمنین الى الجنّة ... و فاطمة قد اقبلت یوم القیامة ... تقود مۆمنات امّتى الى الجنّة». یعنى در روز قیامت، امیر المۆمنین (علیه السلام) مردان مۆمن را و فاطمه‏ى زهرا (سلام الله علیها) زنان مۆمن را به بهشت الهى راهنمایى مى‏كنند.

او، عِدل و همپایه و همسنگ امیر المۆمنین(علیه السلام)  است. آن كسى كه وقتى در محراب عبادت مى‏ایستاد، هزاران فرشته‏ى مقرّب خدا، به او خطاب و سلام مى‏كردند و تهنیت مى‏گفتند و همان سخنى را بیان مى‏كردند كه فرشتگان، قبلًا به مریم اطهر گفته بودند؛ عرض مى‏كردند: «یا فاطمة انّ الله اصطفاك و طهّرك و اصطفاك على نساء العالمین». این، مقام معنوى فاطمه‏ى زهراست.

در باره‏ى زهراى اطهر (سلام ‏الله ‏علیها)، هرچه انسان بیشتر فكر كند و در حالات آن بزرگوار تدبر كند، بیشتر دچار شگفتى خواهد شد. انسان نه فقط از این جهت تعجب مى‏كند كه چطور یك انسان در سنین جوانى مى‏تواند به این رتبه از كمالات معنوى و مادى نایل شود كه البته این، خود، یك حقیقت شگفت‏انگیز است بلكه بیشتر از این جهت در عجب است كه اسلام با چه قدرت عجیبى توانسته است تربیت والاى خود را به حدى برساند كه یك زن جوان، در آن شرایط دشوار، بتواند این منزلت عالى را كسب كند! هم عظمت این موجود و این انسان والا شگفت‏ انگیز است، هم عظمت مكتبى كه این موجود عظیم القدر و جلیل‏ المنزله را پدید آورده است، تعجب ‏آور و شگفت‏ انگیز است.

عمری کوتاه اما پربرکت

تولد این دختر بزرگوار پیغمبر صلی الله علیه وآله به طور مشهور در سال پنجم بعثت است؛ كه با این حساب، در هنگام شهادت، فاطمه‏ى زهرا (سلام الله علیها)هجده سال داشته است. بعضى هم تولد ایشان را در سال دوم یا سال اول بعثت گفته‏اند؛ كه با این حساب، حد اكثر سنِ این بزرگوار در آن هنگام، بیست و دو، سه سال مى‏شود. شما یك زن را، با همه‏ى محدودیتهایى كه از جهات مختلف ممكن است براى او وجود داشته باشد بخصوص در آن دورانها در نظر بگیرید و آن ‏وقت ببینید كه این بانوى مكرم، چه عظمتى را در آن شرایط، در طول این عمر كوتاه نشان داده است.

جهاد نمونه در میدانهاى مختلف

جهاد آن بزرگوار در میدانهاى مختلف، یك جهاد نمونه است. در دفاع از اسلام؛ در دفاع از امامت و ولایت؛ در حمایت از پیغمبر؛ در نگهدارى بزرگترین سردار اسلام، یعنى امیر المۆمنین(سلام الله علیه) كه شوهر او بود.

امیر المۆمنین (سلام الله علیه) در باره‏ى فاطمه‏ى زهرا (سلام ‏الله ‏علیها) فرمود: «ما أغضبنی و لا خرج من امرى. » یك‏ بار این زن در طول دوران زناشویى، مرا به خشم نیاورد و یك ‏بار از دستور من سرپیچى نكرد. فاطمه‏ى زهرا (سلام ‏الله ‏علیها) با آن عظمت و جلالت، در محیط خانه، یك همسر و یك زن است؛ آن‏گونه كه اسلام مى‏گوید.

در محیط علم هم یك دانشمند والاست. آن خطبه‏اى كه فاطمه‏ى زهرا (سلام ‏الله ‏علیها) در مسجد مدینه، بعد از رحلت پیغمبر صلی الله علیه وآله ایراد كرده است، خطبه ‏اى است كه به گفته‏ى علامه‏ى مجلسى، «بزرگان فصحا و بلغا و دانشمندان باید بنشینند كلمات و عبارات آن را معنا كنند!» این‏قدر پرمغز است! از لحاظ زیبایى هنرى، مثل زیباترین و بلندترین كلمات نهج البلاغه است. فاطمه‏ى زهرا (سلام‏ الله‏ علیها) مى‏رود در مسجد مدینه، در مقابل مردم مى‏ایستد و ارتجالًا حرف مى‏زند! شاید یك ساعت، با بهترین و زیباترین عبارات و زبده‏ترین و گزیده‏ترین معانى صحبت كرده است.

آن عبادتش؛ آن فصاحت و بلاغتش؛ آن فرزانگى و دانشش؛ آن معرفت و حكمتش؛ آن جهاد و مبارزه‏اش؛ آن رفتارش به عنوان یك دختر؛ آن رفتارش به عنوان یك همسر؛ آن رفتارش به عنوان یك مادر؛ آن احسانش به مستمندان، كه وقتى پیغمبر صلی الله علیه وآله پیرمرد مستمندى را به در خانه‏ى امیر المۆمنین (سلام الله علیه) فرستاد كه «برو حاجتت را از آن‏ها بخواه»، فاطمه‏ى زهرا (سلام‏ الله ‏علیها) تخته‏ى پوستى را كه حسن و حسین (سلام الله علیهما) روى آن مى‏خوابیدند و به عنوان زیرانداز فرزندان خود در خانه داشت و چیزى جز آن نداشت، به سائل داد و گفت «ببر بفروش و از پول آن استفاده كن!»

این، شخصیت جامع الاطراف فاطمه‏ى زهراست. این، الگوست. الگوى زن مسلمان این است. زن مسلمان باید در راه فرزانگى و علم تلاش كند؛ در راه خودسازى معنوى و اخلاقى تلاش كند؛ در میدان جهاد و مبارزه از هر نوع جهاد و مبارزه‏اى پیش‏قدم باشد؛ نسبت به زخارف دنیا و تجملات كم‏ارزش، بى‏اعتنا باشد؛ عفت و عصمت و طهارتش در حدى باشد كه چشم و نظر هرزه‏ى بیگانه را به‏خودى‏خود دفع كند؛ در محیط خانه، دلارام شوهر و فرزندانش باشد؛ مایه‏ى آرامش زندگى و آسایش محیط خانواده باشد؛ در دامن پرمهر و پرعطوفت و با سخنان پرنكته و مهرآمیزش، فرزندان سالمى را از لحاظ روانى تربیت كند.

منابع:

میزان الحکمه

منتهی الامال

سیره پیشوایان

زندگی نامه فاطمه زهرا (سلام‏ الله ‏علیها)