تبیان، دستیار زندگی
در تمام جوامع مختلف دنیا نوجوانان آسیب پذیرترین قشر در برابر پدیده مهلك اعتیاد می باشند. بطور كلی دوران نوجوانی دورانی پر كشمكش و اغلب دشوار در زندگی هر فردی می باشد
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نوجوان درگیر در دام اعتیاد!


در تمام جوامع مختلف دنیا نوجوانان آسیب پذیرترین قشر در برابر پدیده مهلك اعتیاد می باشند. بطور كلی دوران نوجوانی دورانی پر كشمكش و اغلب دشوار در زندگی هر فردی می باشد .

نوجوان درگیر در دام اعتیاد!

نوجوانی قبل از هر چیز دوران تغییرات در رشد جسمانی ،جنسی ، روانی و شناختی و همچنین تغییرات در الزامات اجتماعی است عدم وجود شرایط مناسب بهداشتی و تربیتی و فرهنگی و اجتماعی برای گذر از چنین مرحله حساسی باعث بوجود آمدن آسیب و بزه اجتماعی نظیر اعتیاد می شود.نوجوانان به خاطر خصوصیات نوجوانی آسیب پذیری زیادی دارند . نوجوانان پویا و جستجوگر به هر جا سر می كشند. اگر در مسیرشان راههایی گشوده شود كه لذت و بی خبری در آن راهها وجود داشته باشد نوجوانان به سرعت جذب آن راه ها می شوند. حتی نوجوانانی كه پاك و صالح هستند از روی كنجكاوی ممكن است كه به راههای انحرافی سری بزنند.

بنابراین به تعبیری می شود گفت كه زمینه های انحراف و بزه های اجتماعی بشكل بالقوه در نوجوانان وجود دارد و اگر چنانچه محیط برای نوجوانان مساعد نباشد به انحراف كشیده می شوند و در دام آسیب های اجتماعی نظیر اعتیاد گرفتار می شوند.شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در نهایت بهت و ناباوری با نوجوان هایی روبه رو شوید که استفاده از مشروب یا مواد مخدر را بد نمی دانند. شاید یک دلیل آن، رخنه فرهنگ بیگانه از طریق ماهواره ، اینترنت و یا فیلم های نامناسب باشد که گاهی فضای خانواده ها را مسموم می کند. شاید هم به دلیل آن باشد که عده ای از والدین داروهایی را که باید پزشک تجویز کند، به قصد کسب احساس بهتر و یا رسیدن به آرامش به طور سرخود مصرف می کنند و نوجوان هم به والدین خود نگاه می کند.

متاسفانه تعداد نوجوان هایی که از این مواد استفاده می کنند، زیاد است. البته بیشترشان به طور منظم مصرف نمی کنند و اغلب در هنگام فراغت از تحصیل عده کمی به سمت مواد قوی تر گرایش پیدا می کنند و بیشترشان به صورت گاه و بی گاه و تفننی (که البته باز هم عمل خطرناکی است) استفاده می کنند.

افراد کم سن و سال تر گاهی فقط به دلیل کنجکاوی سراغ مواد می روند، چیزهایی شنیده اند که برای مثال مواد مخدر، فرد را بالا می برد یا احساس خوبی به آدم می دهد یا آرامش به وجود می آورد، اعتماد به نفس می دهد و... این اتفاقات غلط از علل گرایش نوجوانان بوده است.

عده ای دیگر به دلیل پذیرش در گروه هم سالان خود و براساس این شعار که خواهی نشوی رسوا هم رنگ جماعت شو، به سمت مصرف مواد کشیده می شوند. عده ای دیگر از نوجوان ها هم از مواد مخدر به عنوان وسیله ای برای اعلام استقلال (به خصوص وقتی با خانواده مشکل دارند) استفاده می کنند، عده ای دیگر نیز به غلط فکر می کنند که مواد مخدر گذرگاه عبور از نوجوانی به بزرگسالی است! به خصوص اگر والدین دانسته باشند که از مواد مخدر مانند سیگار استفاده می کنند.

در نوجوان هایی که فشارهای اضطراب مدرسه، مشکلات ارتباطی با والدین یا دوستان دارند نیز این مشکل دیده می شود و اینها اغلب به افت تحصیلی نوجوان ها هم منجر می شود

متاسفانه برخی نوجوان ها نمی خواهند درک کنند که تغییر خلق حاصل از سوء مصرف مواد، فقط یک راه فرار و احساس کاذب است و بیشتر تاثیر تلقینی داروهاست که موجب می شود فرد احساس کند که حالش بهتر شده و این به استفاده بیشتر و بالاخره اعتیاد منجر می شود.

مراحل سه گانه اعتیاد نوجوانان

تحقیقات، سه مرحله متمایز استفاده از مواد مخدر را در نوجوان ها نشان می دهد:

مرحله امتحان کردن مواد، در این مرحله: استفاده از مواد مخدر اغلب تفریحی است. اغلب، دوستان مشوق اصلی ورود به این مرحله هستند البته تغییرات رفتاری زیاد بارز نیست.

مرحله وابستگی روانی به مواد: در این مرحله نوجوان به اشتباه فکر می کند که مصرف این داروها، به کاهش اضطراب و استرس منجر می شود. در این مرحله علامت های رفتاری دیده می شود.

مرحله اعتیاد: در این مرحله وابستگی روانی و جسمانی به وجود آمده است.

