توصیه های امیرالمومنین(علیه السلام) به نظم

تأثیر نظم و برنامه‏ریزی در زندگی تأثیر و اهمیت نظم در زندگی انسان، انکارناپذیر است. در اسلام نیز نکته‏های ارزشمندی در این‏باره وارد شده است.

امام علی علیه‏السلام در آخرین لحظات زندگی خود، پیروانش را به دو عامل مهم و حیاتی که همانا رمز پیروزی و موفقیتند، سفارش کرده و فرموده است: «اوصیکُم بِتَقْوَی اللّه‏ وَ نَظمِ اَمْرِکُم؛ شما را به پرهیزکاری و نظم در کارها سفارش می‏کنم»

برای برقراری نظم در زندگی، باید به برنامه‏ریزی کارهای روزانه پرداخت و هر کاری را در وقت مناسب آن انجام داد. امام کاظم علیه‏السلام اوقات مسلمان را به چهار بخش تقسیم کرد: اول، راز و نیاز با خدا؛ دوم، کار و تلاش برای کسب روزی؛ سوم، ارتباط سازنده با دیگران؛ چهارم، تفریح سالم.

جوان برای رسیدن به موفقیت باید با یک برنامه‏ریزی دقیق و منطقی برای استفاده بهینه از فرصت‏ها، تمام کارهای روزانه خود را انجام دهد و از درهم ریختگی و بی‏نظمی در زندگی که عامل رکود است، به شدت دوری کند. برنامه‏های تعیین شده را با سرعت و دقت به انجام رساند و کارهای هر روز را به فردا نیفکند.

روایتی که درباره نظم برای شما می نویسم، روایتی است در نهج‏البلاغه که علی(علیه السلام) پس از ضربت خوردن به دست ابن‏ملجم «لعنة‏الله» به فرزندان خود حسن و حسین(علیه السلام) چنین توصیه کرد و چنین فرمود: اوصیکما و جمیع ولدی و اهلی و من بلغه کتابی بتقوی الله و نظم امرکم ؛ شما و همه فرزندان و کسانم و هر کسی را که نوشته‏ام به او میرسد، به تقوای خدا و نظم داشتن در کارتان سفارش می کنم.

نکته مهم این است که اولین جمله‏ای که در وصیت‏نامه خود به فرزندان خود در آن حالت خاص پس از توصیه به تقوا و دوری از گناه، توصیه به نظم در امور و کارها فرمود و این نشانه اهمیت نظم و نقش آن در سعادت و موفقیت انسان است.

در روایتی دیگر نعمان بن بشیر می گوید: رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) صفوف نماز ما را طوری منظم می کرد که گویی تیرها را -در تیردان - مرتب می کند تا آن که دید ما از او غافل شده‏ایم سپس روزی برای نماز بیرون آمد و خواست تکبیرة‏الاحرام بگوید که دید مردی سینه‏اش را جلو آورده است. فرمود: ای بندگان خدا، صفوف خود را منظم کنید وگرنه خداوند شما را از هم روگردان می کند (دچار اختلاف می شوید)

بنابراین نظم از اهمیت بالایی برخوردار است که حتی پیامبر(صلی الله علیه وآله) در عبادت دسته‏جمعی مردم را به آن این چنین توصیه و امر می کند و می توان گفت یکی از عوامل مهم و اساسی در موفقیت انسان، وجود نظم در انجام دادن کارهااست.

نتیجه بی نظمی

بی نظمی مایه از دست رفتن فرصت‎های گرانبها و طلایی می‎شود و افراد در عمل ناکام می‎مانند و انسان بی نظم به دلیل سستی و تنبلی در بهره جستن از فرصت‎ها عمر خود را به بطالت از دست می‎دهد و بی نظمی موجب پشیمانی و حسرت خواهد شد و به همان اندازه که نظم مایه استحکام و انسجام و احتیاط در عمل می‎شود بی نظمی، مایه سستی و کوتاهی در عمل است و کسی که از سستی اطاعت می‎کند حقوق خود و افراد جامعه را ضایع و تباه می‎سازد.

هر چیزی را در زندگی باید پرورش داد و نظم هم یکی از نیازهای افراد و جامعه است که همگان باید در رشد و پرورش آن تلاش کنند.  امیر المومنین(علیه السلام) در این باره توصیه می‎فرماید: کار نیک اگر پرورش داده نشود کهنه گردد، همانند جامه کهنه و خانه متروک.

منابع :

سایت امام علی علیه السلام