مراقب رفتار نوجوان خود باشید

فرض کنید ساعت 9 شب است. پسر 15 ساله شما با دوستانش به خانه می آید و بدون اینکه حرفی بزند بلافاصله به اتاق خواب خود می رود. شما از پنجره به بیرون نگاه می کنید و چهره های ناآشنایی را می بینید که به تازگی از فرزندتان جدا شده اند ولی وقتی از پسرتان در مورد آنها سۆال می کنید او عصبانی می شود. آیا پسرتان در دام اعتیاد گرفتار شده یا رفتار او برای یک نوجوان، طبیعی است؟

توصیه ما به شما این است که با مشاهده این صحنه نگران شوید ولی موارد زیر را در نظر بگیرید:

نوجوان درگیر در دام اعتیاد!

میان رفتارهای طبیعی و غیرطبیعی نوجوان خود تمایز قائل شوید:  یکی از دشوارترین وظایف والدین این است که رفتارهای غیرطبیعی نوجوان خود را تشخیص دهند. مراقب هرگونه رفتار غیرطبیعی باشید و قبل از اینکه دیر شود دست به کار شوید. به احساسات درونی خود اعتماد کنید. اگر احساس کردید که یک جای کار، اشتباه است احتمالا حق با شماست.

مراقب افت تحصیلی فرزند خود باشید:  افت تحصیلی نوجوان می تواند یک زنگ خطر باشد. تمام نوجوانان گاهی در مدرسه با مشکلاتی مواجه می شوند ولی اگر مشاهده کردید نمرات فرزندتان به شدت افت کرده، از مدرسه زیاد غیبت می کند و بی انضباطی های زیادی از او سر می زند موضوع را جدی بگیرید. شما باید در جریان تمام کارهای فرزندتان باشید. کاری نکنید که او برای فرار از زندگی ملال آور به دامان مواد مخدر پناه ببرد.

مراقب دوستان جدید فرزندتان باشید : بسیاری از نوجوانان مدام به دنبال یافتن دوستان جدید هستند ولی اگر فرزندتان تمایلی ندارد دوستان جدید خود را به شما معرفی کند و یا دوستان قدیمی دیگر به خانه شما نمی آیند موضوع را جدی بگیرید. وظیفه والدین این است که حتی در غیاب خود محیطی مثبت در اطراف فرزند خود ایجاد کنند و بدین وسیله در جریان زیر و بم زندگی او قرار بگیرند.

مراقب تغییرات جسمانی و احساسی فرزندتان باشید:  در نوجوانی بروز تغییرات طبیعی است ولی به موارد زیر توجه داشته باشید:

* تغییر در برنامه خواب مثل پرخوابی یا کم خوابی

* مشکلات تغذیه ای

* تغییرات شدید وزن

*ظاهر نامرتب

* تغییر در شیوه آرایش مدرسه یا لباس

*بوی مواد شیمیایی و دود

*مردمک های منبسط یا تنگ

*چشمان قرمز و پرخون (به خصوص درباره استفاده از الکل و حشیش)

* سرماخوردگی های مکرر یا خون دماغ (به خصوص درباره استفاده از کوکایین)

* بیش فعالی (به خصوص در هنگام استفاده از اکستازی و کوکائین)

نوجوان شما به دوستان بیشتر نیازی ندارد بلکه به والدین فداکار و دلسوز نیازمند است. اگر شما نگران سلامتی و امنیت فرزند خود هستید از مشاوران کمک بگیرید. یادتان باشد هیچ چیز بدتر از دست روی دست گذاشتن نیست!

نشانه های احساسی

*ماندن در تنهایی

* کاهش ارتباط با اعضای خانواده

دعوا و جدل با اعضای خانواده

تغییرات بدون دلیل در رفتار

* پارانویا

*خشم ناگهانی و غیرمنتظره

*زودرنجی

* عدم تمایل فرزندتان نسبت به مسائلی که زمانی برای او اهمیت داشت

*اقدام به خودکشی

* فرار از خانه

البته شرایط هر نوجوانی با سایرین تفاوت می کند ولی مطمئن باشید نوجوانان معتاد حداقل واجد برخی از نشانه های فوق هستند.

از فرزندتان آزمایش اعتیاد بگیرید: در شرایط استثنایی باتوجه به وضعیت ظاهری و رفتاری فرزندتان از او آزمایش اعتیاد بگیرید. اگر فرزند شما چیزی برای پنهان کردن نداشته باشد با انجام آزمایش اعتیاد مخالفت نخواهد کرد. امتناع کردن از این کار نشانه آن است که مشکلی وجود دارد.

و نکته پایانی اینکه، نوجوان شما به دوستان بیشتر نیازی ندارد بلکه به والدین فداکار و دلسوز نیازمند است. اگر شما نگران سلامتی و امنیت فرزند خود هستید از مشاوران کمک بگیرید. یادتان باشد هیچ چیز بدتر از دست روی دست گذاشتن نیست!

فرآوری: نسرین صفری

بخش خانواده ایرانی تبیان


منابع: پورتال جامع ایرانیان/آفتاب/ روزنامه سلامت

مطالب مرتبط:

غرور جوانی در دام اعتیاد

نوجوانی با یک نخ سیگار

من و اعتیاد ؟ غیر ممکنه...

اگر فرزندتان سیگاری شده...

اگر فرزند معتاد نمی خواهید...

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.